سی رایت میلز

سی رایت میلز که درجامعه ای می زیست که محل برخورد سخت و تضاد آشکار سرمایه و فقر و طبقات استعمارگر و استثمار شده و مستکبر و مستضعف بود و این وضعیت باعث ایجاد جناح های مختلف فکری شد که دارای اصول مشترکی بودند که این مکتب ،”مکتب انتقادی” نام داشت .

اگربه بررسی تک تک آثار میلز بپردازیم به این مهم پی  خواهیم برد :که در واقع رسالت میلز توصیف و تحلیل و در صورت ممکن تغییر شرایط موجود در جامعه آمریکا و جامعه شناسی آمریکایی بود . به عبارت دیگر آثار میلز را می توان اعتراضی نسبت به وضعیت موجود در زمان او دانست .به عنوان مثال وی در کتاب بینش جامعه شناختی سعی بر این دارد جامعه شناسان رابا این بینش آشنا ساخته و آن را راه حلی برای آشفتگی های موجود در علوم اجتماعی می داند و از نظریاتی مانند تئوری کلان پارسونز و تجربه گرایی انتزاعی انتقاد می کند .

کتاب یقه سپیدان میلز نیز تحلیلی است بر طبقه متوسط جامعه آمریکا است .با توجه به این کتاب می توان به امر دست پیدا کرد که طبقه متوسط جامعه آمریکا در زمان میلز، طبقه ای منفعل درامور اجتماعی ،سیاسی ،فاقد تاریخ،قدرت، نظریه سیاسی، بی هدف و مطیع سازمان های دیوان سالاری بوده است .

میلز کتاب نخبگان قدرت خود را زمانی منتشر کرد که به گفته خود او،امریکا دوران شکوفایی اقتصادی،بزرگداشت ملی گرایی و خلا سیاسی را میگذراند.  هنگامی که میلز اقدام به نوشتن این کتاب کرد عمر دنیای نخبگان جواع محلی به پایان رسیده بود. به عبارت دیگر کتاب نخبگان قدرت در زمانی نوشته شد که هرکس به راحتی می توانست نقش دقیقی که ارتش آمریکا در جامعه امروز آمریکا ایفا می کرد را درک نماید .

مراحل تحصیلی و شغلی

  ” سی رایت میلز در 28 ماه اوت 1916 در شهر واکو تگزاس زاده شد و در خانواده ای از طبقه متوسط پرورش یافت .پدروی کارمند(دلال بیمه) ومادرش خانه دار بود .او در سال 1939 از دانشگاه  ایالتی تگزاس با درجه فوق لیسانس در جامعه شناسی فارغ التحصیل شد .او یک دانشجوی عادی نبود قبل از ترک دانشگاه تگزاس مقالات بسیاری در دو مجله معتبر جامعه شناسی چاپ کرد .سپس در دانشگاه ویسکانسین زیر نظر جامعه شناسان  از جمله هوارد بکر (Howard Beaker) و هنس گرت(Hans Gerth) ادامه تحصیل داد در سال 1942 به دریافت درجه دکتری در جامعه شناسی نایل آمد .او در 25 سالگی اولین مقاله علمی خود را نگاشت.میلز کار تدریس خود را از دانشگاه مریلند شروع کرد و سپس به نیویورک آمد و به عنوان استادیار در دانشگاه کلمبیا استخدام شد وی به مدت 17 سال دراین دانشگاه مشغول به تدریس وتحقیق بود و سرانجام در 20 مارس 1962 به علت حمله قلبی درسن 46سالگی درگذشت”(عبدالمعبود انصاری،مقدمه کتاب بینش  جامعه شناختی ،1360 :7-5 )

“وی قسمت اعظم زندگی خود را از سال 1945 تا هنگام مرگش در دانشگاه کلمبیا مشغول به کار بود و در این مدت خدمات ارزنده ای در زمینه جامعه شناسی انجام داد”(ریتزر،35:1374)

“اودردانشگاه کلمبیا تدریس کرد و عضو دفتر مطالعات اجتماعی کاربردی بود.میلز یکی از اثرگذارترین جامعه شناسان دوران پس از جنگ جهانی دوم بود.دانشگاهیان و شهروندان عادی آثارش را مطالعه می کردند .میلز سوالهای جدی درباره عملکرد حقیقی دموکراسی آمریکایی مطرح کرد.”(سیدمن،1386: 133)

