بررسی امکان کاربرد سیستم هزینهیابی بر اساس فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور
14,300 تومانشناسه فایل: 3653
چکیده پایان نامه
- هدف تحقیق : هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر امکان بکارگیری سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت(ABC) در صنعت تراکتورسازی ایران می باشد
- جامعه آماری : در این پژوهش جامعه ی آماری شامل شرکتهای زیر مجموعه صنعت تراکتور سازی ایران ( شرکت مادر ) می باشد که عبارتند از: شرکت موتور سازان، شرکت ریخته گران، ، شرکت ماشین آلات صنعتی، شرکت آهنگری ، شرکت تراکتور سازی ارومیه ، سنندج و.
- ابزار اندازه گیری : برای جمع آوری بخشی از اطلاعات مورد نیاز جهت تأیید یا رد فرضیه های تحقیق از پرسشنامه ی پژوهشگر ساخته استفاده شده است که شامل دو بخش (سئوالات عمومی و تخصصی) است که سئوالات تخصصی آن از 24 سئوال تشکیل شده است.
- طرح تحقیق : در تحقیق حاضر فرضیه اصلی تحت عنوان ” اجرای سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت در صنعت تراکتور سازی امکان پذیر است .” می باشد که علاوه بر آن این پژوهش شامل 8 فرضیه فرعی بشرح زیر می باشد :
- در صنعت تراکتورسازی ایران سهم سربار تولید بالاست.
- در صنعت تراکتورسازی ایران پیچیدگی تولید محصولات وجود دارد.
- در صنعت تراکتورسازی ایران تنوع تولید محصولات وجود دارد.
- در صنعت تراکتورسازی ایران تنوع حجم تولید محصولات وجود دارد.
- در صنعت تراکتورسازی ایران تنوع اندازه فیزیکی تولید محصولات وجود دارد.
- در صنعت تراکتورسازی ایران پیچیدگی مواد اولیه مصرفی وجود دارد.
- در صنعت تراکتورسازی ایران سهم موجودی کالای ساخته شده و نیم ساخته در پایان دوره قابل توجه است.
- در صنعت تراکتورسازی ایران امکان شناسایی انباره های هزینه و عوامل موجد هزینه وجود دارد.
- روش آزمون فرضیات : برای تأیید یا رد فرضیه ی اصلی و فرضیات فرعی از آزمون کای دو استفاده شده است.
- نتیجه کلی : نتیجه ی این پژوهش اینست که سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت در صنعت تراکتور سازی می تواند کاربرد داشته باشد.
چکیده
با توجه به پیشرفت سریع فن آوری ها و افزایش روزافزون رقابت در صحنه جهانی, شرکتها برای دستیابی به بازار پایدار, مکرر درصدد افزایش بهره وری خود جهت تقویت توان رقابتی می باشند. لذا از تکنولوژی روز, در جهت دستیابی به اهداف مورد نظر استفاده می نمایند.
سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت ABC) Activity Based costing) در واقع یکی از ابزارهای قدرتمند و مفید جهت دستیابی به اهداف شرکتها در حفظ توان رقابتی می باشد. این سیستم با شناسایی و اندازه گیری ارزش منابعی که در راستای اجرای فعالیتهای شرکت به مصرف می رسد, شناسایی و حذف فعالیتهای فاقد ارزش افزوده کمک شایانی در صرفه جویی هزینه ها نموده و باعث افزایش کارآئی عملیات و در نهایت افزایش سودآوری شرکت می گردد.
هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر امکان به کارگیری سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت(ABC) در صنعت تراکتورسازی ایران می باشدکه فرضیه اصلی دراین تحقیق ” اجرای سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت در صنعت تراکتور سازی امکان پذیر است .” می باشد که علاوه بر آن این پژوهش شامل 8 فرضیه فرعی بشرح زیر می باشد :
- در صنعت تراکتورسازی ایران سهم سربار تولید بالاست.
- در صنعت تراکتورسازی ایران پیچیدگی تولید محصولات وجود دارد.
- در صنعت تراکتورسازی ایران تنوع تولید محصولات وجود دارد.
- در صنعت تراکتورسازی ایران تنوع حجم تولید محصولات وجود دارد.
- در صنعت تراکتورسازی ایران تنوع اندازه فیزیکی تولید محصولات وجود دارد.
- در صنعت تراکتورسازی ایران پیچیدگی مواد اولیه مصرفی وجود دارد.
- در صنعت تراکتورسازی ایران سهم موجودی کالای ساخته شده و نیم ساخته در پایان دوره قابل توجه است.
- در صنعت تراکتورسازی ایران امکان شناسایی انباره های هزینه و عوامل موجد هزینه وجود دارد.
در این پژوهش جامعه ی آماری شامل شرکتهای زیر مجموعه صنعت تراکتور سازی ایران ( شرکت مادر ) می باشد که عبارتند از:
شرکت موتور سازان، شرکت ریخته گران، شرکت آهنگری، شرکت ماشین آلات صنعتی، شرکت تراکتور سازی ارومیه و سنندج.
