آفازی (آنومی) فراهم کردن منبع برای تمرینات بالینی

در سخن گفتن، بازیابی واژگانی[1] به عنوان یک فرایند رقابتی[2] عمل می‌کند و این امر با تعیین میزان تاثیری که بافت معنایی[3] در نامیدن تصویر و واژه بر جای می‌گذارد، محقق می‌شود.

در تست‌ها و آزمونهای انجام شده در این زمینه، مشخص شده، زمانیکه طبقات معنایی آیتم‌ها مشابه هستند، مدت زمان نامیدن تصویر به مراتب طولانی‌تر از زمانی است که مضمون آیتم‌ها از طبقات مختلف هستند[4]. در حالی که اگر این آیتم‌ها در بافت معنایی نامیده شوند، نتایج معکوسی حاصل می‌گردد. یعنی در بافتی که آیتم‌ها از طبقات مشابه هستند، نامگذاری این آیتم‌ها در مدت زمان کوتاه تری صورت می‌گیرد.

بطور کلی این یافته‌ها، مهر تاییدی بر این ادعا هستند که در فرآیند سخن گفتن، تاثیر مداخله‌ای بافت معنایی، رقابتی را در فرایند بازیابی ورودی های واژگانی نشان می‌دهد[5].

روانشناسان در پرداختن به سازمان بندی حافظه واژگانی[6]، اغلب به سازمان بندی اسامی موجود در ذهنشان تمایل بیشتری نشان می‌دهند[7].

اساساً حوزه اسم- شیء به مطالعات حافظه واژگانی مرتبط است و صرفاً بخش دانش واژگانی را بازنمایی می‌کند، به عبارت دیگر، با هدف بررسی سازمان بندی معنایی، به توسعه تئوری‌ها و ابزارهایی می‌پردازد که باید به مواردی[8] فراتر از کلمات تعمیم داده شوند.

شباهت معنایی موجود در میان کلمات، بر بسیاری از تکالیف درگیر کننده تولید گفتار تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال هنگامی که کلمه‌ای مخدوش کننده و به لحاظ معنایی مرتبط وجود دارد، گویندگان در نامیدن تصویر نسبت به زمانیکه کلمه موجود فاقد ارتباط است و کلمه نامرتبط، کندتر عمل می‌کنند[9] (به عبارت دیگر مدت زمان نامیدن طولانی‌تر می‌شود).

زمانی که گویندگان تصاویر را در یک بافت معنایی مشابه می‌نامند، تاثیرات مداخله‌ای این تشابهات نسبت به زمانی که عمل نامیدن در بافت‌ معنایی متفاوت و مجزای صورت می‌گیرد، افزایش می‌یابد[10].

بطور کلی در این زمینه اتفاق نظر وجود دارد که این تاثیرات،‌ به ویژگیهای فرایند بازیابی واژگانی اشاره دارند و البته این بازیابی واژگانی به لحاظ ادراکی هدایت شده می‌باشد. [11] در طول فرآیند بازیابی، بازنمائی واژگانی معنایی کلمه هدف به همراه دیگر بازنمایی مرتبط معنایی فعال می‌گردد. تداخل تصویر- کلمه و تاثیرات بافت معنایی به تقابل میان این بازنمایی های متفاوت اشاره دارد[12].

در حیطه‌ بازیابی واژگانی، دو تئوری در رابطه با کارکردهای نیمکره‌های مغزی مطرح می‌گردد. مطابق با تئوری اول یا تئوری فعال سازی، مسئله این گونه مطرح می‌گردد که در حین بازیابی واژگانی، دیگر معانی فرعی یک کلمه نیز بازنمایی می‌گردد ولی براساس تئوری دوم یا تئوری مهار این معانی به مرحله بازنمایی و کدگذاری واجی نرسیده و از تولید معانی فرعی جلوگیری بعمل می‌آید و فرد فقط معنی اصلی کلمه‌ هدف را بیان می‌دارد[13].

در اینجا این سوال مطرح می‌گردد که چطور پیچیده‌ترین زمینه‌ها، نامیدن اشیاء و افعال می‌باشند؟ جواب این سوال را بطور خلاصه می‌توان اینگونه عنوان کرد که بدلیل دشوار بودن شناسایی حوزه‌هایی مفهومی اولیه در این زمینه‌ها، نامیدن آنها نیز مشکل می‌باشد.

شعاری از تئوریهای متفاوت بازنمایی معنایی، تاثیرات مجزا و متفاوت معنایی را پیش‌بینی می‌کنند.