به گفته دکتر انصاری میلز نه تنها یک جامعه شناس متعهد و سنت شکن بود بلکه در زندگی شخصی ودانشگاهی خود نیز انسانی وارسته بود .شغل دانشگاهی وتحقیقات برای او رسالتی روشنفکرانه بود ،به همین جهت هیچگاه دربند مقام ،عنوان وسایر امتیازاتی که همکارانش در طلب آنها بودند ،نبود .همانطور که از جامعه شناسی غیرمتعهد و کاسبکارانه بیزار بود ازعناوین وضوابطی که میان او و شاگردانش فاصله ایجاد می کرد گریزان بود .به همین خاطر علی رغم اکثر همکارانش با لباس غیر رسمی سرکلاس های خود حاضر می شد و به جای اکتفا کردن به حضور در کلاس ها وقت اضافی خود را به بحث و مجادله با دانشجویانش می گذراند .میلز بنابر احساس مسئولیت جدی به عنوان یک معلم،ترجیح می داد به جای قبول تدریس در دوره های فوق لیسانس که تعداد دانشجویان معدود بود،در کلاس های  دوره ی لیسانس که دانشجویان بیشتری داشت،تدریس کند.(دکتر عبدالمعبود انصاری،مقدمه کتاب بینش جامعه شناختی،1360: 6)

دکتر انصاری در ادامه می گوید:

“اهمیت زندگی دانشگاهی میلز در این بود که سعی داشت به رسالت روشنفکری خود صمیمانه وفادار مانده بر خلاف معمول نماینده راستین افکار انتقادی زمان خود باشد .به همین دلیل از متخصصان علوم اجتماعی که به عنوان مشاور در خدمت بنگاه های تبلیغاتی و تجاری درآمده و دانش خود را وسیله مقاصد آنها قرار داده بودند ،ولی در عین حال خودرا متخصص” بیطرف “می نامیدند بسیار خشمگین بود. ”    (مقدمه بینش جامعه شناختی ،1360: 6)

جورج ریتزر نیز در کتاب نظریه جامعه شناسی در مورد خصوصیات اخلاقی سی رایت میلز اینگونه می گوید:

“یکی از خصوصیات مهم او مبارزه طلبی وی بود و به نظر همیشه با همه در حال جنگ بود .او یک زندگی بهم ریخته داشت،علی رغم سن کمش سه بار ازدواج کرد و از هر ازدواج یک بچه داشت .ضمنا زندگی حرفه ای او نیز پر آشوب بود. در زمان دانشجویی در ویسکانسین بابسیاری از اساتید خود درگیر بود .” (ریتزر،35:1374)

زمینه فکری

میلز از سردمداران جامعه شناسی انتقادی در جامعه امریکاست وبا نگاهی انتقادی رویکردی مبارزه جویانه به وضعیت قدرت،ساختار طبقاتی و تخیل جامعه شناسانه ساخت و منش اجتماعی پرداخت.

بنا به گفته جورج ریتزر ،اگرچه نظریه مارکسیستی توسط جامعه شناسی آمریکایی مورد انتقاد شدیدی واقع شد اما از سوی سی رایت میلز مورد حمایت قرار گرفت . اگر چه فعالیت های نظریه ای میلز بسیار اندک بود اما کوشش های انفرادی او در زنده نگه داشتن عقیده ی مارکسیستی در نظریه ی جامعه شناسی او را به شخصیت برجسته ای تبدیل کرد وبا اینکه جامعه شناسان نوین در مارکسیسم از نظر پیچیدگی های تئوریک از میلز پیشی گرفتند ولی همچنان به میلز مدیون اند.میلز مارکسیست نبود و تا اواسط 1950 چیزی در مورد نظریات مارکس نخوانده بود زیرا به زبان آلمانی آشنایی نداشت از دیدگاه ریتزر میلز در دو اثر مهم خود سیاست های افراطی وضعیتش را در نظریه مارکسیسم نشان دادن اولین کتاب او” کارگران یقه سفید” نام داشت که درآن انتقادهای شدید از رشد موقعیت مقوله های شغلی کارگران یقه سفید مطرح شده بود و دومین کتاب او،”برگزیدگان قدرت” بود . هدف میلز مطرح کردن این نکته بود که چگونه آمریکا تحت تسلط گروه های کوچک تجار،سیاستمداران و رهبران نظامی قرار گرفته است.( ریتزر،1374: 36)

در کتاب شخصیت و ساختار اجتماعی سی رایت میلز،تاثیر نظریه های وبری و فروید قوی تر از نظریه های مارکسیستی است. توجه میلز به مارکسیسم و مشکلات جهان سوم منجر به چاپ کتابی درباره انقلابی کمونیستی کوبا به نام خارجی گوش کن و همچنین انقلاب در کوبا ومارکسیستها شد .دیدگاه افراطی وی باعث شدکه در حاشیه ی جامعه شناسی آمریکایی قرار گیرد.(همان: 195)

روش شناسی در آثار سی رایت میلز

سی رایت میلز از سردمداران جامعه  شناسی انتقادی در آمریکاست.البته روش میلز انتقاد صرف از جامعه امریکای نبود بلکه در کنار آن به دنبال کشف راه هایی برای تغییر وضعیت موجود بود.