برای جمع آوری بخشی از اطلاعات مورد نیاز جهت تأیید یا رد فرضیه های تحقیق از پرسشنامه ی پژوهشگر ساخته استفاده شده است که شامل دو بخش (سئوالات عمومی و تخصصی) است که سئوالات تخصصی آن از 24 سئوال تشکیل شده است و تعداد کل پرسشنامه های توزیعی70 مورد بوده که15 مورد به علت عدم همکاری مسئولین وصول نگردید و5 مورد به علت ناقص بودن اطلاعات کنار گذاشته شده و اطلاعات 50 مورد از پرسشنامه ها برای تجزیه و تحلیل وارد نرم افزار SPSS گردیده که برای تأیید یا رد فرضیه ی اصلی و فرضیات فرعی از آزمون کای دو استفاده شده است و نتیجه ی این پژوهش اینکه فرضیه ی اصلی با سطح اطمینان99/0 مورد تأیید قرار گرفته است.تائید فرضیه بدین معنی است که امکان به کارگیری سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت در صنعت تراکتور سازی وجود دارد.
پیش گفتار
تحقیق حاضر تلاشی است در جهت معرفی پلی از تکنیهای جدید هزینه یابی و گزارشگری هزینه های محصولات و فعالیت های مرتبط با آن عمدتاً, در صنایع که امکان مذیریت هزینه را ایجاد می کند. محصول سیستم های اطلاعاتی مدیریت که سیستم های اطلاعاتی حسابداری بخش مهمی از آن است, همان اطلاعات و گزارش هائی است که علی القاعده باید در تصمیم گیریهای استفاده کنندگان (عمدتاً مدیران) مورد استفاده قرار گیرد. در عرصه حسابداری مدیریت نیز باید به دنبال اثرات کارائی اطلاعات سیستم های حسابداری در تصمیم گیریهای استفاده کنندگان (داخلی) باشیم. می گویند هنری فورد از حسابداری صنعتی بیزار بود, اما به رغم این بیزاری از طریق به کارگیری تکنیکهای حسابداری صنعتی, به ثروت کلان دست دست یافت. کنترل هزینه ها در واحدهای تولیدی همواره ضروری بوده و هست. مفاهیم و تکنیکهای حسابداری صنعتی سالهاست که بدون تغییر جدی بکار گرفته می شود.
ما امروزه تغییر در روشها و فرآیندهای کنترل هزینه ها که تا دهه ها بدون تغییر اساسی بکار می رفته امری اجتناب ناپذیر شده است. رقابت بین المللی شرکتهای صنعتی در کشورها مختلف را وادار کرده است که در سیستم های تولید خویش بازنگری کنند. بسیاری از صنایع ناچارند برای بقای خود در مصرف منابع فیزیکی و استفاده از نیروی انسانی, تغییرات جدی ایجاد کنند. این زمینه ای است که امروزه حسابداران صنعتی و مدیریت ناگزیرند در آن به چالش بپردازند. بسیاری از صاحبنظران حسابداری, تغییر و اصلاح در حسابداری مدیریت و صنعتی را به دلیل تغییر در سیستمهای تولید در واکنش به رقابت جهان, ضروری می دانند.
هزینه یابی بر مبنای فعالیت موضوعی است که امروزه در ستون حسابداری بسیار به آن پرداخته می شود. در این تحقیق کلیاتی در خصوص سیستم های اطلاعاتی حسابداری, حسابداری مالی، حسابداری مدیریت و سیستم هزینه یابی برمبنای فعالیت و مزایای سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت در ایجاد محیط اطلاعاتی مناسب برای مدیران فنی بالاخص در صنعت تراکتورسازی جهت اخذ تصمیم ارائه می شود.
بدین مشکلات موجود در پاسخگویی سیستم های اطلاعاتی حسابداری به نیازهای اطلاعاتی مدیران فنی و راهکارهای جدید سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت برای تهیه و ارائه این اطلاعات در صنعت تراکتورسازی به گونه ای قابل استفاده برای آنان هدفی است که امید است در پایان این تحقیق بتواند به آن نزدیک شود, و لو گاهی کوچک باشد.
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1 مقدمه
حسابداری بهای تمام شده[1] دارای پیشینه ای بیش از سه قرن است، اما عصر حسابداری بهای تمام شده به شکل مدون در سال 1885 آغاز شد.
در آستانه قرن بیستم انجمن مهندسین محاسب آمریکا متعاقب ترویج اصول مدیریت علمی، علاقه وافری به حوزه حسابداری بهای تمام شده نشان داد که باعث گسترش این رشته شد. آثار الکساندر همیلتون چرچ در مورد سربار تولید در همین دوره، باعث توسعه بیشتر درک عمومی از عوامل هزینه گردید.
