اثر آنزیم بر روی کالاهای رنگرزی شده با رنگ مستقیم

همگام با رشد فزاینده استفاده از فرایندهای بیوتکنولوژی در صنعت، استفاده از آنزیم‌ها در صنایع نساجی نیز گسترش چشمگیری داشته است. به عنوان مهمترین نمونه از این موارد می‌توان هیدرولیز کنترل شده آنزیمی کالاهای سلولزی توسط سلولاز ها را نام برد.

این عملیات اولین بار در ژاپن تحت عنوان بیو پولیشینگ (1) برای تکمیل پارچه های تاری ـ پودی بکار گرفته شد. این تکمیل خاص پارچه های پنبه ای نبوده و می‌تواند برای پارچه های بافته شده از کتان، رامی و دیگر الیاف سلولزی و مخلوط آنها با الیاف مصنوعی و پروتئینی نیز بکار برده شود.

هیدرولیز آنزیمی منسوجات سلولزی، توسط ایزوآنزیم های سلولاز انجام می‌شود. سلولاز به سیستمی از آنزیم ها اطلاق می‌شود که باهم به صورت زنجیره ای عمل کرده و قادر به شکستن پلیمرهای سلولزی بسیار آرایش یافته هستند. اجزاء سلولاز عبارت از:

• الف) اکسو ـ بتا ـ 1و4 ـ گلوکانیز[1] (E.C.3.2.1.91)
• ب) اندو ـ بتا ـ 1و4 ـ گلوکانیز[2] (E.C.3.2.1.4)
• ج) بتا ـ گلوکوزیداز[3] (E.C.3.2.1.21)

می‌باشد (3و2) به طور خلاصه مکانیزم هیدرولیز پلیمرهای سلولزی توسط این آنزیم‌‌ها را می‌توان به این صورت در نظر گرفت که:

• اکسو گلوکانیزها (اکسوسلولازها) واحدهای سلوبیوز را از انتهای غیراحیایی زنجیره‌های سلولزی جدا می‌کنند.
• اندوگلوکانیزها (اندوسلولازها) پیوندهای بتا ـ 1و4 ـ گلوکزایدها را به صورت تصادفی هیدرولیز می‌کنند و سبب کاهش درجه پلیمریزاسیون زنجیره های سلولزی می‌شود.
• بتا گلوکز ایدها یا سلوبیازها واحدهای سلوبیوز را به گلوکز تجزیه می‌کنند.
• اگرچه یک همکاری گروهی بین این ترکیبات مشاهده شده است ولی جزئیات نحوه فعالیت آنها کاملاً مشخص نمی‌باشد. (3و2)

سلولاز قابل استفاده در صنعت نساجی از حدود 12 منبع مختلف تهیه می‌شود. دسته‌بندی آنزیم های سلولاز معمولاً باتوجه به محدوده pH آنان صورت می‌گیرد که منظور آن است که در این pH بالاترین فعالیت را دارند و براین اساس آنزیم های سلولاز به سه دسته اسیدی، بازی و خنثی تقسیم می شوند.

آنزیمهای خنثی در pH حدود 7-6 بالاترین فعالیت را داشته و آنزیمهای اسیدی در pH محدوده 5/5-5/4 فعال تر می باشند در حالیکه آنزیم های قلیایی در محیط های قلیایی فعالند. رایج ترین آنزیم های مورد استفاده جهت پارچه های پنبه ای آنزیم‌های اسیدی و خنثی می باشند. آنزیم های قلیایی در مواد شوینده خانگی بکار می روند که به خارج شدن لکه ها و بهبود سطح پارچه بعد از چند بار شستشو کمک می‌کنند.

آنزیم سلولاز در سالهای اخیر در تکمیل منسوجات پنبه ای در جهت کاهش پرزها در پارچه‌های حلقوی و در شستشوی پارچه‌های کتانی به طور وسیع استفاده شده اند. این آنزیم ها در تکمیل های نساجی و در ماشین هایی که در آنها فعالیت مکانیکی وجد دارد مانند جت ها، وینچ ها و ماشین های شستشویی بکار می روند. آن نکته که افزایش فعالیت مکانیکی، شدت هیدرولیز توسط آنزیم را در طول فرآیند هیدرولیز افزایش می‌دهد مورد تاکید قرار گرفته است.