ازدیدگاه وی اولین شرط برای شروع یک کار تحقیقی داشتن بینش جامعه شناسانه است.ازنظر وی تحقیقات کلاسیک از این مزیت برخورداربودند .محققان کلاسیک ابتدا بینش جامعه شناسانه را توسعه داده و سپس آن را در تحقیقات خود به کار میبردند.(میلز،1360: 136)

میلز روش های خاصی را برای برانگیختن این بینش در افراد مطرح می کند:

1. تنظیم مجدد یادداشت های جمع آوری شده در زمینه موضوع تحقیق: میلز تاکید میکند که محقق این کار را با حوصله وتانی انجام دهد.
2. گرایش به الفاظ و عبارت (که به اعتقاد میلز در تئوری کلان پارسونز بسیار به چشم میخورد ) بینش جامعه شناسانه را سست می کند بنابراین محقق باید از آن پرهیز کند وبه دنبال مترادف اصطلاحات کلیدی باشد .
3. طبقه بندی مفاهیم کلی که محقق با آن ها در ارتباط است .
4. در نظر گرفتن دو قطب هر پدیده :این کار به محقق این امکان را می دهد که بهترین بصیرت ها را بدست آورد .
5. 5. به اعتقاد میلز این واقعیت که در طبقه بندی متقابل به منظور سهولت ،اول بر طبق بله یا نه کار می کنید ، موجب می شود که متضادهای افراطی را درنظر بگیرید این کار عموما خوب است زیرابا تحلیل کیفی نمی تواند فراوانی ها یا    اندازه ها را بدست آورد بنابراین وی براین کار بسیار تاکید میکند.(میلز ،1360: 233)
6. درک تطبیقی به فهم مسئله بسیار کمک می کند .به اعتقاد میلز این کار باعث میشود که محقق دیدگاهی تاریخی پیدا کند .او براین باور است که بیشترین استفاده از دید تاریخی برای درک مقایسه ای است .به عبارت دیگر محقق برای درک مقایسه ای هر چیزی باید آنرا درمتن تاریخی اش قرار دهد.(همان: 234)

مراحل مختلف انجام یک پروژه تحقیقاتی از دیدگاه میلز

1. کار برروی طرح تحقیقاتی از طریق یادداشت برداری،اقتباس و فعالیتهای هدایت شده
2. انتخاب طرح تحقیق
3. انتخاب تم یا عنوان تحقیق ازطریق مطالعه یادداشت ها ، گشت وگذار در کتابخانه ها و مکالمات با دیگران
4. ساخت مدل تحقیق و انطباق آن با آنچه که محقق درصدد بیان آن است.
5. میلز براین باور است که برای طرح مسئله با نکات زیر باید توجه داشت :

• – مسائل عام و خصوصی باید به صراحت بیان شود.
• – روابط علی بین ساخت اجتماعی و شرایط خاص در نظر گرفته شود.
• – باید میان ارزش ها تفاوت قائل شد و مشخص نمود که از دیدگاه مردم کدام ارزشهای آنها مورد تهدید قرار گرفته و چه کسانی را عامل این وضع می دانند.
• – با توجه به موضوع باید ابتدا نسبت به موضوعات عام بی تفاوت نسبت به مشکلات خصوصی نگران شد.

بررسی آرا و آثار سی رایت میلز

در این فصل قصد بر این است که به معرفی آثار میلز پرداخته شود:

1. بینش جامعه شناختی 1959  sociological Imagination
2. برگزیدگان قدرتمند power Elite 1959
3. یقه سفیدان White caller 1951
4. مارکسیست ها The MARXISTS    1962
5. یانکی گوش کن  Listen  YANKEE 1960
6. علل جنگ جهانی سوم The causes of world three  1958
7. شخصیت و ساخت اجتماعی    social structure   character and
8. مهاجرت پورتویکوئیها PUERTO RICAN community
9. در باب ماکس وبر From MAX Weber 1948
10. مردان جدید قدرت               The new men of power  1948
11. انگارهای انسان                  Images of man