در دهه های1920 تا 1950 موضوعاتی از قبیل بودجه بندی[2]، هزینه یابی استاندارد، [3]، مفاهیم ظرفیت و هزینه یابی متغیر[4] وارد مباحث حسابداری شد. هزینه یابی مستقیم[5] مهمترین تحول از تحولات مختلف دهه های 1950 تا 1980 بود. در دهه 1960 اصطلاح حسابداری مدیریت رفته رفته جایگزین حسابداری بهای تمام شده شد. در دهه 1990 حسابداری بهای تمام شده جزئی از حسابداری مدیریت محسوب می شد. ضعفها و کاستی های هزینه یابی جذبی منجر به معرفی هزینه یابی بر مبنای فعالیت، توسط پرفسورجانسون و پرفسور کاپلان شد. آنان در کتابی بنام اطلاعات نامربوط: ظهور و سقوط حسابداری مدیریت[6] فعالیتها را منشاء ایجاد هزینه دانستند و پیشنهاد کردند محصولات )یا مشتریان) به میزان استفاده از فعالیتها، بایستی هزینه های مربوط را متحمل شوند. معرفی سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت[7] به ارائه سیستم مدیریت بر مبنای فعالیت و همچنین بودجه ریزی بر مبنای فعالیت منجر گردید.
سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت، مهمترین نیاز واحدهای اقتصادی، یعنی اطلاعات صحیح و طبقه بندی شده را آنچنان تدارک می کند که امکان بهبود دائمی و دسترسی به کیفیت جامع[8] را تسهیل نماید. این سیستم به جای پرداختن به عوارض، نشانه ها و معلول، به علت وقایع می پردازد و علت ایجاد هزینه و تولید فعالیت را کالبدشکافی می کند. اگر فعالیتی دارای فلسفه توجیهی، متقاضی و حتی ارزش افزوده نباشد، زمینه حذف، تعدیل یا بهبود آن را فراهم می کند. در حالی که چنین خواصی در سیستمهای بهای تمام شده ای که حول محور واحدهای سازمانی، مراحل تولید (نه فعالیتها) طراحی شده است، موجود نیست. طبقه بندی هزینه ها به مستقیم و غیرمستقیم و رویارویی با مقادیر متنابهی به عنوان هزینه سربار که تسهیم آنها به نحو صحیح اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار است، تنها یکی از دلایل این امر است. موجب و دلیل بهتر، نحوه ی نگاه به کلیت پدیده هاست که در هزینه یابی بر مبنای فعالیت دارای تفاوتی ماهوی با سایر سیستمهای رقیب و سنتی است.
بهره گیری از سیستم مدیریت و هزینه یابی بر مبنای فعالیت، فرصتهای کلانی را برای خلاقیت، نوآوری، نوسازی و پیشرفت در سطوح مختلف واحدهای اقتصادی فراهم می آورد. برای باقی ماندن در صحنه ی رقابت و توسعه و رشد واحد اقتصادی باید به گونه ای عمل شود که هر کار در اولین مرتبه، به بهترین وجه انجام شود. برای تحقق این منظور کلیه اجزای فرایندها، اعم از برنامه ریزی، هماهنگی، اجرا، نظارت و بازخورد، بایستی در هماهنگی با سیستم حسابداری نمایی شده قرار گیرد.
سیستمهای مدیریت و هزینه یابی در یک راستا و بر مبنای فعالیت طراحی می شوند. فعالیتها در قلب سیستم حسابداری مدیریت قرار دارند. تجزیه و تحلیل واحد اقتصادی براساس فعالیتها، امکان ارتباط سطوح مختلف سازمانی به نحوی که براساس برنامه ها، هر واحد بتواند اقدام مورد نظر را انجام دهد، فراهم می آورد، دستیابی به اهداف را تسهیل می نماید، محرکها و منشاء هزینه و فعالیت را شناسایی می کند و لذا فرایند بهبود و پیشرفت مستمر و سیستمهای پیشیبانی تصمیم گیری را تقویت می نماید.[9]
2-1- موضوع تحقیق
موضوع مورد بررسی در این تحقیق عبارت است از «بررسی امکان کاربرد سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور سازی ایران» که در ادامه به تشریح و بیان آن پرداخته شده است.
3-1- تشریح و بیان موضوع
امروزه بسیاری از شرکتها به منظور ادامه بقاء در بازارهای رقابتی که با تغییرات سریع تکنولوژی همراه است ناگزیرند با استفاده از روش های نوین در جهت بهبود مستمر کیفیت و کنترل و کاهش بهای تمام شده محصولات خود بکوشند.
در چنین شرایطی شرکتهای بسیاری در حال تغییر و تحول در سیستم های اطلاعاتی خود و دوری جستن از سیستم های سنتی و حرکت به سوی مدیریت هزینه ها[10] با دیدگاه کنکاش گرایانه هستند. جدی شدن بحث رقابت در صنایع ایجاب می کند که به بحث کنترل هزینه ها نگاه جدی تری به عمل آید.
کیفیت[11] به عنوان پیش شرط و بلیط ورود به میدان رقابت جهانی نقش مهمی را ایفا می کند. مشتریان به دنبال قیمت پایین تر، تأمین کنندگان به دنبال قیمت بالاتر، اتحادیه های کارگری به دنبال دستمزدهای زیادتر و سها مداران به دنبال سهم بیشتری هستند. رقابت برای تولید محصولی بهتر با خصوصیاتی مطلوبتر و قیمتی پایین تر صورت می گیرد. موفقیت تجاری به نحوه ی مدیریت تمام این عوامل و دیگر عوامل دخیل، بستگی دارد.
سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت تولیدی، فعالیتهای عمده ی فرایند تولید را شناسایی و سپس در یکی از چهار طبقه زیر طبقه بندی می کند:
الف) فعالیتهای سطح واحد محصول
ب) فعالیتهای سطح دسته محصول
ج) فعالیتهای سطح محصول
د) فعالیتهای سطح کارخانه
هزینه های سه طبقه اول از فعالیتها، با استفاده از محرکهای فعالیت که تابع گرایش و تغییرپذیری هزینه های مورد تخصیص است. به محصولات تخصیص داده می شود، اما هزینه های فعالیتهای سطح کارخانه به عنوان هزینه های دوره تلقی شده یا بر مبنای اختیاری [12] به محصولات تسهیم می شود.[13]
هزینه یابی بر مبنای فعالیت را می توان بسط تکامل یافته ای از روش تخصیص دو مرحله ای هزینه تلقی کرد که شالوده ی سیستمهای نوین حسابداری بهای تمام شده است. در مرحله اول این روش، هزینه های غیرمستقیم منابع به مخازن هزینه[14] تخصیص می یابد و در مرحله دوم، هزینه های انباشته شده در مراکز هزینه[15] به محصولات)یا به سایر موضوعات هزینه) تخصیص داده می شود. تخصیص معمولاً برای ارزیابی عملکرد مدیر مسئول مرکز هزینه و برای تعیین بهای تمام شده ی محصولات بکار می رود.
4-1- اهمیت موضوع تحقیق
با توجه به اینکه درصد بسیار بالایی از مدیران امور مالی سازمانها و شرکتهای کشور ما از سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت ( ABC) هیچگونه اطلاعی ندارند و از طرفی تعیین قیمت فروش متأثر از قیمت تمام شده می باشد و کاملاً منطقی است که برای فروش یک محصول مدیر نیاز به داشتن هزینه ی ترکیبات بکار رفته در محصول داشته باشد.
مدیران به هزینه های صحیح برای تصمیمات استراتژیک در مورد محصول مانند طراحی تولید و بازاریابی دارند. هر تصمیم استراتژیک مانند کنکاشی در مورد طرح جدید محصول، معرفی محصول جدید و تلاشی جهت بازاریابی محصول یا خط تولید، متأثر از هزینه و سودآوری مورد انتظار محصول خواهد بود. بالعکس اگر به نظر برسد که سودآوری محصول کاهش می یابد، مسئله توقف مطرح می شود.
هزینه های محصول نقش مهمی را در تعیین قیمت، بخصوص در مورد محصولات سفارشی کم فروش و بدون قیمت بازار ایفا می نماید.
اطلاعات ناصحیح می تواند باعث شود شرکت از استراتژی نامناسب و بدون سودآوری پیروی کند، هزینه های صحیح شانس تصمیم گیریهای غلط را کاهش می دهند.
مدیران از سیستم هزینه یابی محصول به اطلاعاتی در سطوح فعالیت نیاز دارند تا بتوانند بهبود مداوم را رهبری کنند. هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) حاصل طبیعی محیط رقابتی و پیچیده امروزی است و با توجه به شرایط اقتصادی موجود که در بعضی از بخش ها منجر به فراوانی تولید نسبت به تقاضا شده است، به منظور کمک به مدیران در چنین شرایط رقابتی، این امید هست که با اجرا نمودن سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت در عمل به قیمت تمام شده ی واقعی تری دست یافته تا هم به مدیران در اتخاذ تصمیمات صحیح کمک موثری شده باشد و هم به جامعه علمی و دست اندرکاران امور مالی سازمانهای کشورمان آگاهی بیشتری نسبت به سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت داده شده باشد.
صنعت تراکتورسازی ایران به عنوان یکی از مهمترین محورهای حرکت به سمت توسعه و شکوفایی کشور که با مسائل پیچیده ورود و بکارگیری تکنولوژی های جدید روبروست، از این واقعیت به دور نیست. لذا هر گونه تلاش در شناسایی و بکارگیری سیستم های مدیریتی نوین در شرایط کنونی اقتصاد ایران می تواند گامی به سمت توسعه و پیشرفت کشور باشد.
5-1- هدف و علت انتخاب موضوع
یکی از اهداف اساسی سیستم حسابداری بهای تمام شده، تهیه اطلاعات صحیح مربوط به بهای تمام شده محصول است. زیرا یک واحد تجاری وقتی از هزینه های تولید محصول خود اطلاع در دست داشته باشد، می تواند فعالیت خود را برروی سودآورترین ترکیب تولید متمرکز نموده و از فعالیت های غیر سود ده جلوگیری نماید.