آنزیمها پروتئینهای ویژه ای هستند که به عنوان کاتالیزورهای بیولوژیکی عمل می‌‌نمایند یعنی بدون ایجاد تغییری در نقطه تعادل , واکنشهای بیوشیمیایی را کاتالیز می‌کنند . (27)

کوهن کلمه آنزیم ] از دو کلمه یونانی  En ( داخل ) و Zyme ( مخمر ) تشکیل شده است یعنی در مخمر [ را ابداع نموده و اولین بار در سال 1835 توسط شخصی بنام برزلیوس ( J.berzelius ) نام آنزیم بکار برده شد و توضیح داد که تبدیل نشاسته به مالتوز توسط یک آنزیم کاتالیز می شود ( در زبان آلمانی به جای آنزیم از کلمه دیاستاز نیز استفاده می شد . ) همچنین آقای پاستور تشخیص داد که عمل تخمیر توسط آنزیمها انجام می گیرد , این دانشمند در سال 1360 پیش بینی کرد که آنزیمها بطور پیچیده ای به داخل سلولهای مخمر متصل شده اند . در سال 1926 توسط شخصی به نام سومنر ( Sumner ) آنزیم اوره آز از دندانه های باقلا مانند ( Jack  bean ) جدا و تقریباً تخلیص گردید , و بعدها کشف پپسین و تریپسین از لوزالمعده و معده بعمل آمده و با استفاده از این آنزیمها کاملاً متوجه شدند که آنزیمها از پروتئین تشکیل شده اند . امروزه تقریباً 2000 نوع آنزیم مختلف شناسایی شده و تعداد زیادی از آنها تخلیص گردیده و در حدود 200 نوع آن بصورت کریستاله تهیه شده است . (25)

وزن مولکولی آنزیمها بین  تا بیشتر از  دالتون است . ساختمان این ترکیبات از نوع ساختمان پروتئین می باشد . و تنها اختلاف آنزیمها با پروتئینها نحوه عمل بیولوژیکی آنها می باشد , بدین معنی که به علت داشتن ساختمان سه بعدی و دارا بودن عوامل فعال اسیدهای آمینه که در قسمت هایی از مولکول مجتمع شده اند دارای خواص ویژه آنزیمی می باشند . این عوامل فعال که بعضی از ریشه های اسیدهای آمینه می باشند به صورتی در کنار هم قرار گرفته اند که قادرند جمعاً در یک واکنش بیوشیمیایی شرکت کنند. بنابراین ساختمان سه بعدی آنزیمها را می توان یکی از شرایط لازم برای فعالیت آنزیم دانست .

[1] . exo-b-1.4.glucanases

[2] . enddo -b – 1.4. glucanases

[3] . b.glucosidases

اهداف پروژه

در سال های اخیر تلاشهای زیادی جهت استفاده از آنزیم ها در صنعت نساجی به عمل آمده است. تمامی این کوشش ها بر پایه بهینه نمودن استفاده از آنزیم های علی الخصوص آنزیم سلولاز بوده است که در عمل با الیاف باندهای 4و1-b گلوکزاید را مورد حمله قرار داده و این الیاف را هیدرولیز می‌کند.

از آنجا که استفاده از آنزیم ها در جهت افزایش بهبود خصوصیات مکانیکی پارچه مانند نرمی و سطح ظاهری پارچه های پنبه ای می باشد، لذا به طور منطقی می‌توان انتظار داشت که پارچه عمل شده با آنزیم با رنگ مستقیم رنگرزی گردد و لذا سوالی که مطرح می‌گردد این است که وجود رنگینه‌های مستقیم روی پارچه های سلولزی چه تاثیری روی فعالیت آنزیم دارد و با افزایش یا کاهش غلظت زنگینه مصرفی این تاثیر چگونه خواهد بود.