بینش جامعه شناختی            sociological Imagination

از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران از جمله دکتر انصاری (مترجم کتاب بینش جامعه شناختی ) این کتاب مهم ترین اثر محسوب می شود وی در مقدمه این کتاب عنوان می کند:

“این کتاب مهم ترین اثر سی رایت میلز در زمینه جامعه شناختی نظری است.مجموعه مقالات آن به یک عبارت کیفرخواستی علیه جامعه شناختی غیر متعهد امریکایی محسوب میشود .ضمنا هریک از مقالات نمونه ای ارزنده در سنت تحقیقات علوم اجتماعی کلاسیک محسوب می شود .مقاله اول در مورد نوید یا رسالت علوم اجتماعی است .اساس این مقاله بر مفهوم بینش جامعه شناختی استوار است.از جمله مقاله های مهم دیگر این کتاب مقاله مربوط به تئوری کلان و      تجربه گرایی انتزاعی است. میلز روش تحقیق حاکم بر مسائل اجتماعی که تجربه گرایی انتزاعی می نامند مورد انتقاد قرار میدهد و مدعی است که دراین مکتب   جامعه شناس به صورت روش شناس درآمده است .از دیگر انتقادات شدید او به موضوع وابستگی تجربه گرایان انتزاعی به موسسات تجاری است. او در سایر مقالات نیز ضرورت تحقیقات تاریخی و تطبیقی را مدنظر قرار داده و جامعه شناسان را به پاسداری رسالت علوم اجتماعی کلاسیک می کند.”  (عبدالمعبود انصاری،پیشگفتار کتاب بینش جامعه شناختی ،1360: 11-9)

جامعه شناسی آمریکایی و روش شناسی آن

از دیدگاه میلز جامعه شناسان آمریکایی نسبت به بررسی موضوعات اساسی  بی توجهی نشان داده اند واصولا شایستگی وظیفه ای راکه به عهده گرفته اند را ندارند و بیشتر پایبند روش های کلاسیک وسنتی شده اند. (میلز،1360  :36)

میلز همچنین از سه گرایش عمده در جامعه شناسی امریکایی یاد میکند .  وی میگوید آنچه که امروز به عنوان مطالعات جامعه شناسی شناخته شده در یکی از   3 گرایش زیر قرار دارد :

گرایش اول به نظریه ی علم تاریخ مربوط است .دراین گرایش ردپای کنت،کارل مارکس هربرت اسپنسر ماکس وبر دیده می شود .این گرایش کوششی است برای بررسی کل زندگی اجتماعی انسان.

گرایش دوم برگرفته از نظر منظم ماهیت انسان و جامعه است .در این گرایش تاریخ به طور کلی کنار گذاشته می شود:بهترین نمونه این گرایش مطالعات پارسونز است.

پس افتادگی فرهنگی

میلز معتقد است یکی از مفاهیم مورد استفاده  در لیبرالیسم ،مفهوم پس افتادگی فرهنگی است .ازدیدگاه و لیبرالیست ها براساس این مفهوم معتقدند که باید این عقب افتادگی را از طریق تکنولوژی پیشرفته جبران کرد:

“پس افتادگی فرهنگی به عنوان یک معیار سنجش مورد استفاده لیبرالها و افراد خوشبین قرار میگیرد .زیرا براساس این معیار آنها تغییرات لازم را آنچه را که در حالت عقب ماندگی است تشخیص داده و موفقیت و یا عدم موفقیت خود را درزمینه ها مختلف بررسی میکنند.” (میلز،1360: 108)

دیوان سالاری به مثابه ی علوم اجتماعی جدید

“ آنچه که در سال های اخیر معروف به علوم اجتماعی جدید شده است نه فقط به تجربه گرایی انتزاعی بلکه عملی بودن غیر لیبرالیستی جدید راهم شامل میشود ….. پیوند تجربه گرایی انتزاعی وکاربرد دیوان سالاری ناشی از آن باعث دیوانسالاری شدن علوم اجتماعی شده است. ” (میلز،360 1: 120)

پیشگویی رفتار بشری علوم اجتماعی

به گفته میلز در اکثر مکاتب علوم اجتماعی یک شعار وجود دارد و آن این است که باید به پیشگویی و اداره ی رفتار بشری پرداخت .اما به اعتقاد وی رفتاربشری قابل پیش بینی نیست زیرا جامعه از عناصر بیجان و فیزیکی تشکیل نشده که بتوان آنها را تحت کنترل خود درآورده و رفتار آنها را پیش بینی کنیم :

