عوامل درونی، فرایندها و راهبردهایی هستند که در نظام آموزش عالی به کــــار گرفته می شوند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم با مقوله اشتغال و کاریابی فارغ التحصیلان ارتباط دارند. مهمترین این عوامل عبارتند از:

عدم تناسب بین ظرفیت فعلی پذیرش دانشجو در دانشگاه و نیازهای آتی بازار کار.
عدم تناسب بین محتوای آموزش با مهارتهای شغلی.
عدم توفیق دانشگاهها در ایجاد و تقویت روحیه علمی و انگیزه خدمت رسانی به جامعه در دانشجویان.
مشخص نبودن حداقل قابلیتهای علمی و عملی برای فارغ التحصیل شدن.
عدم آشنایی اعضای هیات علمی با فرایند و نحوه انجام امور در واحدهای تولیدی و خدماتی مرتبط با رشته تحصیلی فارغ التحصیلان.
فقدان زمینه مناسب برای آموزشهای علمی و کاربردی.

عوامل بیرونی شامل کلیه مواردی می شوند که بر اشتغال فارغ التحصیلان به طور مستقیم و غیرمستقیم تاثیر گذاشته و مانع از جذب آنها در بازار کار می گردند. این عوامل عبارتند از:

رواج نیافتن و مشخص نبودن فرهنگ کاریابی
عدم توسعه بنگاههای کاریابی خصوصی
عدم توسعه کانونهای فارغ التحصیلان و ناکارآمدی آنها در کاریابی و هدایت شغلی
تعدد متقاضیان و رقابت شدید برای کسب مشاغل موجود
رواج نیافتن فرهنگ کارآفرینی و کم بودن تعداد کارآفرینان
وجود مشکلات اجرایی در پیاده کردن سیاستها و برنامه های کلان اشتغال.

عوامل درونی
عوامل درونی فرایندها و راهبردهایی هستند که در نظام آموزش عالی به کار گرفته می شوند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم با مقوله اشتغال و کاریابی فارغ التحصیلان ارتباط دارند. مهمتریـن عوامل درونی در زیر ذکر شده اند:

عدم تناسب بین ظرفیت فعلی پذیرش دانشجو در دانشگاهها و نیازهای آتی بازار کار: براساس مطالعات انجام گرفته جمعیت جوان و فعال کشور تا سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۶۱ میلیون نفر می شود و به عبارتی ۲/۵درصد رشد خواهد داشت. پس سطح اشتغال نیز باید رشدی معادل ۲/۵درصد در سال داشته باشد تا وضعیت فعلی حفظ شود. یعنی تا سال ۱۴۰۰ در ایران باید ۲۹ میلیون فرصت شغلی ایجاد شود.
عدم تناسب بین محتوای آموزش با مهارتهای شغلی: یکی از مهمترین اهداف نظامهای آموزشی جوامع فراهم آوردن امکان ارائه آموزش متناسب با مهارتهای شغلی مورد نیاز جامعه است. بنابراین، در طراحی هر نظام آموزشی اثربخش، عوامل مهمی چون شرایط و ویژگیهای داوطلبان، محتوای دروس، تسهیلات و تجهیزات مورد نیاز، روشهای تدریس و غیره مدنظر قرار می گیرند.
عدم توفیق دانشگاهها در ایجاد و تقویت روحیه علمی و انگیزه خدمت رسانی به جامعه در دانشجویان: با توجه به اینکه پایه و اساس دانشگاه را دو عامل مهم و اصلی یعنی دانشجو و استاد تشکیل می دهند علل عدم توانایی دانشگاهها در ایجاد روحیه علمی و انگیزه در دانشجویان را می- توان در ویژگیهای این دو عامل جستجو کرد.
مشخص نبودن حداقل قابلیتهای علمی و عملی برای فارغ التحصیل شدن: در نظام آموزش عالی گرفتن حداقل نمره قبولی پیش شرطی برای اخذ مدرک فارغ التحصیلی است. شرایط نامساعد اشتغال از یک طرف و تمیز قائل نشدن بین فارغ التحصیلان از نظر توانمندی علمی و عملی در زمان جذب از طرف دیگـــر، سبب بی انگیزه شدن و از بین رفتن علاقه مندی جمع کثیری از دانشجویان به ویژه در مقطع کارشناسی به فراگیری دروس نظری و فعالیتهای عملی شده است. این شرایط سبب پرورش و تولید فارغ التحصیلانی می شود که دارای روحیه علمی نیستند و در عین ناتوانی در کسب مدارج علمی بالاتر، روحیه کارآفرینی و یافتن کسب و کار مناسب را ندارند.
عدم آشنایی اعضا هیات علمی با فرآیندها و نحوه انجام امور در واحدهای تولیدی و خدماتی مرتبط با رشته تحصیلی فارغ التحصیلان: عدم آشنایی اعضای هیات علمی با فرآیندهای عملی انجام امور اجرایی مرتبط با رشته تحصیلی دانشجویان به چند عامل ارتباط دارد.
فقدان زمینه مناسب برای آموزشهای علمی – کاربردی: در حال حاضر در دانشگاهها انتقال دانش بیشتر به صورت نظری و در قالب تعاریف، تئوری ها و اصول در کلاس انجام می پذیرد و به واحدهای عملی نیز اهمیت چندانی داده نمی شود. علی رغم ایجاد برخی رشته ها در دانشگاه جامع علمی – کاربردی و همچنین ایجاد مراکز آموزش علمی – کاربردی با همکاری و سرمایه گذاری موسسات، واقعیت این است که بسترسازی مناسبی برای اجرای برنامه های آموزشی علمی – کاربردی صورت نگرفته و بعضاً دچار بیماری تئوری زدگی شده اند.