سیستم های مرسوم هزینه یابی در این خصوص دارای ضعف هایی هستند. زیرا زمانی که محصولات تولیدی متنوع اند، سیستم های مرسوم هزینه یابی، قیمت تمام شده ی محصول را غیرواقعی گزارش می نمایند. خصوصاً تنوع در اندازه محصول و تعداد تولید در هر دسته، دقت در محاسبه قیمت تمام شده را تحت تأثیر قرار می دهد. هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) همچنین اطلاعات مفیدتری برای تصمیم گیری در صنایع خدماتی که دامنه ی خدمتشان متنوع است فراهم می نماید. اگر محصولات تولیدی یا خدماتی خصوصیات مشابهی داشته باشند، هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) بطور معقول هزینه ها را دقیق تعیین می کند. هدف استراتژیک (ABC) فراهم نمودن اطلاعات مفید از جنبه هزینه و سودآوری به منظور تصمیم گیری در مورد مناسب ترین قیمت، ترکیب مناسب محصولات، و » بهبود عملیاتی« از طریق تمرکز بر عوامل ایجاد » فعالیت ها و عوامل هزینه« است.
هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) در مقایسه با هزینه یابی سنتی بر مبنای حجم بر آورد صحیح تری از هزینه محصول بدست می دهد. استفاده از هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) به تنهایی منجر به سودآوری بیشتری نمی شود، مدیریت از اطلاعاتی که(ABC) در اختیارش قرار می دهد برای تصمیم گیری در مورد ترکیب بهینه محصولات استفاده می کند، این عملکرد مدیریت است که منجر به نتایج رضایت بخشی می شود.
هدف اصلی تحقیق حاضر “بررسی عوامل مؤثر بر امکان بکارگیری سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت در صنعت تراکتور سازی ایران“ می باشد.
6ـ1ـ فرضیات تحقیق:
فرضیه اصلی:
– اجرای سیستم هزینه یابی برمبنای فعالیت (ABC) در صنعت تراکتورسازی امکان پذیر است.
فرضیات فرعی:
1- در صنعت تراکتورسازی ایران سهم سربار تولید بالاست.
2- در صنعت تراکتورسازی ایران پیچیدگی تولید محصولات وجود دارد.
3- در صنعت تراکتورسازی ایران تنوع تولید محصولات وجود دارد.
4- در صنعت تراکتورسازی ایران تنوع حجم تولید محصولات وجود دارد.
5- در صنعت تراکتورسازی ایران تنوع اندازه فیزیکی تولید محصولات وجود دارد.
6- در صنعت تراکتورسازی ایران پیچیدگی مواد اولیه مصرفی وجود دارد.
7- در صنعت تراکتورسازی ایران سهم موجودی کالای ساخته شده و نیم ساخته در پایان دوره قابل توجه است.
8- در صنعت تراکتورسازی ایران امکان شناسایی انباره های هزینه و عوامل موجد هزینه وجود دارد.
7-1- قلمرو تحقیق
قلمرو مکانی تحقیق: مراکز تولید، پشتیبانی تولید و دیگر واحدهای غیرتولید پشتیبانی کننده در شرکتهای زیر مجموعه صنعت تراکتورسازی ایران می باشد.
8ـ1ـ جامعه ی آماری
جامعه ی آماری عبارت است از مجموعه ی کامل اندازه های ممکن یا اطلاعات ثبت شده از یک صفت کیفی در مورد واحدهایی که می خواهیم استنباط هایی راجع به آنها صورت گیرد. جامعه، پارامترهای آماری تحقیق است و منظور از عمل گرد آوری داده ها استخراج نتایجی درباره ی جامعه می باشد.
جامعه ی آماری این پژوهش شرکتهای زیر مجموعه ی صنعت تراکتور سازی ایران (شرکت مادر) می باشد که در جدول زیر اسامی این شرکتها قید شده است
9-1-خلاصه فصل
در این فصل به طرح،تشریح و بیان موضوع، اهمیت موضوع و هدف و علت انتخاب موضوع تحقیق پرداخته شد و همچنین قلمرو،فرضیه ها و جامعه اماری تحقیق بیان گردید.