“دانشمندانی که به سادگی از پیشگویی و اداره رفتار بشری صحبت میکنند در حکم بوروکرات هایی هستند که بقول مارکس جامعه یا تاریخ را عناصر داشته که نمیتوانند مطابق میل منافع خود مورد دخل و تصرف قرار دهند.” (میلز،1360: 130)

نقش عقل دراموربشری وانسان آزاد در جهان معاصر

ازدیدگاه میلزعلی رغم گسترش عقلانیت وافزایش دیوان سالاری ها درجوامع امروزی،اندیشه مستقل فرد گسترش پیدا نکرده است:

“…هرچند مشغول انجام وظیفه ی ظاهرا عقلانی  خود هستند و این بندرت از       هدف های این سازمان ها آگاهی دارند…..گسترش سازمان های دیوان سالاری و توسعه تقسیم کار ،امکانات بیشماری برای کارواوقات فراغت بوجود آورد که در آنها اندیشه کردن مشکل ویا غیرممکن است .” (میلز،1360: 182)

نخبگان قدرت

به گفته دکتر عبدالمعبود انصاری این کتاب معروفترین اثر تجربی میلز به حساب می آید .وی دراین کتاب ضمن بررسی ساخت سیاسی در آمریکا ،به مقایسه اقلیت قدرتمند و اکثریت ناتوان پرداخته و نظریه خود را تحت عنوان نخبگان قدرت ،ارائه می دهد .میلز معتقد است که نظام سیاسی آمریکا علی رغم تصور عمومی ،فاقد خصلت دموکراتیک است ،زیرا به جای حکومت مردم بر       مردم ،اقلیتی قدرتمند حکومت میکند .اقلیت قدرت از سرمایه داران ،امرای ارتش و سیاستمداران تشکیل میشود .میلز معتقد است که هر چند هریک ازاین سه گروه منافع خاصی در نظام موجود دارند ولی در نهایت یعنی به هنگام اخذ تصمیمات اساسی و تدوین سیاستهای داخلی و خارجی با یکدیگر متحد شده و بصورت طبقه حاکمه عمل میکنند .اساس اتحاد و نزدیکی آنها ،ازدواج های میان گروهی ،تحصیلات در مدارس خصوصی و عضویت در باشگاه ها و کلیساهای معینی است .در مقابل اقلیت قدرتمند ،اکثریت توده مردم قرار دارند که از لحاظ سیاسی فاقد قدرت از لحاظ سازمانی غیرمتشکل و پراکنده اند.این نظریه از جنبه های مختلف مورد انتقاد واقع شده است .مارکسیستها هرچند با اساس نظریه میلز موافق هستند ولی معتقدند که مفهوم برگزیدگان قدرتمند واقعیت اقتصادی نظام حاکم در جامعه آمریکا را بیان نمی کند.آنان به جای مفهوم برگزیدگان قدرتمند ،مفهوم قدیمی طبقه حاکمه را که یک محتوی اقتصادی سیاسی دارد و عقیده آنها مبین واقعیت سیاسی و اقتصادی هیات حاکمه آمریکا است ،مورد تایید قرار می دهند .جامعه شناسان دیگرازجمله  فونکسیونالیستها ،به طور کلی نظریه برگزیدگان قدرتمند را رد کرده و مدعی هستند که نظام سیاسی آمریکا ،اساسا یک نظام دموکراتیک است و چون اکثریت مردم در امور تصمیم گیری مستقیم و غیرمستقیم دخالت دارند،هیچ طبقه یاگروهی طبقه حاکم یا برگزیده محسوب نمی شوند.(دکتر انصاری،مقدمه کتاب بینش جامعه شناختی،1360: 11-12)

جایگاه اجتماعی طبقه برتر جدید و سنتی

از نگاه میلز جایگاه اجتماعی طبقه برتر جدید و سنتی ،ساختار طبقه ای را بنا می کند که زیربنای جایگاه اجتماعی را تشکیل میدهد .نظام قدرت باندها و گروههای  بالاتر، همگی در حال حاضر الگوی تقریبا استاندارد وتاحدودی پیچیده سطوح بالاتر اجتماعی محلی را تشکیل می دهند.

