شیوع کودک آزاری در وابستگان به مواد افیونی

کودک آزاری[1] و مسامحه به کلیه صدمات و آزارهای جسمی[2]، آزارهای روانی و خلقی[3]، آزارهای جنسی[4] و سهل انگاری[5] یا بدرفتاری[6] با کودک گفته می شود که توسط شخصی که عهده دار مسئولیت سلامتی جسمی و روانی و آسایش و رفاه کودک است، اعمال می‌شود و در نتیجه آن سلامتی جسمی، روانی، بهداشتی و یا آسایش و رفاه کودک صدمه دیده و آسیب می بیند و شامل طیف وسیعی از اعمال سوء رفتار گرایانه یا انجام ندادن وظایف و مسئولیت هایی است که در نتیجه آن رخداد حوادث و حالات مرضی و مرگ است و بر اساس طبقه بندی DSMIV کودک آزاری به سه نوع آزارهای جسمی، آزارهای جنسی و مسامحه می باشد ولی دو نوع دیگر کودک آزاری نیز ذکر شده که روی هم به پنج نوع زیر می باشد:

1- آزارهای جسمی 2- مسامحه 3- آزارهای جنسی 4- آزارهای روانی و خلقی 5- آزارهای مراسم و آئین خرافی[7].

1. آزارهای جسمی: به کلیه اعمالی گفته می شود که نتیجه آن صدمات جسمی کودک است و عامدانه انجام می شود. از قبیل کتک زدن، گاز گرفتن، سوزن زدن، لگد زدن، سوزاندن و مسموم کردن که در اثر این عمال آسیب به پوست و بافت سطحی بدن، صدمه به سر، صدمه به ارگان های داخلی بدن و اسکلتی بدن کودک وارد می شود.
2. مسامحه و اهمال کاری: عبارت است از انواع سهل انگاری و مسامحه و کوتاهی کردن در فراهم آوردن مناسب و کافی عواملی که در نگهداری مناسب از کودکان لازم است و به عبارت دیگر سهل انگاری در حفاظت کودک از خطرات و صدماتی که وی را تهدید می کند که این خطرات ممکن است خطرات محیطی و یا صدماتی باشد که از طرف دیگران یا به صورت جاهلانه و یا بدخواهانه به کودک وارد می شود که شامل صدمات فیزیکی یا خلقی و یا تربیتی است. کلاً مسامحه و سهل انگاری به انواع سهل انگاری های جسمی و یا سهل انگاری های خلقی و روانی، سهل انگاری های تربیتی و سهل انگاری در درمان بیماری های کودک و سهل انگاری های بهداشتی می باشد، این نوع کودک آزاری شایع ترین نوع کودک آزاری است.
3. آزارهای جنسی: شامل طیف وسیعی از سوء رفتارهای جنسی با کودک می باشد که توسط یک فرد بالغ و یا کودکی دیگر که از او بزرگتر است از روی اجبار و زور اعمال می‌شود و از دستکاری و دستمالی از روی لباس تا زنای به عنف را شامل می شود. این اعمال می تواند بین دو جنس یکسان و یا دو جنس مختلف باشد. بزرگسالان و فامیل های کودک که ممکن است نسبت دوری با وی داشته باشند ولی بی واسطه در رابطه با کودک می باشند، بیشترین موارد کودک آزاری جنسی را مرتکب می شوند. بدین صورت کودکان معمولاً شخص آزاردهنده را می شناسند و او شخصی است که معمولاً مورد اعتماد و اطمینان و یا دارای شخصیت مثبت و مقبول در نزد خانواده می باشد و دسترسی وسیع به کودک دارد. کودک آزاری جنسی به علت طبیعت زشت و ناپسند آن و به علت احساس شرم و احساس گناه قربانیان آن و یا جهالت و نادانی آنها و یا به علت عادی شدن مسئله برای آنها و یا به علت تهدید از طرف متجاوزین جنسی که قربانیان را از بازگو کردن مسئله به شدت می ترسانند و به علل مختلف دیگر کمتر گزارش و ثبت می شود.
4. آزارهای روانی و خلقی: آزارهای روانی معمولاً به اعمالی مانند حبس کردن و جدا کردن طفل و عدم دوست داشتن وی و یا واپس زدن کودک و یا بی ارزش جلوه دادن و یا خوار و ذلیل کردن وی و جلوگیری از ارتباطات اجتماعی کودک و تهدید کردن و ترساندن وی گفته می شود. آزارهای خلقی به حملات و تهدیدها و ایجاد رعب و وحشت و هتک حرمت کودک و فحش و ناسزاگویی به صورت لفظی و شفاهی گفته می شود.
5. آزارهای مراسم و آیین خرافی: شامل آزارهایی است که به سبب عقاید خرافی به کودک اعمال می شود و شامل آزارهای جسمی و جنسی و روانی و خلقی می باشد که در اثر اعتقادات خرافی و شیطانی کودک وادار به انجام کارهایی می شود که ننتیجه آن رخداد حوادثی است که به صدمات فیزیکی و انواع دیگر صدماتی که ذکر شد می انجامد. به عبارت دیگر کودک آزاری آئینی یک مفهوم ستیزه جویانه از نظر صاحبنظران است که یک پدیده وحشتناک در آمریکا می باشد. در صورتی که کسانی که کودکان را وادار به این اعمال می کنند، ممکن است عمیقاً مدعی باشند که دلایل و طرح و نقشه قانع کننده درباره این گونه رفتارها دارند.