10ـ1ـ تعاریف واژه ها و اصطلاحات
هزینه یابی بر مبنای فعالیت:Activity Based cost
«هزینه یابی بر مبنای فعالیت، روش حسابداری بهای تمام شده برای تخصیص هزینه منابع به موضوعات هزینه بر مبنای فعالیت هاست، این رویکرد ارتباط علی بین محرکهای هزینه ،منابع وفعالیتها را شناسایی می کند» [16]
حسابداری بهای تمام شده :Cost Accounting
«حسابداری بهای تمام شده به عنوان یک رشته از رویه ها و قواعد منظم برای ثبت و گزارش کردن اندازه گیریهای مرتبط با هزینه های ساخت کالاها و ارائه خدمات به شکل تفضیلی ، تعریف شده است» [17]
حسابداری مدیریت [18] :Management Accounting
(( فرایند شناسایی ، اندازه گیری ، گرد آوری ، تهیه ، تفسیر و انتقال آن گروه از اطلاعات مالی و سایر اطلاعات کمی تعریف کرد که توسط مدیریت به منظور برنامه ریزی، کنترل و ارزیابی عملیات در داخل یک واحد اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرد»
فعالیتهای سطح واحد محصول :Unit-level Activities
«این نوع فعالیتها، فعالیت هایی هستند که برای هر یک از واحد های محصول باید انجام شود»
فعالیتهای سطح دسته محصول :Batch-Level Activities
«این قبیل فعالیتها برای یکا یک واحدهای محصول انجام نمی شود بلکه برای گروهی از محصولات انجام می پذیرد»
فعالیتهای سطح محصول : Product-Level Activities
«این طبقه شامل فعالیتهایی است که برای پشتیبانی تمامی خطوط تولید ضروری است اما لزوما هنگام تولید گروه تازه ای از محصولات یا محصولی جدید انجام نمی شود»
فعالیتهای سطح کارخانه : Facility- Level Activities
«این قبیل فعالیتها، فعالیتهایی هستند که در سطح امکانات و تسهیلات انجام می شود و برای انجام فرایند کلی تولید ضرورت دارد»
پیچیدگی مواد اولیه
منظور از پیچیدگی مواد اولیه این است که برای تولید یک قطعه خاص بایستی از چندین نوع مواد اولیه که میزان هر کدام نیز مشخص است و اینکه هر کدام در چه مرحله ای از فرآیند تولید باید افزوده شود استفاده می گردد.
عامل ایجاد هزینه (محرک هزینه) Cost Driver
یک مقیاس کمی جهت بیان تعداد دفعات مصرف فعالیت در یک مرکز هزینه است مثلاً تعداد دفعات جابجایی مواد, تعداد دفعات تنظیم ماشین آلات و…
1- Cost Accounting
2- Budgeting
3- Standard costing
4- Variable costing
5- Direct costing
6- Relevance Lost: The Rise and Fall of Management Accounting
7- Activity based costing (ABC)
8- Total Quality
[9]– عزیزی احمد، مدرس احمد، هزینه یابی بر مبنای فعالیت، انتشارات سازمان حسابرسی، چاپ دوم (خرداد 81)پیشگفتار
10- Cost management
11- Quality
12- Arbitrary
[13]– عزیزی احمد، مدرس احمد، هزینه یابی بر مبنای فعالیت، انتشارات سازمان حسابرسی، چاپ دوم (خرداد 81) ص 10و11
14 – Cost pool
15- Cost centers
[16]– عزیزی احمد ، مدرس احمد ، هزینه یابی بر مبنای فعالیت ، انتشارات سازمان حسابرسی ، چاپ دوم ، ( خرداد 81 ) ص 247
[17]– عالی ور عزیز ، حسابداری صنعتی (1) ، انتشارات سازمان حسابرسی ، چاپ سوم ( خرداد 83) ، ص 16
[18]– عالی ور عزیز ، حسابداری صنعتی (1) ، انتشارات سازمان حسابرسی ، چاپ سوم ( خرداد 83) ، ص 9
study of effective factors on possibility to use costing system based on ABC in Iran's Tractor Manufacturers
Abstract:
Concentrate on rapid progress of technology and daily increase in worldwide competition and in order to access to constant markets, corporations trying to increase their productivity and improving their capacity of competition. Therefore, they use high technology to reach their goals. Costing systems based on ABC (Activity Based costing) is one of powerful and suitable instrument to get those mentioned goals of corporations to keep their competition balance. Recognizing and measuring of value of sources which used for execution of corporation activities by system and recognizing and omission of non value added activities will help to save costs and will increase efficiency of operation and at least will lead to benefit of that corporation.
The main goal of this research is to study of effective factors on possibility to use costing system based on ABC in Iran’s Tractor Manufacturers and it is the main proposal of this research and includes 8 sub theories, hereunder;
- Production overhead share in Iranian tractor manufacturing industries is so high.
- There is production intricacy in these industries.
- There is variety of production in these industries.
- There is production-volume diversity in these industries.
- There is variety of physical sizes of production in these industries.
- There is materials intricacy in these industries.
- Finished good inventory and ending work in process inventory is being concerned.
- There is possibility of recognition of cost pools and cost driver in these industries.
The statistical sampling of the research has been gathered from Iran’s Tractor Manufactories as: Motor Sazan Co., Moldering factories, Machinery industries firms, Composer co. and Orumieh and Sanandaj tractor manufacturing industries.
For collecting some parts of data needed to confirm or reject the assumptions, papers of questionnaire were used which the researcher has made them in three parts (general, specialized questions and vocabularies). The specialized part made in 24 questions and the total distributed questionnaires were 70 series. 15 questionnaires were not received and 5 questionnaires laid aside because of data deficiency. Therefore, information of 50 questionnaires were analyzed with SPSS software. The conclusion of research has been confirmed with %99 coefficient confidence and the correctness of the main proposal and sub theories confirmed with X2 test.