اهمیت پروژه

علیرغم مزایای بسیار زیاد استفاده از آنزیم ها مانند کاهش در مصرف انرژی به دلیل  پایین تر بودن دمای مورد نیاز کنترل و کاهش آلودگی محیط زیست به دلیل کاهش در مصرف مواد شیمیائی، افزایش در سرعت عملیات تکمیل، کاهش در هزینه‌های مصرفی و مادی از این قبیل اگر آنزیم ها به دقت مورد استفاده قرار نگیرند خسارت جبران‌ناپذیری بر کالای نساجی وارد خواهند نمود. عواملی مانند pH، درجه حرارت، غلظت آنزیم، زمان هیدرولیز و ضربات مکانیکی فعالیت آنزیم و شدت هیدرولیز را تحت تاثیر قرار می دهند در تحقیقات انجام شده در سالهای اخیر گزارش شده است که وجود گره های راکتیو،‌خمیو مستقیم روی پارچه سلولزی فعالیت آنزیم سلولاز تحت تاثیر قرار می دهند.

اصول واکنشهای آنزیمی  

در واکنشهای آنزیمی ترکیبی که تحت تاثیر آنزیم قرار می گیرد سوبسترا (substrate) و ترکیبی که در جریان واکنش تولید می شود محصول Product)) نامیده می شود که بطور کلی می توان پروسه واکنش آنزیمی را با علامات اختصاری زیر نمایش داد :

E+ P = S

در واکنش فوق S  مخفف سوبسترا , E مخفف آنزیم و P مخفف محصول می باشد . البته لازم به ذکر است که در بعضی از واکنش ها بیش از یک محصول تولید می شود .

ساختمان آنزیم ها

آنزیمها ساختمان پروتئینی دارند . ساختمان بعضی از آنزیمها فقط از پروتئین تشکیل یافته که فعالیت این نوع آنزیمها تنها به ساختمان پروتئینی آن بستگی دارد و آنزیم ساده نامیده می شوند (به عنوان مثال بعضی از پروتئازها از قبیل تریپسین) . اما اغلب آنزیمها برای انجام فعالیت کاتالیزوری علاوه بر ساختمان پروتئینی خود به ترکیبات فعال کننده غیر پروتئینی نیاز دارند که این نوع آنزیمها را آنزیمهای مرکب (هالو آنزیم) می نامند .

قسمت پروتئینی آنزیم را آپوآنزیم (Apoenzyme) , ترکیب فعال کننده غیر پروتئینی را کوفاکتور , وکمپلکس کوفاکتور و قسمت پروتئینی را هالوآنزیم   (Holoenzyme) می نامند. اپو آنزیم غیر فعال است و فعال شدن آن مستلزم وجود کوفاکتور می باشد . (27)

هالوآنزیم = کوفاکتور + آپوآنزیم

(فعال)                      (غیرفعال)

چگونگی عمل کردن آنزیمها

یک آنزیم دارای یک شکل سه بعدی مشخص است . این شکل و سایر فاکتورها از قبیل محل قرار گرفتن مکان فعال آنزیم ویژگی مولکول را کنترل می کنند . همان طوری که در شکل 2 نشان داده شده است ,‌یک آنزیم جذب سطح کالای داده شده به صورت قفل و کلید می شود . با قرار گرفتن در روی سطح کالا به سریع شدن واکنش بین کالا و محیط و تولید محصولات واکنش کمک می کند . از آنجائیکه آنزیمها به عنوان کاتالیست عمل می کنند خودشان تحت تاثیر واکنشی که کالا با آن مواجه می شود قرار نمی گیرد و تغییر نمی یابند . بعد از وقوع واکنش آنزیم رها می شود تا در قسمت دیگری از سطح کالا جذب شود . این فرآیند ادامه پیدا می کند تا آنزیم تا توسط یک جز شیمیایی مسموم شود و یا در اثر دما و یا HP نامناسب و یا هر شرایط منفی دیگری در محیط پروسه فعالیت خود را از دست بدهد .