---

[1] – Child abuse

[2] – Physical abuse

[3] – Pshychological abuse

[4] – Sexual abuse

[5] – Neglect

[6] – Maltreatment

[7] – Ritual abuse

تاریخچه

از گذشته های دور و از هزاران سال قبل در همه قسمت های زمین سرکوب اطفال و انواع بدرفتاری با کودکان قسمتی از رفتارهای بشری بوده است.

از زمان های درازی در تاریخ اروپا و آمریکا تمایل ایجاد شد که در این زمینه جار و جنجال و سروصدا ایجاد شود (کودک آزاری هایی که از نظر اجتماعی قابل قبول بود).

از دوره دوم تا اواخر دوره سوم بعضی از رفتارها مورد نکوهش قرار گرفت ولی کماکان تا حدود سال 1860 بدرفتاری با کودکان چندان مورد توجه قرار نگرفته بود تا چارلز دیکنز[1] در کتاب (اولیور تویست [2] 1839-1873) و ویکتور هوگو [3] در کتاب (بینوایان [4] 1862) در مورد کودکان رنج دیده مطلبی نوشتند. از آن زمان بدرفتاری با کودکان بیشتر مورد توجه قرار گرفت. در سال 1860 یک فرانسوی پاتولوژیست به نام آمبریوس تاردیو[5] یافته های خود را در مورد کودکانی که به شدت مورد بدرفتاری قرار گرفته بودند و فوت کرده بودند بعد از اتوپسی از آنان بیان کرد که در سال 1874 در نیویورک ماری الن[6] در مدت 8 سال در مورد دخترانی که مورد بدرفتاری قرار گرفته بودند، تحقیقاتی انجام داد و مطالب زیادی با کارهایی که در کلیسا انجام داد، کشف کرد. اما آنها فهمیدند تنها مرکزی که موجود است و می تواند به آنها کمک کند تنها یک مرکز حمایت از حیوانات می باشد بدین طریق آنها یک جامعه ای جهت پیشگیری از بی رحمی نسبت به کودکان یافتند.

بدین طریق نیویورک در سال 1875 اولین ایالتی بود که قانونی جهت حمایت از کودکان در آنجا وضع شد و این ایالت الگویی برای ایالات دیگر در آمریکا شد. در دوره چهارم تاریخی در سال 1946 در مورد کودک آزاری بازشناسایی جدید و کامل تری صورت گرفت این عمل توسط یک متخصص کودک و رادیولوژیست به نام جان کافی[7] انجام شد. وی متوجه سندرمی در کودکان به نام صدمات جسمی متعدد و هماتوم های مزمن ساب دورال شد. در سال 1962 هنری کمپ[8] و همکارانش جهت توجه پزشکان در هنگام گرفتن شرح حال و تاریخچه، به بدرفتاری با کودکان هشدارهایی دادند که تحت عنوان «سندرم کودک کتک خورده[9]» می باشد.