به اعتقاد وی،در طی قرن گذشته ،با اینکه اجتماعی محلی به بخشی از اقتصاد محلی تبدیل شده و حتی یکی دو دهه پس از جنگ داخلی،افراد صاحب آوازه محلی ،به اشخاص صرفا محلی تبدیل می شدند ،درعوض افرادی که در سطح گسترده ای فعالیت می کردند و قدرت آنها و تکریم از آنها در محدوده ی ناحیه ای و ملی میگنجید ،قدم به عرصه می گذاشتند و قد علم می کردند .امروزه ،صرفا درحد محلی ماندن ،یک  شکست است و قدرت و شهرت افراد ملی مهم ، تحت الشعاع ثروت قرار می گیرد .موفق شدن در این زمینه یعنی ترک اجتماع محلی و پشت سر قراردادن آن :هرچند برای انتخاب شدن در باندهای ملی ،اخذ گواهی از آن ضروری باشد. (میلز،1383 :78)

پرستیژ یا اعتبار

میلز براین باور است قدرتمندان نمی خواهند باور کنند که پرستیژ و اعتبار صرفا چیزی زیبا و عالی است که به صاحبان قدرت نسبت داده می شود.آنها میخواهند اعتبار و شهرتشان متضمن این نکته باشد که سایر مردم آماده پذیرش هستند و به قدرت آنها اعتقاد دارند بدون آنکه قدرت خود را به نمایش گذاشته یا اعمال کرده باشند.به گفته وی هرچند قدرت سلاح و ثروت و پول در مقابل قدرت پرستیژ و اعتبار، ناچیز می باشد اما برخی شهرت ها و آوازه ها باید با قدرت ادغام شوند تا اعتبار و وجهه خوب ایجاد نمایند :

“یک فرد نخبه نمی تواند بدون قدرت ، به شهرت و اعتبار دست یابد وبدون حسن   شهرت و آوازه ،نمی تواند  اعتبار و وجهه خود را حفظ کند .قدرت و موفقیت گذشته نخبگان ،حسن شهرت و آوازه برایشان به همراه می آورد که می توانند با تکیه بر آن وبدون دردسر به کار خود ادامه دهند .اما قدرت فرد نخبه ای که صرفا بر حسن شهرت و آوازه استوار است ،در مقابل حسن شهرت و آوازه ای که بر مبنای قدرت استوار شده، چندان توفیقی نخواهد داشت.” (میلز،1383 :139)

خصوصیات طبقه ثروتمندان مشارکتی

از دیدگاه وی ثروتمندان مشارکتی ، در پیدا کردن راههای درآمد زا بسیار باهوش هستند به طوری که بتوانند از پرداخت مالیات فرار کنند.شیوه ی پرداخت مالیات افراد این طبقه بسیار متفاوت بوده و در نتیجه فرصت های بیشتری برای تحریفی و برداشتهای آگاهانه غلط از قانون در مقایسه با طبقات پایین و متوسط جامعه  فراهم می شود. (میلز،220:1383)

دیوانسالاری واقعی 

به اعتقاد میلز ظهور سیاستمدار بیرونی بیشتر از همه مشکلاتی که برای تئوریسین ها و دموکراسی خلق می کند باعث فقدان دیوان سالاری واقعی می شود.زیرا به جای با تسلط سیاستمداران بیرونی دیوانسالاری ساختگی جای دیوان سالاری واقعی راپرکرده است. (میلز،322:1383)

نظریه توازن

به اعتقاد میلز از آنجا که امریکاییان نمی خواهند مسایل اخلاقی،اقتصادی وسیاسی آنها را مضطرب ونگران کند ،قاطعانه به این عقیده متوسل شده اند که حکومت یا دولت دستگاه خودکاری است که در اثر توازن منافق رقابتگر،خودبخود تعدیل و تنظیم می گردد.میلز معتقد است چنین تفکری متاثر از تفکر حاکم در اقتصاد است که میگوید قدرت مطلق است و در نظام اقتصاد کارفرمایی خرده پا هیچگونه مرکز قدرتی به چشم نمی خورد.در قلمرو سیاست هم به همین ترتیب است.به گونه ای که تقسیم و توازن قوای حاکم می باشد،در نتیجه هیچ جایی برای حکومت مطلق و استبدادی وجود ندارد. (میلز،328:1383)

مفاهیم کلیدی جامعه شناسی عمومی سی رایت میلز

روش و نظریه

روش از دیدگاه میلز در مرحله ی اول این است که چه نوع سوال هایی مطرح کرد تا جواب های مستند و معتبر بدست آورد. (میلز ،1360: 136)

نظریه نیز از دیدگاه میلز در وهله اول این است که در بکار بردن مفاهیم توجه دقیق نمود وبویژه به خصلت کلی آن ها و روابط منطقی آن مفاهیم آشنایی کامل داشت میلز هدف اساسی استفاده از نظریه و روش را روشن کردن مفاهیم و استفاده ی عملی از آن ها می داند.وار نظر او استفاده از روش ونظریه نباید باعث محدود شدن بینش جامعه شناسانه شود بلکه باید به وسیع شدن آن کمک کند.

