معیار و تست نامیدن اسامی و افعال

در سخن گفتن، بازیابی واژگانی[1] به عنوان یک فرایند رقابتی[2] عمل می‌کند و این امر با تعیین میزان تاثیری که بافت معنایی[3] در نامیدن تصویر و واژه بر جای می‌گذارد، محقق می‌شود.

در تست‌ها و آزمونهای انجام شده در این زمینه، مشخص شده، زمانیکه طبقات معنایی آیتم‌ها مشابه هستند، مدت زمان نامیدن تصویر به مراتب طولانی‌تر از زمانی است که مضمون آیتم‌ها از طبقات مختلف هستند[4].

در حالی که اگر این آیتم‌ها در بافت معنایی نامیده شوند، نتایج معکوسی حاصل می‌گردد. یعنی در بافتی که آیتم‌ها از طبقات مشابه هستند، نامگذاری این آیتم‌ها در مدت زمان کوتاه تری صورت می‌گیرد.

بطور کلی این یافته‌ها، مهر تاییدی بر این ادعا هستند که در فرآیند سخن گفتن، تأثیر مداخله‌ای بافت معنایی، رقابتی را در فرایند بازیابی ورودی های واژگانی نشان می‌دهد[5]. روانشناسان در پرداختن به سازمان بندی حافظه واژگانی[6]، اغلب به سازمان بندی اسامی موجود در ذهنشان تمایل بیشتری نشان می‌دهند[7].

اساساً حوزه اسم- شیء به مطالعات حافظه واژگانی مرتبط است و صرفاً بخش دانش واژگانی را بازنمایی‌‌ می‌کند. به عبارت دیگر، با هدف بررسی سازمان بندی معنایی، به توسعه تئوری‌ها و ابزارهایی می‌پردازد که باید به مواردی[8] فراتر از کلمات تعمیم داده شوند.

شباهت معنایی موجود در میان کلمات، بر بسیاری از تکالیف درگیر کننده تولید گفتار تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال هنگامی که کلمه‌ای مخدوش کننده و به لحاظ معنایی مرتبط وجود دارد، گویندگان در نامیدن تصویر نسبت به زمانی که کلمه موجود فاقد ارتباط است و (کلمه نامرتبط) کندتر عمل می‌کنند[9] (به عبارت دیگر مدت زمان نامیدن طولانی‌تر می‌شود).

زمانی که گویندگان تصاویر را در یک بافت معنایی مشابه می‌نامند، تاثیرات مداخله‌ای این تشابهات نسبت به زمانی که عمل نامیدن در بافت‌ معنایی متفاوت و مجزائی صورت می‌گیرد، افزایش می‌یابد[10].

بطور کلی در این زمینه اتفاق نظر وجود دارد که این تأثیرات،‌ به ویژگیهای فرایند بازیابی واژگانی اشاره دارند و البته این بازیابی واژگانی به لحاظ ادراکی هدایت شده می‌باشد. [11] در طول فرآیند بازیابی، بازنمائی واژگانی معنایی کلمه هدف به همراه دیگر بازنمایی‌‌های مرتبط معنایی فعال می‌گردد. تداخل تصویر- کلمه و تأثیرات بافت معنایی به تقابل میان این بازنمایی های متفاوت اشاره دارد[12].

در حیطه‌ بازیابی واژگانی، دو تئوری در رابطه با کارکردهای نیمکره‌های مغزی مطرح می‌گردد. مطابق با تئوری اول یا تئوری فعال سازی، مسئله این گونه مطرح می‌گردد که در حین بازیابی واژگانی، دیگر معانی فرعی یک کلمه نیز بازنمایی می‌گردد ولی براساس تئوری دوم یا تئوری مهار، این معانی به مرحله بازنمایی و کدگذاری واجی نرسیده و از تولید معانی فرعی جلوگیری بعمل می‌آید و فرد فقط معنی اصلی کلمه‌ هدف را بیان می‌دارد[13].

[1]. lexical retrieval

[2]. competitive Proccess

[3]. semantic Context

[4]. Steward & Kroll

[5]. Markus F. Damian, Gabriella & Willem J.M. Levelt

[6]. lexical Memory

[7]. Fellbaum & Miller

[8]. things

[9]. Colaser & Dungelhoff (1984)

[10]. Damain & Vigliocco & Levelt “2001”

[11]. Levelt, Roelofs & Meyer “1999”

[12]. Damain et al. “2001”

[13]. language intervention strategies in adult aphasia       فصل 34 کتاب

بیان مسأله

از آنجائیکه عمومی‌ترین و رایج‌ترین عوارض و علامت آفازی، آنومی[1] یا نام پریشی است، نیاز به یک آزمون استاندارد در این زمینه (به طور خاص) احساس می‌شود. از این رو هدف ما از تهیه تست مذکور، فراهم کردن منبعی برای تمرینات بالینی، تحقیقات آفازی و همچنین تحقیقات روان – زبان شناختی[2] می‌باشد. بعلاوه از آنجا که بیشتر تست‌های به کار برده شده در این زمینه بر نامیدن اسامی تأکید دارند، در تمرینات بالینی به نوعی، نیاز به ارزیابی کاملتر شناخت فعل احساس می‌شود و تأکید بر طراحی درمانهایی وجود دارد که بطور خاص، نقایص فعلی را مورد توجه قرار می‌دهند.