شیوع و همه گیرشناسی

کمیته ملی پیشگیری از کودک آزاری هر سال اطلاعات مربوط به میزان وقوع بدرفتاری با کودکان را جمع آوری می کند. طبق برآورد این کمیته در سال 1997 در حدود 2/3 میلیون نفر قربانی بدرفتاری به سرویس های حمایتی گزارش شده است. در این گزارشات حدود 1 میلیون نفر با دلیل و مدرک، مورد آزار قرار گرفتنشان به اثبات رسیده بود که این نشان دهنده این است که از هر 1000 کودک 15 نفر مورد کودک آزاری واقع شده اند. از این یک میلیون نفر 54 درصد مورد مسامحه و سهل انگاری و 22 درصد مورد آزارهای جسمی و 8 درصد مورد سوء رفتار جنسی واقع شده بودند. همچنین آزارهای روانی، خلقی 4 درصد و موارد دیگر آزارها، 1 درصد را به خود اختصاص داده بودند. همچنین این کمیته گزارش کرد که رد سال 1996 بالغ بر 1000 کودک در اثر بدرفتاری فوت کرده اند که 38 درصد این موارد را کودکان زیر 1 سال تشکیل می دادند.

سبب شناسی

فاکتورهای زیادی در ارتکاب به کودک آزاری و انواع مسامحه دخیل می باشد، والدین سوء رفتارگر خود اغلب قربانیان کودک آزاری جسمی و جنسی می باشند و به مدت طولانی در خانواده های جابر و سختگیر زندگی کرده اند و در معرض درد و زجر شدید بوده اند و این یک عامل قوی جهت ترغیب آنها به رفتارهای تهاجمی می باشد. بدین طریق والدینی که خود قربانی تنبیه بدنی خشن و بدرفتاری های بی رحمانه هستند، این روش را به صورت عرف و سنت به خانواده خود انتقال می دهند و خود به یک سوء رفتار گر تبدیل می شوند، در بعضی موارد آنها معتقدند که این یک راه و روش مناسب جهت تعلیم و آموزش نظم و انضباط به کودکان می باشد.

علائم بالینی و تشخیص

برای تشخیص کودک آزاری هیچگونه علائم و نشانه های اختصاصی و تشخیصی خاصی وجود ندارد. تشخیص کودک آزاری با مجموعه ای از یافته های بالینی و شناخت خصوصیات والدین سوء رفتارگر و همچنین با کمک یک مصاحبه از والدین کودک و به دست آوردن اطلاعات جانبی میسر می گردد. کودکان آزاردیده سیمای متنوعی از انواع تاثیرات خلقی، رفتاری و جسمی را نشان می دهند، هر چند این علائم روان شناختی ممکن است بدون سابقه کودک آزاری نیز در کودکی مشاهده شود. مجموعه ای از علائم روانشناسی در کودکان آزاردیده به اضافه رفتارهای والدین کودک آزار ممکن است الگویی بالینی جهت تشخیص کودک آزاری در اختیار ما قرار دهد، هر چند در بسیاری از موارد این الگو کمک کننده است اما نباید فراموش کرد که به تنهایی نمی تواند جهت تشخیص کودک آزاری معیار قطعی محسوب شود.