آزادی

به اعتقاد میلز آزادی این امنیت که هر کس هر چه خواست انجام دهد یا اینکه فرد حق انتخاب امکانات بیشمار را داشته باشد.

“آزادی از هر چیز این است که انسان می تواند فرصت ها و امکانات را در نظر گرفته و سپس از میان آن ها انتخاب کند (“میلز ،1360: 188)

دموکراسی

به عقیده سی رایت میلز دموکراسی آرمانی است که دلالت بر شرکت فعلانه توده مردم در امور تصمیم گیری دارد.شرکت فعلانه توده مردم ایجاب می کند که دستگاه تصمیم گیری از حمایت همگانی برخوردار بوده و تصمیم گیرندگان در برابر مردم از مسئولیت مبرا نباشد. (میلز ،1360: 202)

مفاهیم کلیدی در جامعه شناسی تخصصی سی رایت میلز

جامعه شناسی و جامعه شناس

یکی از اصول فکری سی رایت میلز ویکی از مهم ترین مسائلی که وی در جامعه آمریکایی به آن پرداخته است تسلط سازمان های اقتصادی بر اندیشمندان بخصوص جامعه شناسان است .از دیدگاه میلز هنگامی که یک جامعه شناس به استخدام سازمانهای اقتصادی درمی آید وتحقیقات خود را وقف مقاصد آنها میکند، در واقع از رسالت و اهداف جامعه شناسی دور میگردد به عبارت دیگر سازمان های اقتصادی با کمک های مالی به تطمیع جامعه شناسان و دیگر اندیشمندان علوم اجتماعی پرداخته و آنها هم سعی می کنند که مقاصد این سازمان ها را عملی سازند .بنابراین از دیدگاه میلز جامعه شناس باید تحت نظارت موسسات علمی به فعالیت بپردازد و تنها به علمی بودن و حقانیت کار خود اهمیت دهد .وظیفه جامعه شناس از دیدگاه میلز،بررسی آن دسته از مسائلی است که دارای خصلت اجتماعی باشند نه مسائل اقتصادی صرف.جامعه شناس قبل از هر چیز باید به دنبال اجتماعی بودن مسائل باشد .به این ترتیب میلز مسائل وامور اجتماعی را از مسائل فردی و شخصی جدا می کند.

لیبرالیسم و مارکسیسم

“میلز در نوشته هایش تاکید داشت که نه چپ است ونه راست :وی لیبرالیسم و مارکسیسم  را دو ایدئولوژی میدانست که از عصر روشنگری نشات گرفته اند و البته دارای ارزش هاوفرضیه ها ی مشترک نیز هستند .از جمله مفهوم آزادی بخش ترقی توسط عقل ،اعتقاد به علم ،درخواست آموزش های همگانی و اعتقاد به مفهوم سیاسی دموکراسی :اما سوال میلز این جاست که چرا با وجود سابقه و ریشه مثبت این دو مفهوم اما در عمل مارکسیسم غالبا به صورت نظام     دیوان سالاری ملال انگیز درآمده است و لیبرالیسم نیز به شکل زیرکانه ای به تحریف واقعیت های اجتماعی می پردازد :وی در این زمینه معتقد است ما در پایان دوره ی خود یعنی عصر جدید به سر میبریم و به سمت عصر چهارم یا فرامدرن هستیم .جالب اینجاست که اولین دانشمندی که دم از پست مدرنیسم زد سی رایت میلز بود که در سال 1959 آن را مطرح کرد :”به عنوان گذار از مدرنیته به عصر فرامدرن ”

نتیجه گیری

سی رایت میلز در واقع پیشرو جامعه شناسی انتقادی در آمریکا شناخته شده است وتلاش های درخشان وی در این زمینه بسیار چشمگیر است .

با توجه به مطالب جمع آوری شده و مطالعه آثار میلز میتوان به نتایج زیر دست یافت:

اگرچه میلز در بین جامعه شناسان به عنوان جامعه شناسی، منتقد معروف است اما روش وی انتقاد صرف نبود بلکه وی در کنار انتقاد از جامعه آمریکا و جامعه شناسی آمریکایی به ارائه راه حل های مفید ی برای کمرنگ کردن و در صورت ممکن ازمیان برداشتن مشکلات ممکن پرداخته است. البته روش وی مورد انتقاد بسیاری از منتقدان نیز قرار گرفته است.اما از طرفی شاهد پیگیری سنت سی رایت میلز هستیم ازجمله چاپ کتاب ها یی مانند”محاکمه جامعه شناسی” ،”بحران در جامعه شناسی عربی” از گلدنر، “دیدگاه های رادیکال در جامعه شناسی تحقیق به عنوان نقد اجتماعی“،” جامعه شناسی جدید” از سی .اندرسون”،قانون    کی ،نظام کی؟، “جامعه شناسی رادیکال “ازدوکول فاکس ،”دیالکتیک ایدئولوژی و تکنولوژی” و”نقد در جامعه شناسی امروز“از گلدنر.