نامگذاری و طبقه بندی آنزیم ها

بعضی از آنزیمها را با نام قدیمی آنها ذکر می کنند به عنوان مثال پپسین و تریپسین , اما روش کلی برای نامگذاری آنزیم این است که ابتدا کلمه سوبسترا و به دنبال آن کلمه آز ( asc ) را ذکر می نمایند به عنوان مثال : آنزیمهایی که لیپیدها را هیدرولیز می نمایند لیپاز , آزیمهایی که پروتئینها را هیدرولیز می نمایند پروتنئاز , آنزیمهایی که اوره را کاتالیز نموده اوره آز و آنزیمی که کاتالیز آرژنین را بر عهده دارد آرژیناز می نامند .( 4 )

از سال 1961 کمیته بین المللی آنزیمها ( EC=Enzyme  Commission ) آنزیمها را بر حسب نوع واکنشی که کاتالیز می کنند به شش طبقه اصلی تقسیم نموده و هر طبقه خود به چند گروه و هر گروه به چند دسته تقسیم شده اند , بطوریکه هر آنزیم با علامت EC و چهار عدد شناسایی می شود , که عدد اول معرف طبقه , و عدد دوم گروه , عدد سوم دسته و عدد چهارم شماره ردیف هر آنزیم در دسته خود می باشد . به عنوان مثال EC 2.7.1.40 طبقه, گروه, دسته و ردیف آنزیم پیروات کیناز را مشخص می نماید.(27)

شش طبقه اصلی آنزیمها عبارتند از:

1. اکسید و ردوکتازها (Oxidoreductases) : که موجب اکسیداسیون یک جسم و احیاء جسم دیگر می شوند .
2. ترانسفرازها (Transferases) : که عمل انتقال یک عامل شیمیایی از یک جسم به جسم دیگر را کاتالیز می نماید و بر اساس نوع ریشه انتقال یافته این طبقه را گروه بندی می نمایند .
3. هیدرولازها (Hydrolases) : موجب هیدرولیز پیوندهای مختلف می‌شوند . به عنوان مثال : پروتئازها موجب هیدرولیز پیوندهای پپتیدی , لیپازها موجب هیدرولیز پیوند استری و آمیلاز ها موجب هیدرولیز پیوندهای گلیکوزیدی می شوند .
4. لیازها (Lyases) : با جدا کردن  پیوند هایی مانند C – C , C – S , C – N و C-O موجب پیدایش پیوند دوگانه می گردند . گروه بندی این طبقه بر اساس انواع پیوند دوگانه می باشد .
5. آیزومرازها (Isomerases) : این آنزیمها کاتالیز تبدیل سوبسترا به ایزومر اپتیک خود را بر عهده دارند .
6. لیگازها ( Ligases ) : به این آنزیمها سنتتازها (synthetases) نیز گفته می شود . کاتالیز پیوند دو جسم را به عمل می آورند که البته برای انجام این عمل احتیاج به انرژی داشته که آن را از ATP و یا شکستن پیوندهای پر انرژی تامین می نمایند.

واحد فعالیت آنزیم

مقدار غلظت آنزیمها در درون سلولهای بافتهای مختلف و یا سرم بسیار کم و ناچیز است , به همین دلیل تعیین غلظت آن با استفاده از روشهای بکار برده شده برای تعیین سایر پروتئینها ( به عنوان مثال روش بیوره ) امکان پذیر نبوده و سایر روشهای شیمیایی نیز طولانی و پر خرج می باشد . ( با استفاده از رادیو ایمنواسی و دستگاه گاما کانتر می توان غلظت بعضی از آنزیمها را در سرم اندازه گیری نمود ) لذا برای سنجش میزان یک آنزیم در یک محلول بیولوژیکی از فعالیت آن استفاده می شود . کمیته بین المللی آنزیمها ( EC ) برای تعیین فعالیتهای آنزیم واحدی را به شرح زیر تعریف نموده است که آن را واحد بین المللی ( IU ) می نامند : ( 4 )

یک واحد بین المللی عبارتست از مقدار آنزیمی که بتواند در مدت زمان یک دقیقه و در شرایط اپتیمم یک میکرو مول سوبسترا را کاتالیز بنماید (IU =  molein ) .