علائم و خصوصیات کودکان آزاردیده جسمی

در بسیاری از موارد معاینه بالینی و بررسی های رادیولوژیک جراحات متعدد و مشکوک را به وضوح نشان می دهد. این کودکان معمولاً از خود رفتارهایی بروز می دهند که شک به کودک آزاری را برمی انگیزند. به عنوان مثال ممکن است این کودکان حالت ترس و وحشت غیرمتعارف داشته باشند یا بسیار کم حرف و سربه زیر باشند و یا ممکن است بدگمان و بی اعتماد و حالت جبهه گرفته از خود نشان دهند. آنها ممکن است حالت محتاطانه در برخوردهای فیزیکی داشته باشند و معمولاً انتظار ندارند از کارهایی که می‌کنند دیگران و بزرگترها راضی باشند و انتظارات آنها را برآورده کند. آنها ممکن است دائماً در حال گوش به زنگ نسبت به اطراف و همچنین خطرات پیرامون خود باشند و یا ممکن است از رفتن به خانه ترس داشته باشند در نوشته های مربوط به اهمیت روانشناختی کودک آزاری جسمی و مسامحه طیف وسیعی از اثرات در این کودکان ذکر شده است از جمله آثار های نامنظم بودن و رفتارهای تهاجمی- داشتن الگوهای ارتباطی غیر طبیعی. همچنین اگر به دقت بنگریم آثار محرومیت اجتماعی و رفتارهای تهاجمی حاکی از گرفتاری بزرگ و آسیب دیدگی آنها می باشد. کودکان آزاردیده جسمی دامنه گسترده ای از علائم اختلالات آسیب شناختی روانی از قبیل افسردگی، اختلالات ارتباطی، اختلالات بیش فعالی و نقص توجه و اختلال جسارت متناقض، اختلالات تجزیه ای و PTSD را دارا می باشند. افرادی که معاینه بالینی کودک را انجام می دهند، می بایست توجه کافی به کودک آزاری داشته باشند.

خصوصیات والدین سوء رفتارگر جسمی

والدین سوء رفتارگر جسمی معمولاً جهت طلب کمک در موارد بروز صدمات و جراحات جسمی با تاخیر اقدام می کنند. شرح حالی که والدین در مورد یافته های بالینی می دهند غیر موجه و منافی با هم می باشد. این والدین ادعا می کنند که مقصر اصلی در رابطه با صدمات وارده به کودکانشان خود کودکانشان می باشند. شخصیت والدین سوء رفتار شامل تاریخچه ای از مورد سوء رفتار قرار گرفتن در اوایل زندگیشان می باشد «یک عدم هم احساسی و درک متقابل برای کودک» و در نتیجه توقع غیر واقع بینانه از کودک دارند و یک رابطه تخریب شده بین کودک و والدین مخصوصاً در مورد کودکانی که به نحوی ناقص می باشند، حاکم می باشد.

عوارض کودک آزاری

از قرن ها پیش این باور وجود داشته است که تنبیه شیوه موثری جهت کنترل رفتارهای نادرست است. جریمه کردن و زندانی کردن شکل هایی از این کنترل های اجتماعی می‌باشند که در تمام حکومت ها جنبه قانونی دارد، اما بحث بر سر محاسن و معایب این گونه رفتارها و رفتارهای ملاطفت آمیز از قبیل دادن پاداش به رفتار خوب و برخورد سختگیرانه مانند تنبیه کردن خطاها همچنان ادامه دارد.

تنبیه خشن ترین و نامطلوب ترین روش برای تغییر رفتار است. در واقع تنبیه برای کاهش احتمال بروز پاسخ نامطلوب در شرایط آتی به کار می رود، ولی در واقع آن کار قبلاً انجام شده است. مثلاً پدری که کودک خود را به علت حرف زشتی کتک می زند می خواهد از این نوع رفتار در آینده جلوگیری کند. کتک زدن باعث نابود شدن رفتار نامطلوب نمی شود و تنها اثر آن این است که ممکن است رفتار نامطلوب را موقتاً پس بزند. دیگر اینکه تنبیه عوارض جانبی بسیاری دارد که از نظر پرورشی بسیار نامطلوب است از جمله اینکه احساس ناخوشایند تنبیه در لحظه تنبیه شدن از طریق شرطی شدن کلاسیک با شرایط تنبیهی و شخص یا اشخاص تنبیه کننده تداعی می شوند و سبب انزجار و تنفر تنبیه شونده از خود تنبیه کننده می شود. حتی اگر فرد تنبیه شونده بداند که این تنبیه به صلاح اوست و تنبیه کننده از روی دلسوزی او را تنبیه می کند، باز هم احساس نامطلوب حاصل از تنبیه به صورت پاسخ شرطی در می آید و شخص مورد آزار نسبت به شخص آزاررسان احساس تنفر و انزجار پیدا می کند.