عوامل بیرونی

عوامل بیرونی شامل کلیه مواردی می شوند که بر اشتغال فارغ التحصیلان به طور مستقیم و غیرمستقیم تاثیر گذاشته و مانع از جذب آنها در بازار کار می گردند. مهمترین عوامل بیرونی در ذیل آورده شده اند.

مشخص نبودن و رواج نیافتن فرهنگ کاریابی: علیرغم تحولات فرهنگی – اجتماعی جامعه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی هنوز بافت سنتی در بیشتر مناطق کشور حاکم بوده و اشتغال در سازمانهای دولتی و کسب مشاغل لوکس اداری، اشتغال به کار در پایتخت و مراکز استانها، اشتغال در شهرهای خوش آب و هوا، اشتغال در شرکتهای پردرآمد با مزایای بالا و یافتن شغل مناسب در شهر محل سکونت به منظور نزدیک بودن به خانواده از معیارهایی هستند که معمولاً فارغ التحصیلان جامعه ما در زمان کاریابی به آنها توجه دارند و به آنها اولویت می دهند و خانواده ها بر یافتن شغل دولتی در محل سکونت برای فرزندانشان و حفظ خانواده به شکل هسته ای با هدف تامین امنیت خانواده تاکید می ورزند.
عدم توسعه بنگاههای کاریابی خصوصی: پس از پیروزی انقلاب اسلامی علی رغم تمهیدات در نظر گرفته شده در قانون اساسی در خصوص تقسیم ساختار اقتصادی ایران به سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی متاسفانه به دلیل سوء استفاده بخش خصوصی در شرایط بحرانی سالهای اولیه به ویژه در زمان جنگ و تمایل نیروهای ذی نفوذ به در اختیار گرفتن و انحصاری کردن خدمات در بخش دولتی با هدف افزایش قدرت نفوذ خود، به بیشتر دولتی شدن امور منجر گردید که این قضیه اشتغال را نیز تحت تاثیر قرار داده و آن را دولتی کرد. این موضوع امکان فعالیت و قدرت رقابت بنگاههای کاریابی خصوصی را سلب کرد و مانع ایجاد و توسعه این بنگاهها گردید.
عدم توسعه کانونهای فارغ التحصیلان و ناکارآمدی آنها در کاریابی و هدایت شغلی: پس از پیروزی انقلاب اسلامی و به ویژه در دهه ۶۰ کانون ها، انجمن ها و تشکل های مختلفی از جمله کانون های فارغ التحصیلان با هدف افزایش قدرت نفوذ و حضور فعال تر تحصیلکرده ها در جامعه و ایجاد بستر مناسب برای فراهم آمدن زمینه اشتغال اعضای آنها تاسیس شدند. بررسی اجمالی چگونگی ایجاد و روند کار این نهادهای غیردولتی نشان می دهد در گذشته، جامعه و به ویژه برخی از مسئولان توانایی پذیرش قدرت نمایی چنین نهادهایی را نداشته اند و از سوی دیگر، اعضا دارای تجربه کافی در زمینه فعالیتهای تشکیلاتی و مشارکتی نبودند که این امر سبب اختلال در روند فعالیت کانون ها شده و با گذشت زمان و تحت تاثیر تغییر و تحولات جامعه، کارکرد این کانون ها تغییر یافته بعضاً منحل و برخی نیز در حالت رکود و با حداقل فعالیت به راه خود ادامه داده اند.
تعداد متقاضیان و رقابت شدید برای کسب مشاغل موجود: عدم توجه به روستاها و مناطق محروم توسط رژیم پهلوی به گسترش بی سوادی و فقر فرهنگی در این مناطق منجر شد. ضرورت ارتقای سطح فرهنگی، شعار محرومیت زدایی انقلابیون و تمرکززدایی دولت، انتظار مردم از دولت برای توسعه همه جانبه مناطق، شعار انجام اقدامات عمرانی و توسعه ای فعالان سیاسی در مناطق مختلف، حکومت مرکزی و به ویژه وزارت فرهنگ و آموزش عالی را مجبور ساخت نسبت به توسعه آموزش عالی و تاسیس مراکز آموزشی در مراکز استانها و برخی از شهرستانها اقدام کند که این امر به افزایش تعداد فارغ التحصیلان منجر گردید.
رواج نیافتن فرهنگ کارآفرینی و کم بودن تعداد کارآفرینان: وجود جمعیت عظیم جوان و تحصیلکرده اما بیکار در سطح جامعه، از یک طرف به عنوان سرمایه اقتصادی و از طرف دیگر به عنوان تهدیدی جدی و بالقوه در ایران مطرح است. متاسفانه علی رغم اهمیت و نقش کارآفرینی، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به علت دولتی شدن امور و مشکلات و تنگناهای دولت، مقوله کارآفرینی مورد توجه نبوده، لذا فرهنگ کارآفرینی رواج چندانی نیافته و به عبارتی ناشناخته مانده است.