اثر حرارت بر واکنش آنزیمی

سرعت واکنشهای شیمیایی با زیاد شدن درجه حرارت زیاد شده و با کاهش درجه حرارت کاهش می یابد . سرعتهای واکنشهای آنزیمی تا درجات حرارت 45 درجه افزایش یافته و از آن پس کاهش می یابد . علت این تغییرات , دگرگونی ساختمان پروتئینی آنزیم در درجات حرارت بالاتر از 45 درجه است . در درجه حرارت 60 درجه , آنزیم خواص کاتالیتیکی خود را کاملاً از دست داده و بی اثر می گردد .

آنزیم های نامنظم یا آنزیم های آلوستریک

Allosteric  Enzymes :

آنزیمهایی که در تغییر و تحول مواد سلول زنده شرکت دارند معمولاً به صورت زنجیره‌ای عمل می کنند , بدین معنی که محصول واکنش یک آنزیم سوبسترای آنزیم بعدی قرار می گیرد . این آنزیم ها قادرند چندین واکنش آنزیمی را یکی پس از دیگری کاتالیز نموده و محصول نهائی لازم را برای سلول بوجود آورند . مجموعه این نوع آنزیمها را یک سیستم چند آنزیمی نامیده اند . در اغلب سیستمهای چند آنزیمی اولین آنزیم زنجیره آنزیمی , تنظیم سرعت تمام آنزیمهای سیستم را به عهده دار و به این جهت به نام آنزیم ناظم و یا آنزیم آلوستریک نامیده شده است . معمولاً این آنزیم به وسیله آخرین محصول سیستم چند آنزیمی مهار می گردد . و محار شدن این آنزیم بعلت افزایش بیش از حد لازم محصول نهائی واکنش های آنزیمی در سلول صورت می‌گیرد .

کاربرد آنزیم ها در صنعت

کاربرد آنزیمها در صنعت را به قرن بیستم مرتبط می دانند. منبع تولید تجارتی آنزیم آلفا آمیلاز باکتری ها هستند( 1960 ) . این آنزیم که آبکافت نشاسته ذرت را طی مراحل مایع سازی و دکسترین دار شدن به عهده دارد , موجب تولید قندهای کاهنده می شود و با شناخت آنزیم گلوکو آمیلاز و انجام مرحله قندسازی می توان به محصول حاوی 95 درصد گلوکز دست یافت . توسعه صنعتی آنزیم گلوکز ایزومراز به منظور تولید قند فروکتوز از گلوکز در سال 1977 انجام شد . ( 9 )

غالب آنزیم هایی که در صنعت کاربرد قابل ملاحظه ای دارند , به گروه هیدرولازها تعلق دارند . این نوع آنزیمها در محیط آبی , مواد غذایی اصلی مانند قندها , پروتئینها و چربی ها را تجزیه می کنند . این آنزیمها را معمولاً با اسامی کربوهیدراتاز , پروتئاز و لیپاز نیز می شناسند .

نقش و کاربرد آنزیم ها در صنعت نساجی

امروزه آنزیمها مبدل به بخش مهمی از عملیات روی منسوج شده اند . اگرچه استفاده از آنزیمها در عملیات آمار در دهه های پیش بنیان نهاده شده است . اما در سالیان اخیر کاربردهای آن با معرفی محصولات جدید گسترش یافته است . با افزایش آگاهی نسبت به مسئله محیط زیست و طرح قوانین مربوط به حفظ  محیط زیست , آنزیمها بهترین و موجه ترین انتخاب تبدیل شده اند چراکه آنزیمها در طبیعت قابل تجزیه هستند . در شرایط بسیار ملایم و کار می کنند و از اتلاف انرژی گران قیمت نیز جلوگیری می نمایند در کل آنزیمها مواد واقعاً شگفت آوری هستند . ( 7 )

سالهاست که از آنزیم در صنعت نساجی استفاده می شود که شروع آن با آمیلاز برای آهار زدایی پارچه های تاری و پودی بوده است . سپس سلولازها برای سایش ایندیگو در روی پارچه جین بکار گرفته می شدند . جدیدترین توسعه در این زمینه عرصه سولازهایی برای نرم کردن زیر دست و حذف پرزهای سطحی از روی کالای نساجی بر پایه سلولز( بیو پولیش کردن ) , کاتالاز برای حذف هیدروژن پراکسید بعد از سفیدگری , پروتئاز برای پاکسازی و نرم کردن پشم را بر ریشه و لاک آزها برای سفیدگری ایندیگو می باشد .