• عوارض سوء رفتار جسمی

یکی از عوارض دیگر سوء رفتار این مسئله است که کودکان مورد سوء رفتار اغلب با مشکلات ناشی از تغذیه درگیرند. خلقیات منفی مانند حزن، رنج، کج خلقی و احساسات سطحی و انزواطلبی در این کودکان دیده می شود. آنها اغلب علاقه کمی به مادر و مراقبین شان نشان می دهند. اضطراب جدایی کاهش یافته دارند و اضطراب عجیب و غریبی در آنها دیده می شود، آنها اغلب در رشد حرکتی و صحبت کردن و زبان باز کردن تاخیر نشان می دهند و شدیداً گوش به زنگ هستند. کودکان پیش دبستانی مکرراً مراقبین و همسایه های خود را تهدید می کنند و اغلب نسبت به بالغین بی اطمینانند. آسیب سیستم عصبی مرکزی در این گروه بسیار دیده می شود.

• عوارض سوء رفتار جنسی

سوء رفتار جنسی منجر به هیچ نشانه روانی خاصی که در همه موارد به طور یکسان مشاهده شود نمی گردد. آسیب پذیری بستگی به خصوصیات و یا مختصات سوء رفتار جنسی از جمله نوع سوء رفتار، طول مدت آن، سن کودک و روابط کلی و فرد سوء رفتارگر بستگی دارد. اثرات روانشناختی و جسمانی سوء رفتار جنسی ممکن است ویرانگر و دیرپا باشد. کودکانی که از سوی فرد بالغی تحریک جنسی شده اند، ممکن است دچار احساس اضطراب و برانگیختگی مفرط شوند. اعتماد به نفس را از دست بدهند و نسبت به افراد بزرگسال بی اعتماد شوند. اغواگری، زنای به عنف، زنا با محارم عوامل زمینه ساز مهمی برای پیدایش نشانه های بعدی اختلالات روانی و خلقی مانند انواع هراس ها، اضطراب و افسردگی هستند.

مبانی روانشناختی و خصوصیات والدین سوء رفتارگر

والدین سوء رفتارگر معمولاً نسبت به دیگران بدگمان هستند و این در اثر رانده شدن به وسیله نخستین کسی است که در زندگی به او علاقمند شده اند. این امر منجر به دوری از همتایان و فامیل و در نهایت انزوای اجتماعی و کاهش سیستم حمایتی می گردد ارتباط با همسر نیز خشونت آمیز است. فرد سوء رفتارگر اغلب از طفل برای تخلیه ناراحتی های خود استفاده می کند. در خانواده های سوء رفتارگر ارتباط والدین با کودک کم است و تماس مثبت کمتر و رفتارهای منفی بیشتر، بعضی از مادران جوان و بی تجربه و از لحاظ اجتماعی منزوی و ناآگاه ممکن است موقتاً توانایی مراقبت از فرزند خود را نداشته باشند و مادران افسرده و فقیر و بیکار و یا در مواقعی که یکی از والدین حضور ندارند و همچنین سوء مصرف مواد ممکن است از عوامل مسامحه و بی توجهی به کودکان باشد. اغلب والدین سوء رفتار گر خود در کودکی قربانی سوء رفتار بوده اند و این رفتار را در بزرگسالی به صورت ذاتی بروز می دهند و یا اینکه بعضی از والدین این روش را به عنوان روشی مناسب جهت آموزش نظم و انضباط می دانند. با کتک زدن فرد سعی می کند در عمل ضربه زدن به قربانی نقش فاعل داشته باشد در مقابل نقش مفعولی که در بچگی داشته است.