[1]. Lexical retrieval

[2]. Competitive Preccess

[3]. Semantic Context

[4]. Steward & Kroll

[5]. Markus F. Damian, Gabriella & Willem J.M. Levelt

[6] . Lexical Memory                                 اثرات بافت معنایی در نامیدن تصاویر

[7]. Fellbaum & Miller

[8]. Things

[9]. Colaser & Dungelhoff (1984)

[10]. Damain & Viglioxxo & Levelt “2001”                       تاثیرات بافت معنایی

[11]. Levelt, Roelofs & Meyer “1999”

[12]. Damin et al. “2001”

[13]. Language interuention strategies in adolt aphasia       فصل 34 کتاب

بیان مساله

از آنجائیکه عمومی‌ترین و رایج‌ترین عوارض و علامت در آفازی، آنومی[1] یا نام پریش است، نیاز به یک آزمون استاندارد در این زمینه (به طور خاص) احساس می‌شود. از این رو هدف ما از تهیه تست مذکور، فراهم کردن منبعی برای تمرینات بالینی، تحقیقات در آفازی و همچنین تحقیقات روان – زبان شناختی[2] می‌باشد. بعلاوه از آنجا که بیشتر تست‌های به کار برده شده در این زمینه بر نامیدن اسامی تاکید دارند، در تمرینات بالینی به نوعی نیاز به ارزیابی کاملتر شناخت فصل احساس می‌شود و تاکید بر طراحی در جاهایی وجود دارد که بطور خاص، نقایص فعلی را مورد توجه قرار می‌دهند.

کاربرد‌های مجموعه

در تحقیقات روان بازشناختی که روی افراد بزرگسال انجام می‌شود ممکن است از داده‌هایی استفاده شود که با نظام بازنمایی ذهنی اسامی و افعال[3] در واژگان ارتباط دارند. یعنی که به کار بردن الگوهایی از قبیل: تصاویر متحرک (انیمیشن)، نامیدن واژگان مکتوب، تکالیف، قضاوت واژگانی[4]، مطالعات اولیه و … . همچنین موارد هماهنگ شده در مجموعه برای مطالعات تصویر برداری مغزی[5] در گروه بیماران آفازی و افراد غیر آسیب مغزی مفید خواهد بود.

در تحقیقات بر روی بزرگسالان مبتلا به آسیب زبانی[6]، می‌توان از تصاویر و برچسب‌های کلامی نوشته شده در نامیدن تصاویر، خواندن، نوشتن دیکته و تکرار استفاده کرده که این موارد را می‌توان به آسانی برای استفاده به عنوان یک تست ادراکی و استفاده در تکالیف تحقیقی تصویر- کلمه[7] تنظیم کرد.

از آنجائیکه یافته‌های مشابه را می‌توان در کیفیتهای مختلف به کار برد، این مجموعه قادر به فراهم ساختن نشانه‌هایی است که ما را از وجود کمبود مدالیته خاص در اسامی و افعال آگاه می‌سازد.

در این مجموعه می‌توان آیتم‌های اسامی را براساس طبقات معنایی گروه بندی کرد، مانند حیوانات، آیتم‌های غذایی و مشاغل و به منظور آشکار ساختن کمبودهای نامیدن طبقات ویژه مورد استفاده قرار داد. در این مجموعه شمار زیادی از آیتم‌ها در رسیدن به اهداف ارزیابی بالینی موثر خواهند بود.

ارزیابی درستی نامیدن تصاویر، با به کارگیری مجموعه آیتم‌ها در قبل و بعد از درمان به درمانگر اجازه خواهد داد که دقیقاً تاثیرات مداخله‌ای را اندازه‌گیری می‌کند.

در نهایت انتظار می‌رود که این اطلاعات برای رسیدن به اهداف درمانی، چه بسا مفید باشند. شمار زیاد تصاویر شی و عمل[8]، این امکان را به درمانگران می‌دهندکه صورتهای فراوانی از فعالیت‌های درمانی را با استفاده از تصاویر و نامهای شان طرح‌ریزی کنند. برای مثال ممکن است از بیماران خواسته شود تصاویری را انتخاب کنند که به طریقی با یکدیگر در ارتباطند، یا تصویر یک فعل را با تصویر شی‌ء مناسب هماهنگ کننده و یا تصویری را برگزینند، که عنوانشان با صدای خاصی آغاز می‌شود.