هیدرولیز آنزیمی سلولز و عومل موثر در شدت هیدرولیز

آنزیم سلولاز الیاف سلولزی را از پیوندهای 4و1-b گلوکزاید هیدرولیز کرده و زنجیره‌های سلولزی را به دو بخش تقسیم می‌کند. یک بخش دارای گروه انتهای احیا شونده بوده و بخش دیگر فاقد گروه احیا شونده می باشد. شکل 1-1 هیدرولیز آنزیمی الیاف پنبه را نشان می‌دهد.

اثر آنزیم سلولاز بر رنگ پذیری الیاف سلولزی

تحقیقات انجام گرفته توسط Wakida, Ueda, Koo رنگ پذیری پارچه های پنبه‌ای را بعد از هیدرولیز آنزیمی مورد مطالعه قرار داده است. ]8[ در این تحقیق گزارش شده است که پارچه های پنبه ای هیدرولیز شده نسبت به پارچه های پنبه ای هیدرولیز نشده مقدار رنگ کمتری در عملیات رنگرزی برداشت می‌کنند که این امر به دلیل کاهش مناطق بی نظم می‌باشد. اگر پارچه های پنبه ای هیدرولیز نشده با آنزیم و هیدرولیز نشده بعد از رنگرزی تحت عملیات شستشویی قرار گیرند و این عملیات حدود 400 تا
600 دقیقه ادامه یابد در نهایت رنگ پریدگی پارچه های هیدرولیز شده کمتر از رنگ پریدگی پارچه های هیدرولیز نشده خواهد بود که این موضوع را می‌توان به کاهش مناطق بی نظم در پارچه های هیدرولیز شده نسبت داد.

تاثیر رنگ بکار رفته روی پارچه در شدت هیدرولیز آنزیمی

تحقیقات صورت گرفته توسط Paulo و Almeida تفاوت در شدت هیدرولیز پارچه‌های پنبه ای از پیش رنگ شده را با پارچه های سفید مورد مطالعه قرار داده است. ]16[ در این تحقیق گزارش شده است که پاچه های رنگ شده با رنگهای خمی و گوگردی کاهش وزن و استحکام مشابهی با پارچه های سفید در هیدرولیز آنزیمی نشان می دهند. این موضوع را شاید بتوان به این صورت توجیه نمود که اندازه مولکولی و حضور گروه های آنیونیک در رنگهای مستقیم می توانند هیدرولیز آنزیمی را تحت تاثیر قرار داده و باعث کاهش فعالیت آنزیم گردند.

در مورد رنگهای راکتیو یک احتمال من این است که این رنگها با گروههای هیدروکسیل کربن شماره یک واحد گلوکز پیوند کووالانت تشکیل داده و بنابراین یک موقعیت مسلم برای حمله آنزیم را مسدود می‌کنند و از این رو باعث کاهش فعالیت آنزیم می گردند.

نتیجه

با توجه به نمونه‌ها و پسابهای بدست آمده از حمامهای A₅ الی A₁₂ نمونه هایی که با آنزیم %3 تثبیت شده اند که عبارتند از A₆، A₈، A₁₀، A₁₂ ثبات قابل قبول تری نسبت به کالاهایی که با آنزیم 1% که عبارتند از  A₅، A₇، A₉، A₁₁ رنگرزی شده است به عبارتی دیگر افزایش آنزیم از 1% به 3% باعث ثبات رنگ در کالای رنگرزی شده با رنگ مستقیم کلاس C گردیده است.