پیشگیری

برای جلوگیری از سوء رفترا با کودک و انواع مسامحه، بالینگران باید خانواده های پرخطر را شناسایی کرده و پیش از قربانی شدن کودک مداخله نمایند. بعد از شناسایی خانواده های پرخطر باید برنامه ای جامعه شامل کنترل روانپزشکی خانواده ها و کودک در معرض خطر طرح ریزی و اجرا گردد و باید به خانواده ها آموزش داد که چه مواقعی سوء رفتار و مسامحه ایجاد می شود و روش های کارآمد دیگری برای کنار آمدن و مدارا پیشنهاد کرد.

هدف اصلی

هدف اصلی این طرح بررسی شیوع کودک آزاری در وابستگان به مواد افیونی مراجعه کننده به مراکز ترک خود معرف شهر یزد بود.

اهداف فرعی

1. بررسی فراوانی نمونه های مورد مطالعه برحسب ن، جنس، شغل، تحصیلات، وضعیت اقتصادی، وضعیت مسکن، وضعیت تاهل، سابقه بیماری روانی در خانواده، سابقه بیماری جسمی، سابقه اعتیاد در خانواده، سابقه طلاق در خانواده، سابقه آزار جسمی از طرف والدین در دوران کودکی نمونه های مورد مطالعه، سابقه انواع مسامحه از طرف والدین در دوران کودکی نمونه های مورد مطالعه، تعداد فرزندان و بررسی توزیع فراوانی کودک آزاری برحسب جنس کودکان آزار دیده، تعداد موارد کودک آزاری، انواع آزار جسمی اعمال شده، انواع آزارهای مسامحه اعمال شده در کودکان.
2. بررسی میزان فراوانی کودک آزاری در نمونه های مورد مطالعه بر حسب مدت زمان وابستگی و اعتیاد، نوع ماده مخدر مصرفی، طریقه مصرف مواد و سابقه مصرف مشروبات الکلی در حد افراط و مستی.
3. بررسی فراوانی کودک آزاری در نمونه های مورد مطالعه بر حسب انواع حالات قبل از اقدام به کودک آزاری و بعد از اقدام به کودک آزاری.

تعریف واژه ها

وابسته به مواد افیونی: به کلیه افرادی گفته می شود که طبق ملاک هایDSM IV  وابسته به یکی از انواع مواد مخدر (تریاک- شیره- سوخته- هروئین) می باشد.

کودک آزاری: عبارت از است کلیه صدمات و آزارهای جسمی و روانی و سوء رفتارهای جنسی و غفلت‌های رفتاری یا بدرفتاری با کودک توسط شخصی که عهده دار مسئولیت سلامت و رفاه وی می باشد و شامل انواع زیر می باشد؛

• سهل انگاری و اهمال و غفلت:

شایع ترین فرم بدرفتاری با کودکان می باشد و عبارتست از کوتاهی کردن و سهل انگاری در آماده کردن مناسب و کافی کلیه عوامل مراقبت و نگهداری مناسب از کودک و به عبارت دیگر سهل انگاری در حفاظت از کودکان در مقابل خطرات که بدخواهانه یا جاهلانه صورت گیرد و می تواند فیزیکی- خلقی یا تربیتی باشد و کلاً سهل انگاری و مسامحه شامل انواع سهل انگاری های فیزیکی- خلقی- تربیتی و بهداشتی درمانی می باشد.

• آزارهای فیزیکی:

به کلیه اعمالی که نتیجه آن صدمات جسمی به کودک می باشد و از روی عمد انجام شود، گفته می شود این اعمال شامل کتک زدن- سوزن زدن- لگد کردن- گاز گرفتن- سوزاندن- مسموم کردن و غیره می باشد.

• آزارهای روانی:

آزارهای روانی عبارت است از اینکه شخصی به کودک انتقال دهد که وی بی ارزش یا بی بها یا دارای نقص و عیب است و یا او را حبس نماید و از روابط اجتماعی وی جلوگیری نماید یا او را خوار و ذلیل نماید و یا از محبت و دوست داشتن محروم نماید.