فهرست مطالب و منابع پروژه
- تشکر و قدردانی
- چکیده
- پیشگفتار
فصل اول:کلیات تحقیق
- 1ـ1ـ مقدمه – 1
- 2ـ1ـ موضوع تحقیق – 2
- 3ـ1ـ تشریح و بیان موضوع – 3
- 4ـ1ـ اهمیت موضوع تحقیق – 4
- 5ـ1ـ هدف و علت انتخاب موضوع – 5
- 6ـ1ـ فرضیه های تحقیق – 6
- 7ـ1ـ قلمرو تحقیق – 7
- 8ـ1ـ جامعه ی آماری – 7
- 9ـ1ـ خلاصه ی فصل – 8
- 10ـ1ـ تعاریف واژه ها و اصطلاحات – 8
فصل دوم: ادبیات و مبانی نظری تحقیق
- 1ـ2ـ گفتار اول: مفاهیم حسابداری و حسابداری سنتی
- 1ـ1ـ2ـ مقدمه – 10
- 2ـ1ـ2ـ تاریخچه ی حسابداری – 11
- 3ـ1ـ2ـ حسابداری از دیدگاه های گوناگون – 12
- 4ـ1ـ2ـ حسابداری به عنوان یک سیستم اطلاعاتی – 13
- 5ـ1ـ2ـ تعریف حسابداری بهای تمام شده – 15
- 6ـ1ـ2ـ عوامل موثر بر سیستم حسابداری بهای تمام شده – 21
- 7ـ1ـ2ـ دلایل استفاده از سربار جذب شده به جای سربار واقعی – 23
- 8ـ1ـ2ـ تخصیص هزینه های دوایر خدمات پشتیبانی – 27 –
- 2ـ2ـ گفتار دوم : سیستمهای هزینه یابی نوین ( ابزارهای نوین در مدیریت هزینه )
- 1ـ2ـ2ـ مقدمه – 35 –
- 2ـ2ـ2ـ حسابداری مدیریت – 35
- 3ـ2ـ2ـ هزینه یابی بر مبنای فعالیت (ABC) – 39
- 2ـ3ـ2ـ2ـ تاریخچه ی هزینه یابی بر مبنای فعالیت – 40
- 1ـ2ـ3ـ2ـ2ـ نخستین نسل سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت – 41
- 2ـ2ـ3ـ2ـ2ـ دومین نسل سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت – 45
- 3ـ2ـ3ـ2ـ2ـ سومین نسل سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت – 46
- 4ـ2ـ3ـ2ـ2ـ چهارمین نسل سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت – 49
- 3ـ3ـ2ـ2ـ هزینه یابی بر مبنای فعالیت برای کمک به تصمیمات مدیریت – 50
- 4ـ3ـ2ـ2ـ تمرکز برای فعالیت – 51
- 5ـ3ـ2ـ2ـ بازتاب صحت در استعمال منابع – 51
- 6ـ3ـ2ـ2ـ گرایش هزینه تحت روش (ABC) – 52
- 7ـ3ـ2ـ2ـ سطوح فعالیت در سیستم (ABC) – 52
- 8ـ3ـ2ـ2ـ ردیابی هزینه در سیستم (ABC) – 56
- 9ـ3ـ2ـ2ـ طراحی سیستم هزینه یابی بر مبای فعالیت – 58
- 10ـ3ـ2ـ2ـ مزایا و محدودیتهای هزینه یابی بر مبنای فعالیت – 64
- 11ـ3ـ2ـ2ـ مقایسه ی سیستم سنتی با سیستم (ABC) – 65
- 3ـ2ـ گفتار سوم: ویژگیهای صنعت تراکتور سازی ایران
- 1ـ3ـ2ـ تاریخچه مختصر شرکت تراکتور سازی ایران – 67
- 2ـ3ـ2ـ هزینه یابی بر مبنای فعالیت در صنعت تراکتور سازی ایران – 68
- 3ـ3ـ2ـ کاربرد هزینه یابی بر مبنای فعالیت – 69
- 4ـ2ـ گفتار چهارم: تحقیقات انجام شده در زمینه سیستم حسابداری هزینه یابی برمبنای فعالیت
- 1ـ4ـ2ـ پیشینه تحقیق – 73
- 5ـ2ـ تعاریف واژه ها و اصطلاحات – 75
فصل سوم: متدولوژی تحقیق
- 1ـ3ـ روش تحقیق – 76
- 2ـ3ـ اهداف تحقیق – 76
- 3ـ3ـ فرضیات تحقیق – 77
- 4ـ3ـ جامعه ی آماری – 78
- 5ـ3ـ ابزار اندازه گیری و روشهای جمع آوری اطلاعات – 79
- 6ـ3ـ اعتبار و روائی ابزار اندازه گیری – 80
- 7ـ3ـ روش آماری – 81
فصل چهارم: آزمون فرضیات و تجزیه و تحلیل داده ها
- 1ـ4ـ مقدمه: – 83
- 2ـ4ـ ارائه جدول و تلخیص اطلاعات – 84
- 3ـ4ـ تجزیه و تحلیل فرضیات و سئوالات پرسشنامه – 86
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق
- 1ـ5ـ نتیجه گیری – 128
- 2ـ 5ـ پیشنهادات پژوهش – 129
- 3ـ 5ـ پیشنهاد برای تحقیقات آتی – 130
- 4ـ5ـ محدودیتهای تحقیق – 130
فصل ششم: جداول و پیوستها
- 1ـ6ـ اطلاعات پرسشنامه
- 2ـ6ـ جداول و نمودار مقایسه ای شرکتهای تراکتور سازی
- 3ـ6ـ جدول آزمون آلفای کرونباخ
- منابع و مآخذ
منابع و مآخذ فارسی:
- آذر عادل و مومنی منصور، آمار و كاربرد آن در مدیریت، جلد اول، انتشارات سمت، چاپ هشتم
- افخمی سعید «هزینه یابی بر اساس فعالیتها [نسل چهارم] موضوع كاملاً متفاوت با سیستم هزینه یابی تاریخی»، حسابدار، شماره 18، سال یازدهم