تعریف مفاهیم

• مسیرهای درونداد[9]: وسیله‌ای برای انتقال اطلاعات مورد توجه شامل: موضوعات شنیداری، کلامی، نوشتاری، بینایی و ژسچرها
• مسیرهای برونداد[10]: شامل گفتار، نوشتار و ژسچرها می‌باشد.
• آسیب‌های معنایی در مقوله خاص (ویژه): آشفتگی در درک یا تولید مقوله‌های معنایی انتخابی، همراه با عملکرد حفظ شده در دیگر مقوله‌ها.
• سیستم واژگانی[11]: مجموعه پیچیده و پراکنده‌ای از مکانیسم‌های حفظ بازنمائی برای کلمات، اسامی و افعال آشنا و نیز پردازش‌های لازم جهت کد شکنی و کدسازی محرکهای ناآشنا.
• قضاوت واژگانی: تکلیفی که در آن بیمار تصمیم می‌گیرد که آیا محرک ارائه شده یک کلمه یا اسم واقعی است یا کلمه و اسم بی‌معنی است.
• در ونداد واجی واژگان: مکانیسم ذخیره‌‎ بازنمایی‌های کلمات بیانی آشنا، که قبلاً شنیده شده‌اند.
• برونداد واجی واژگان: مکانیسم ذخیره بازنمائی‌های کلمات بیانی آشنا که قبلاً تولید شده‌اند.
• آفازی بینایی [12]: آسیب مدالیته ویژه بینایی در نامیدن اشیاء مشاهده شده در حضور پردازش معنایی پایه. این پردازش معنایی پایه از طریق شرح و تفصیل یا ژسچر مربوط به شیء‌دیده شده، که فرد در نامیدن آن ناتوان است، مشخص می‌شود.
• کری خاص کلمه [13]: آسیب مدالیته ویژه شنیداری در پردازش در ونداد گفتاری.
• سیستم معنایی: مکانیسم واژگانی مسئول در ذخیره بازنمای معنایی برای ژسچرها، اسامی و کلمات آشنا.
• بازنمایی های بینایی اشیاء [14]: مکانیسم نگهداری حافظه‌ها برای اشیائی که قبلاً مشاهده شده‌اند.

نتیجه‌گیری

طبق جدول تهیه شده از 100 تصویر مربوط به افعال، در مورد تصویر فعل لمس کردن (Touching) آیتم 89- در صفحه 100، 60% از شرکت‌کنندگان به پاسخ‌ مورد نظر اشاره نکردند و در تصاویر مربوط به اشیاء نیز تصاویر ننو (hammock)، آینم 76- صفحه 11 توسط 60% شرکت‌کنندگان، همچنین تصویر بلیط (Ticket)، آیتم 143- صفحه 146 توسط 100% شرکت‌کنندگان به غلط نامبرده شدند.

بدین ترتیب تصاویر مذکور (مربوط به واژه‌های ننو، بلیط و لمس کردن) تعویض شدند. تصاویر جدید مورد ارزیابی قرار گرفتند و به دنبال کسب نمرات قابل قبول جانشین تصاویر قبلی شدند.

واژه نامه

[1]. Anomia

[2]. Psycholinguistic

[3]. Noun & verb representation

[4]. Lexical decision

[5]. Brain topography

[6]. Language impairment

[7]. Investigatory word- Picture tosks

[8]. Object & Action

[9]. Modalities

[10]. Output Models

[11]. Lexical System

[12]. Optic aphasia

[13]. Pure word deafness

[14]. Visual Object Representations

فصل اول

• معیار سازی تست نامیدن در مقوله‌های اسامی و افعال
  • بیان مسئله
• 2-1 کاربردهای عمومی
• 3-1 تعریف مفاهیم

فصل دوم (مباحث نظری)

• مقدمه

• 2-2 مدل پردازش واژگانی
• 3-2 مکانیسم‌ها
  • سطح بازشناسی
  • پردازش معنایی
  • برونداد واژگان
• 4-2 آسیب‌ها
  • سطح بازشناسی
  • درونداد واژگانی
  • پردازش معنایی
  • برونداد واژگانی
• 5-2 کاربردهای کلینیکی مدل‌واژگانی
  • جدول ارزیابی تکالیف واژگانی

فصل سوم (معرفی تست)

• مقدمه

• 2-3 موارد کاربردی مجموعه
• 3-3 ساختار تست
  • انتخاب گزینه
  • طبقه‌بندی اطلاعات قراردادی
  • شکل دستوری افعال در مجموعه
• 4-3 ساختار لیست‌های تطبیق داده شده
  • بسامد
  • سن فراگیری
  • میزان آشنایی
  • شاخص های دیگر
  • قابلیت تصویر
  • پیچیدگی بینایی
• 5-3 زیرگروه لیست‌ها
• 6-3 اطلاعات بدست آمده از شرکت‌کنندگان سن بدون آسیب مغزی
• 7-3 نحوه استفاده و اجرای این مجموعه به عنوان یک وسیله ارزیابی
• 8-3 فرمهای معرفی
• 9-3 راهنمائی‌هایی برای ارزیابی و آزمودن بیماران آفازی
• 10-3 ارزیابی رفتارهای بیمار آفازی

فصل 4 (اجرای تست)

• ساختار تست شی و عمل
• شماره آیتم
• هدف
• پاسخ اولیه
• مدت زمان ارائه پاسخ
• یادآوری

• 2-4 شرایط تحصیلی و سنی شرکت‌کنندگان
• 3-4 جداول ارزیابی
  • نامیدن اسامی
  • نامیدن افعال

فصل 5 (بحث و نتیجه‌گیری)

• تهیه جدول آماری

• 2-5 نتیجه‌گیری
• 3-5 جداول نتایج
• تست نامیدن اسامی
• تست نامیدن افعال
• واژه‌نامه