آزارهای خلقی عبارتند از: تهدیدها و هتک حرمت و ناموس و حملات شفاهی و زبانی

• آزارهای جنسی:

به کلیه رفتارهای جنسی بین یک بزرگسال و یک کودک گفته می شود و زمانی که یکی از آنها بزرگتر از دیگری است و از روی اجبار وی را به این عمل وادار می کند این اعمال می‌‌تواند بین دو کودک نیز اتفاق افتد. زمانی که یکی از دیگری بزرگتر باشد و دیگری را مجبور به این کار بکند، همچنین این اعمال می تواند مابین دو جنس یکسان و یا دو جنس مخالف باشد. آزارهای جنسی طیف وسیعی از دستکاری و یا تماس از روی لباس تا تجاوز جنسی را هم شامل می شود.

• آزارهای مراسم و آیین خرافی:

عبارتست از کلیه آزارهایی که به سبب اعتقادات و عقاید خرافی به کودک اعمال می شود مثلاً «اعتقادات شیطانی» این آزارها می تواند فیزیکی- خلقی- روانی و یا جنسی باشد.

محدودیت های پژوهش

محدودیت های مکانی، این پژوهش در مراکز ترک خود معرف و از بین مراجعه به این مراکز انجام شد و دربرگیرنده همه ویژگی های معتادان به مواد افیونی نمی تواند باشد به علت ویژگی های خاص مراجعین به این مراکز و تنها بیانگر یک جمعیت از معتادان به مواد افیونی است.

در بعضی نمونه ها به علت عدم همکاری آنها ین نمونه ها حذف و نمونه های دیگری جایگزین شد.

در این پژوهش به دلیل محدودیت های فرهنگی- قانونی و شرعی کودک آزاری جنسی حذف شده است.

در این پژوهش آزارهای آیین خرافی و اعتقادات شیطانی به علت عدم شیوع آن در کشور ما و نداشتن تعریف دقیق از اینگونه اعتقادات و عدم شناخت حد و مرز اینگونه آزارها در اهداف این طرح این نوع آزار گنجانده نشده و مورد بررسی قرار نگرفته.

---

[1] – Charls Dickens

[2] – Oliver Twist

[3] – Victor Hugo

[4] – Les Miserables

[5] – Ambroise Tardieu

[6] – Mary Ellen

[7] – John Caffey

[8] – Henry kempe

[9] – The battered child syndrome

• مقدمه   ۵
• کودک آزاری   ۵
• تاریخچه   ۸
• کودک آزاری در طبقه بندی علمی تشخیص بیماری های روانی   ۱۱
• شیوع و همه گیرشناسی   ۱۳
• سبب شناسی   ۱۶
• علائم بالینی و تشخیص   ۲۳
• علائم و خصوصیات کودکان آزاردیده جسمی   ۲۳
• خصوصیات والدین سوء رفتارگر جسمی   ۲۶
• معاینات و آزمایشات پاراکلینیکی   ۲۷
• تشخیص های افتراقی   ۳۴
• عوارض کودک آزاری   ۳۶
• الف) عوارض سوء رفتار جسمی   ۳۷
• ب) عوارض سوء رفتار جنسی   ۴۰
• مبانی روانشناختی و خصوصیات والدین سوء رفتارگر   ۴۲
• سیر و پیش آگهی   ۴۶
• پیشگیری   ۴۸
• درمان   ۴۹
• الف- درمان کودک   ۵۰
• ب- درمان والدین:   ۵۱
• ج) درمان سوء رفتارهای جنسی   ۵۱
• هدف اصلی   ۵۲
• اهداف فرعی   ۵۲
• تعریف واژه ها   ۵۳
• کودک آزاری   ۵۴
• ۱- سهل انگاری و اهمال و غفلت   ۵۴
• ۲- آزارهای فیزیکی   ۵۴
• ۳- آزارهای روانی   ۵۵
• ۴- آزارهای جنسی   ۵۵
• ۵- آزارهای مراسم و آیین خرافی   ۵۵
• محدودیت های پژوهش   ۵۵
• مروری بر مطالعات انجام شده   ۵۷