تصمیم گیری در برنامه ریزی درسی (مدل تایلر)

تصمیم گیری در برنامه ریزی درسی دارای قلمرو گسترده ای است و گروه های متعدد و مختلفی به دنبال تاثیرگذاری و سهیم شدن در تصمیمات مربوط به برنامه ریزی درسی هستند این گروهها به تناسب نقش های گوناگون خود همواره قصد مداخله و مشارکت در جریان تصمیم گیری برنامه درسی دارند.تعیین حدود دخالت هر یک از این گروهها و افراد در تصمیم گیری  از جنبه های مختلف سیاسی , اجتماعی و نظری دارای اهمیت است.

برنامه درسی مرحله عملی و عینی برنامه ریزی آموزشی است .هر برنامه ی آموزشی باید در پایان کار به آموزش و یادگیری منتهی شود.مدرسه,کلاس درس , آزمایشگاه , کارگاه , کتابخانه , زمین بازی و نظایر آن صحنه ی عمل برنامه ریزی آموزشی یا به عبارت دیگر حوزه ی برنامه ریزی درسی هستند .برنامه ریزی درسی در حقیقت ایجاد  زمینه و فرصت برای ایجاد تغییرات در دانش آموزان است .برنامه ریزی درسی از وظایف مهم مدیران و معلمان آموزشگاهها است که متاسفانه کمتر مورد توجه قرار می گیرد. در تعاریفی که از برنامه ریزی درسی به عمل آمده به نکات متنوعی اشاره شده است.برمن( (berman  که برفرایند تاکید دارد برای برنامه ریزی درسی سه عنصر اساسی را مطرح می کند.عمل اول , آموزش های مدرسه ای است که به تمام فعالیت ها و تجربیاتی که دانش آموز در مدرسه دست می زند اطلاق می شود .بازی ها , مشارکت ها , تعاملات , الگوپذیری ها و غیره در این مقوله قرار می گیرند .عامل دوم آموزش نام دارد که توسط معلم طراحی واجرا می شود و دانش آموزان را به اهداف آموزشی از پیش تعیین شده می رساند.عامل سوم که بیشتر به روش ها و قالب های خاص ارائه ی آنچه باید آموزش داه شود می پردازد.(میر کمالی,1375, ص 178)

امروزه مفهوم برنامه ریزی درسی وسیع تر از تهیه و تدوین رئوس مطالب درسی است و آن عبارتست از پیش بینی کلیه فعالیتهایی است که دانش آموز تحت رهبری و هدایت معلم در مدرسه ( و گاهی خارج از آن ) برای رسیدن به هدفهای معین باید انجام دهد .به سخن دیگر برنامه ریزی درسی عبارت از پیش بینی و تهیه مجموعه فرصت های یادگیری برای جمعیتی مشخص به منظور نیل به آرمانها و هدفهای آموزش و پرورش است که معمولاً در مدرسه انجام می گیرد.به این اعتبار برنامه درسی چهار عنصر اساسی 1. هدفهای کلی, جزی, عینی2. طرح ها 3.اجرا(آموزش) 4. ارزشیابی است.  ( تقی پور , 1381, ص 42).

شعاری نژاد در کتاب روانشناسی یادگیری  گفته است : هر برنامه درسی وقتی جالب و دارای ارزش خواهد بود که بر اساس احتیاجات فردی و اجتماعی دانش آموزان و دانشجویان تهیه و تنظیم شود و معلم ورزیده و موفق کسی است که بتواند درس هایش را به زندگی و احتیاجات دانش آموزان مربوط کند و رغبت ایشان را به یادگیری برانگیزد.( شعاری نژاد,1370, ص 67).

• مدل برنامه ریزی آموزشی تایلر ۱
• سطوح تصمیم گیری در برنامه درسی از دیدگاه کلاین ۵
• دیدگاه سابار ۷
• سطوح تصمیم گیری در الگوی گودلد ۸
• الگوی نیمه متمرکز در سطح ملی (کمیته های ملی) ۱۰
• الگوی نیمه متمرکز در سطح استانی / ایالتی (کمیته های برنامه ریزی درسی) ۱۱
• الگوی نیمه متمرکز در سطح منطقه ای (کمیته های منطقه ای) ۱۲
• نتیجه: ۱۳
• منابع: ۱۴

منابع

1. تایلر, رالف .و اصول اساسی برنامه ریزی درسی و آموزشی , ترجمه علی تقی پور ظهیر ,تهران انتشارات آگاه 1382
2. تقی پور ظهیر , علی, مقدمه ای بر برنامه ریزی آموزشی و درسی , تهران , انتشارات آگاه1381
3. شعاری نژاد , روان شناسی یادگیری , تهران انتشارات توس 1370
4. جوادیان غلامحسین, تدوین برنامه درسی در سطح مدرسه , فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش دوره نهم پائیز و زمستان 1382
5. گویا زهرا و ایزدی صمد, فصلنامه علمی _ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا , سال دوازدهم شماره ی 42 تابستان 1381چ
6. لوی , الف, ترجمه, مشایخ , فریده, مبانی برنامه ریزی آموزشی درسی مدارس, تهران, انتشارات مدرسه1383
7. وکیلیان , منوچهر , نظارت و راهنمایی , تهران , پیام نور1375