میلز به طور کلی  به بررسی وضعیت جامعه آمریکای زمان  خود می پردازد .بخصوص وضعیت طبقات برتر(نخبگان قدرت) ومتوسط جامعه (یقه سفیدان).

او به طور کلی در انتقاد از جامعه شناسان آمریکایی معتقد است آنها با پذیرش نظریه عمل جدید لیبرالیستی به ندرت به توده های کارگر ،طبقات فقیر و محروم جامعه آمریکا توجه داشته و بیشتر با طبقه های عالی رتبه جامعه آمریکا و کسانی که بودجه های کلان تحقیقاتی را در اختیار سر و کار دارند. بنابراین به کلی از رسالت جامعه شناسی خود فاصله گرفته و موقعیت شان به موقعیت دیوان سالاری تغییر پیدا کرده است و از طرف دیگر هنگامی که جامعه ی دانشگاهی آمریکا این نظریه را پذیرفته نظام سرمایه داری در این جامعه نیز به نظامی سلطه گر تبدیل شده و خود را دارای مشروعیت می داند روزبروز سلطه ی خود را بر طبقه کارگر افزایش می دهد.

از دیدگاه میلز ما امروز به دانشمندانی نیاز داریم به بتوانند برخوردی حقیقی با مسائل داشته و آنها را در تحقیقات خود منعکس کنند و تنها در این صورت است که می توان ادعای واقع بینی داشت .

فصل اول : بیوگرافی

• 1-1- مراحل تحصیلی – شغلی 6-5
• 2-1- خاستگاه اجتماعی  8-7
• 3-1- زمینه فکری 10-9

فصل دوم : روش شناسی در آثار سی رایت میلز

• 1-2- روش شناسی در آثار سی رایت میلز 12
• 2-2- مراحل مختلف انجام یک پروژه تحقیقاتی از دیدگاه میلز 13

فصل سوم : بررسی آرا و آثار سی رایت میلز

• 1-3- بینش جامعه شناختی 59-16
• 2-3- نخبگان قدرت 153-60
• 3-3- یقه سفیدان  154
• 4-3- مارکسیست ها 155

فصل چهارم : مفاهیم کلیدی جامعه شناسی عمومی سی رایت میلز

• 1-4- روش و نظریه   157
• 2-4- اثبات تجربی   158
• 3-4- ساخت اجتماعی   159
• 4-4- ازادی   160
• 5-4- دموکراسی  161
• 6-4- قدرت  162

فصل پنجم : مفاهیم کلیدی جامعه شناسی تخصصی سی رایت میلز

• 1-5- جامعه شناسی و جامعه شناسی   164
• 2-5- بینش جامعه شناسی 165
• 3-5- ساختار طبقاتی نوین  7-166
• 4-5- نخبگان جدید قدرت  168
• 5-5- لیبرالیسم و مارکسیسم   169
• 6-5- کارگران یقه سفید  170
• 7-5- واقعیت گرایی مسخره 171
• نتیجه گیری 173-172
• فهرست منابع و ماخذ  175-174

منابع

1. ابوالحسن تنهایی، حسین ،1377،درآمدی بر مکاتب و نظریه های جامعه شناسی،تهران:مرندیز.
2. ریتزر،جورج،بیتا، نظریه های جامعه شناسی،احمدرضا غروی زاد،تهران:انتشارات جهاد دانشگاهی.
3. ریتزر، جورج،1374 ، نظریه های جامعه شناسی، ترجمه دکتر محمد صادق مهدوی و همکاران : مرکز چاپ و انتشارات شهید بهشتی .
4. سیدمن ،استیون،1386،کشاکش آرا در جامعه شناسی ،ترجمه هادی جلیلی :انتشارات نشر نی
5. میلز، سی .رایت،1360، بینش جامعه  شناختی ، ترجمه دکتر عبدالمعبود انصاری، تهران: شرکت سهامی انتشار.
6. میلز، سی. رایت ،1383، نخبگان قدرت،ترجمه بنیاد پژوهشی فرهنگی غرب شناسی، تهران : فرهنگ مکتوب.