با توجه به مطالب ذکر شده در بالا همان نتیجه را می توان در مورد کالاهای B₅ الی B₁₂ نیز مشاهده کرد بدین ترتیب که کالاهای رنگرزی شده با %3 رنگ وقتی دارای آنزیم 3% باشند نسبت به کالاهای رنگرزی شده با آنزیم 1% دارای ثبات رنگرزی بهتر می‌باشد.

با توجه به نمونه های رنگرزی شده در حالتی که آنزیم آنها را اول زده ایم و نمونه‌هایی که آنزیم آنها را بعد از عملیات رنگرزی شده اعمال کرده ایم، که در 2 حالت درصدها یکسان بوده است مقدار جذب رنگ در کالاهای که اول آنزیم دار شده‌اند بیشتر می باشد. ولی تاثیری در ثبات رنگی کالاهایی که با شرایط متفاوت فوق آنزیم دار شده‌اند ندارند.

قابل توجه است، ایرادی که در روش دوم نسبت به روش اول وجود دارد (روش دوم، آنزیم دار کردن قبل از رنگرزی) جذب رنگ به صورت نایکنواخت صورت گرفته است.

فصل اول : مقدمه

• مقدمه
• اهداف پروژه
• اهمیت پروژه
• کارهای انجام شده قبل

• 1-4-1) هیدرولیز آنزیمی سلولز و عوامل موثر در شدت هیدرولیز
• 1-4-2) اثر آنزیم سلولاز بر رنگ پذیری الیاف سلولزی
• 1-4-3) تاثیر رنگ به کار رفته روی پارچه در شدت هیدرولیز آنزیمی

فصل دوم: تجربیات

• 1-2) مواد مورد استفاده
• 2-2) وسایل مورد استفاده
• 2-3) روش انجام آزمایشات
• 2-3-1) رنگرزی پارچه های پنبه ای قبل از هیدرولیز آنزیمی
• 2-3-2) هیدرولیز آنزیمی پارچه های پنبه ای قبل از رنگرزی