انگیزش

انگیزش از لحاظ روان شناسی به عوامل زیستی ،اجتماعی یا آموخته های محیطی گفته می شود که رفتار مبتنی بر هدف را آغاز می کند، مورد تایید قرار می دهد یا از بروز آن جلوگیری می کند.

انگیزه ها انواع مختلف دارند اما مهم ترین آن ها با فیزیولوژی و شیمی بدن سروکار دارند و انگیزه های فیزیولوژیک نامیده می شوند؛ به این جهت انگیزه خاستگاه یا منشا درونی دارد و از وجود فرد مایه می گیرد و او را به نوعی فعالیت وادار می کند؛ مثلاً کودکی که گرسنه و تشنه است یا آن که از درد و ناراحتی رنج می برد سروصدا به راه می اندازد تا مادر به کمکش بشتابد.

انگیزه را در جانوران و نوزادان آدمی به آسانی تشخیص می دهند، اما در بزرگسالان به طور غیر مستقیم و دگرگونه بروز می کند؛ در واقع هنگامی که فرد دوران کودکی را پشت سر می گذارد و به نوجوانی و بزرگسالی نزدیک می شود رفتار او پیش از پیش پیچیده می گردد. به موازات این رشد نیروهای انگیزشی نیز پیچیده تر می شوند و ظهور آن ها بر اساس توقعات جامعه شکل خاصی به خود می گیرد.

ویژگی های نسل دانشجو

دانشجویان در جهان قشر پیشتاز جوامع هستند.
ترکیب سن جوانی وطبقه ی روشنفکری ، موجب می شود که نسل جوان دانشجو، نسل حساس و آماده ی برانگیختگی باشد.
دانشجویان امروز کشور، مدیران فردا هستند و کارآمدی نسل دانشجو در آینده و نقش بسیار مهمی که در سرنوشت کشور دارد اهمیت و جایگاه و نقش او را آشکار می نماید.
نسل دانشجو اهل درد و دغدغه است، با آن زندگی و در آن تنفس می کند، و همین نکته ، شاخص سلامت و روح و روان این نسل است.
دانشجو طالب آگاهی است و در تلاش بر می آید که از دید گاه ها ، مکاتب و نظریات گوناگون اطلاع یابد.
دانشجو با تعبد مطلق نمی تواند زندگی کند، ابهام در نظر او خوره ای است که روح وجود او را می خورد و در هم می ریزد.

وظایف دانشجو

از وظایف مهم دانشجو درس خواندن است ودر محیط دانشگاه تحصیل کار اصلی اوست. آشنایی با علوم و فنون در عالی ترین حد و سطح ، راه رسیدن به خودکفایی است . واژه ی دانشجو در لفظ و معنای خود رسالت کاوشگری،پژوهش، جستجوی دانش، فراگیری علم، کوشش وجدیت در راه یاد گرفتن را آشکار می کند.فقدان روحیه ی پژوهش و مرگ تحقیق ، موجب عقب ماندگی و وابستگی است.

نتیجه گیری
با توجه به تعدد عوامل موثر بر اشتغال فارغ التحصیلان باید برای حل این معضل از کلیه سازمانهای مرتبط به منظور تهیه و اجرای یک طرح جامع و فراگیر در زمینه اشتغال استفاده شود. آنچه که در تدوین طرح فوق باید مدنظر قرار گیرد توجه به عوامل اصلی موثر بر اشتغال فارغ التحصیلان آموزش عالی و مسئولیت دادن به سازمانهای مرتبط با آن است.

در این تحقیق، برخی از عوامل موثر بر اشتغال فارغ التحصیلان آموزش عالی مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به بررسی های به عمل آمده و مباحث مطروحه موارد زیر به عنوان نتیجه گیری و همچنین به عنوان یک چارچوب بنیادی برای تدوین طرح جامع اشتغال فـارغ التحصیلان (بالا بردن انگیزش دانشجویی) آموزش عالی ارائه می گردد.

عوامل بی انگیزگی دانشجویان و ناموفق بودن آن ها در کاریابی و اشتغال

مقدمه

مطالب پیشنهادی:

خلاصه ای از تحقیق

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “عوامل بی انگیزگی دانشجویان و ناموفق بودن آن ها در کاریابی و اشتغال” لغو پاسخ