- اكباتانی محمد علی و بیات علیرضا، نتایج اجرای ABC در یك شركت تولیدی، حسابدار، سال هیفدهم، شماره 154
- سقفی علی، «مدیریت استراتژیك و ایده های نوین در حسابداری مدیریت»، حسابرس شش (مجموعه مقالات)
- خاكی غلامرضا، روش تحقیق با رویكردی به پایان نامه نویسی، انتشارات بازتاب
- شباهنگ رضا، حسابداری مدیریت، انتشارات سازمان حسابرسی، چاپ هفتم
- طالبی قدرت الله و میرزایی غلامرضا، هزینه یابی بر مبنای فعالیت ابزاری نوین در مدیریت هزینه، نشریه مدیریت (انجمن مدیریت ایران)شماره 51 و 52
- عالی ور عزیز، حسابداری صنعتی (1)، انتشارات سازمان حسابرسی، چاپ سوم
- عثمانی محمد قسیم و قاسم زاده علی، حسابداری صنعتی (1)، انتشارات ترمه،چاپ اول
- عربی محمود و سعادتمنی هاشمی، هزینه یابی بر مبنای فعالیت، حسابدار، سال چهاردهم، شماره 136.
- عرب مازاد یزدی محمد و ناصری مهدی، امكان سنجی طراحی مدل محاسبه بهای تمام شده سپرده های بانكی با روش ABC: مورد بانك رفاه، بررسی های حسابداری و حسابرسی سال دهم شماره 34
- عزیزی احمد و مدرس احمد، هزینه یابی بر مبنای فعالیت، انتشارات سازمان حسابرسی
- مازوجی قاسم، هزینه یابی بر اساس فعالیت، حسابدار، شماره 115
- مجتهدزاده ویدا و علوی طبری سید حسین، اصول حسابداری (1)، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ بیست و چهارم
- مكرمی یدالله، سیستم های هزینه یابی و تكنیك های پیشرفته تولید، بررسی های حسابداری، سال اول، شماره چهارم
- موندن یاساهیرو، (Monden Yasahiro)، سیستمهای كاهش هزینه، ترجمه زگردی سید حسام الدین، انتشارات ساپكو، چاپ اول
- نادری عزت الله و سیف نراق مریم، روشهای تحقیق و چگونگی ارزش یابی آن در علوم انسانی، انتشارات دانشگاه تهران
- نظری رضا، هزینه یابی بر مبنای فعالیت، نشریه حسابدار، شماره 112 انجمن حسابدارن خبره ایران
- نمازی محمد، بررسی سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت در حسابداری مدیریت و ملاحضات رفتاری آن، بررسی حسابرداری و حسابرسی سال هفتم، شماره 26 و 27
منابع و مآخذ انگلیسی:
- Meigs-Robert F…(etal.), financial and managerial accounting : the basics for business Decisions, 12 edition, MC Graw-hill Inc,2002,P732.
- Romny Marshall B and steinbart Paul gohn, Accounting information system, B edition, Prentice hall international Inc. 2000,P2
- Vernon kam, Accounting theory, 1997.
- مقاله درمورد بررسی امکان کاربرد سیستم هزینهیابی بر اساس فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور
- پروژه دانشجویی بررسی امکان کاربرد سیستم هزینهیابی بر اساس فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور
- پایان نامه در مورد بررسی امکان کاربرد سیستم هزینهیابی بر اساس فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور
- تحقیق درباره بررسی امکان کاربرد سیستم هزینهیابی بر اساس فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور
- مقاله دانشجویی بررسی امکان کاربرد سیستم هزینهیابی بر اساس فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور
- بررسی امکان کاربرد سیستم هزینهیابی بر اساس فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور در قالب پايان‌نامه
- پروپوزال در مورد بررسی امکان کاربرد سیستم هزینهیابی بر اساس فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور
- گزارش سمینار در مورد بررسی امکان کاربرد سیستم هزینهیابی بر اساس فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور
- گزارش کارورزی درباره بررسی امکان کاربرد سیستم هزینهیابی بر اساس فعالیت (ABC) در صنعت تراکتور