فصل سوم: نتایج و بحث

فصل چهارم: نمونه ها

فصل پنجم: مقالات لاتین

منابع

• مقالات

1. Pedersen, G.I.Screws, G.A., and Cedron, D.M., “Biopolishing of Cellulosic Fabrics”, cadn. Text. J.,31-35, (Dec. 1992).
2. Cavaco-Paulo, A.,Almeida, L., “Kinetic Parameters Measured During Cellulase Processing of Cotton”, J.Text. Inst., Vol.87 Part 1,No. 1,1996.
3. Enari, T., Niku-Paavola, M., “Enzymatic Hydrolysis of Cellulose: Is the Current Theory of the Machanisms of Htdrolysis Valid?”, CRC Crit Rev. Biotechnol, Vol. 5, No.3,67-87, 1987.
4. Tyndall, R.M., “Improving the Sofness and Surface Appearance of Cotton Fabrics and Garments by Treatment with Celluase Enzymes”, Textile Chem. Color., Vol. 24,No. 6,23-26, 1992.
5. Choe, K.E. Park, Y.S., Cha, C.H., Jeon, D.B., “Effect of Pre-Existing Dyes and Fabric Type on Celulase Treatment of Cotton Fabrics” , Textile Res.J., Vol. 67, No.3,155-162, 1997.
6. Cavaco-Paulo, A.,Almeida, L., “Cellulase Hydrolysis od Cotton Celulose: The Effects of Mechanical Action, Enzyme Concentration and Dyed Substrates”, Biocatalysis, Vol.10,353-360, 1994.
7. Cavaco-Paulo, AL, Almeida, L., “Effect of Agitation and Endoglucanase Pretreatment on the Hydrolysis of Cotton Fabrics by a Total Cellulase”, Textile Res.J.,Vol. 66, No.5,287-294, 1996.
8. Koo, H., Ueda, M., and Wakida, T., “Cellulase Treatment of Cotton Fabrics”, Textile Res. J., Vol. 64, No. 2,70-74, 1994.
9. Kawamura, H., and Wakida, T., “Application of Enymes in Textile Finishing”, Bull. Apparel Sci. Res. Cent. Kyoto Inst. Technol., No. 8,99,1989.
10. Tanida, O., “Weight Loss Treatment of Cotton Fabrics by Enzyme”, Senshokukogyo, Vol. 37,122,(1989).
11. Cavaco-Paulo,A., Almedia, L., “Applications of Enzymatic Technologies in Cotton Finishing”, Nova Textile, Vol. 32,34-+37, 1994.
12. Clarkson, K., Larens, E., Weiss, G., Colier, K., and Bower, B., “Opportunities for Use of Trichoderma Enzymes Textile Applications”, 2^nd Tricel Meeting, Avstract B29, Majvik, Finland, 1993.
13. Mori, R., Haga, T., and Takagishi, T., “Reactive Dye Dyeabitity of Cellulosic Fibers Associated With Cellulase Treatment”, in “Proc.Symposium”, Octoger 194, 208, Japan.
14. More, R., Haga, T., Takagishi, T., “Relationship Between Cellulase Treatment and the Dyeability with a Direct Dye for Various Kinds of Cellulosic Fibers”, Journal of Applied Polymer Science, Vol. 48, 1223-1227, 1993.
15. Buschle-Diller, G., Zeronian, S.H., Pan, N., and Yoon, M.y., Enzymatic Hydrolysis of Cotton, Linen, Ramie an Viscose Rayon Fabric”, Textile Res. J., Vol. 64,No. 5, 270-279, 1994.
16. Ladisch, C.M., Yang, Y., Velayudhan, A., and Ladisch, M.R., “A New Approach to the Study of Textile Properties with Liquid Chromatography”, Textile Res. J., Vol. 62,361-369, 1992.
17. Schurz, J., Billiani, J., Honel, A., Eigner, W.D., Janosi, A., Hayn, M., and Eterbauer, H., “Reaktionsmech Anismus and Struktura Nderungen Beim Enzymatishen Abbau von Cellulose Durch Trichoderma-Reesei-Cellulase”, Actapolym., Vol. 36,76-80, 1985.
18. Kumar, A., Purtell, C., “Enzymatic Treatment of Man-Made Cellulosic Fabrics,” Textile Chem. Color., Vol. 26, No., 10, 25-28, 1994.
19. Buschle-Diller, G., Zeronian, S.H., “Enzymatic and Acid Hydrolysis fo Cotton Cellulose After Slack and Tension Mercerization ”, Textile Chem. Coler., Vol. 26, No. 4,17-24, 1994.
20. Almedia, L., and Cavaco-Paulo, A., “Softening of Coton by Enzymatic Hydrolysis”, Melliand Textiber., Vol. 74, 404-407, 1993.
21. Kochovi, D., Videaek, T., and Cedroni, D., “Optimizing Processing Conditions in Enzymatic Stone Washing”, Am. Dyest. Rep., Vol. 79, No. 9,24-289, 1990.
22. Cavaco-Paulo, A., and Almedia, L., “the Effect of Scouring on Cellulase Enzymatic Hydrolysis of Raw Cotton”, in “Proc.Fems symposium: Lignin Biodegradation and Transformation”, G.C.Duarte, M.C.Ferreira and P.Ander, Eds. , Forbitec, Lisboa, Portugal, 101-102, 1993.
23. Yoon, N.S., and Lim, Y.J., “Mechanical and Dyeing Properties of Wool and Cotton Fabrics Treated With Low Temperature Plasma and Enzymes”, Textile Res. J., Vol. 66, No., 5, 329-36, 1996.
24. Luttringer, J.P., “A New Generation of Reactive Dyes for Cotton”, Textile Chem. Color., Vol. 25,No. 5,25, 1993.

• کتب

1. دانیال زاده ، الف . ، اصول بیوشیمی، مرکز نشر دانشگاهی، 1362.
2. ملک نیا، ن.، بیوشیمی هارپر (جلد اول)، مرکز نشر اشارات.
3. ملک پور الف.، بیوشیمی بالینی، مرکز نشر دانشگاهی.
4. Streitwieser, Andrew, Jr., and Heathcock, C.H., “Organic Chemistry”, Ch. 25, Macmillan publishing Co, Inc., 1976.