کاربرد‌های عمومی

در تحقیقات روان زبان شناختی که روی افراد بزرگسال انجام می‌شود ممکن است از داده‌هایی استفاده شود که با نظام بازنمایی ذهنی اسامی و افعال[3] در واژگان ارتباط دارند. یعنی که به کار بردن الگوهایی از قبیل: تصاویر متحرک (انیمیشن)، نامیدن واژگان مکتوب، تکالیف قضاوت واژگانی[4] مطالعات اولیه و … . همچنین

موارد هماهنگ شده در مجموعه برای مطالعات تصویر برداری مغزی[5] در گروه بیماران آفازی و افراد غیر آسیب مغزی مفید خواهد بود.

در تحقیقات بر روی بزرگسالان مبتلا به آسیب زبانی[6]، می‌توان از تصاویر و برچسب‌های کلامی نوشته شده در نامیدن تصاویر، خواندن، نوشتن دیکته و تکرار استفاده کرد. که این موارد را می‌توان به آسانی برای استفاده به عنوان یک تست ادراکی و استفاده در تکالیف تحقیقی تصویر- کلمه[7] تنظیم نمود.

از آنجائیکه یافته‌های مشابه را می‌توان در کیفیتهای مختلف به کار برد، این مجموعه قادر به فراهم ساختن نشانه‌هایی است که ما را از وجود کمبودهای مدالیته خاص در اسماء و افعال آگاه می‌سازد.

در این مجموعه می‌توان آیتم‌های اسامی را براساس طبقات معنایی گروه بندی کرد، مانند حیوانات، آیتم‌های غذایی و مشاغل و به منظور آشکار ساختن کمبودهای نامیدن در طبقات ویژه، مورد استفاده قرار داد. در این مجموعه شمار زیادی از آیتم‌ها در رسیدن به اهداف ارزیابی بالینی مؤثر خواهند بود.

ارزیابی درستی نامیدن تصاویر، با به کارگیری مجموعه مواد آزمون در قبل و بعد از درمان به درمانگر اجازه خواهد داد که دقیقاً تأثیرات مداخله‌ای را اندازه‌گیری کند.

در نهایت انتظار می‌رود که این اطلاعات برای رسیدن به اهداف درمانی، چه بسا مفید باشند. شمار زیاد تصاویر اسم و فعل[8]، این امکان را به درمانگران می‌دهدکه صورتهای فراوانی از فعالیت‌های درمانی را با استفاده از تصاویر و نامهای شان طرح‌ریزی کنند. برای مثال ممکن است از بیماران خواسته شود تصاویری را انتخاب کنند که به طریقی با یکدیگر در ارتباطند، یا تصویر یک فعل را با تصویر شی‌ء مناسب هماهنگ کننده و یا تصویری را برگزینند، که عنوانشان با صدای خاصی آغاز می‌شود.

 تعریف مفاهیم

• مسیرهای درونداد[9]: وسیله‌ای برای انتقال اطلاعات مورد توجه شامل: موضوعات شنیداری، کلامی، نوشتاری، بینایی و حالات
• مسیرهای برونداد[10]: شامل گفتار، نوشتار و حالات می‌باشد.
• آسیب‌های معنایی در مقوله خاص (ویژه): آشفتگی در درک یا تولید مقوله‌های معنایی انتخابی، همراه با عملکرد حفظ شده در دیگر مقوله‌ها.
• سیستم واژگانی[11]: مجموعه پیچیده و پراکنده‌ای از مکانیسم‌های حفظ بازنمائی برای کلمات، اسامی و افعال آشنا و نیز پردازش‌های لازم جهت کد شکنی و کدسازی محرکهای ناآشنا.
• قضاوت واژگانی: تکلیفی که در آن بیمار تصمیم می‌گیرد که آیا محرک ارائه شده یک کلمه یا اسم واقعی است یا کلمه و اسم بی‌معنی است.
• درونداد واجی واژگان: مکانیسم ذخیره‌‎ بازنمایی‌های کلمات بیانی آشنا، که قبلاً شنیده شده‌اند.
• برونداد واجی واژگان: مکانیسم ذخیره بازنمائی‌های کلمات بیانی آشنا که قبلاً تولید شده‌اند.
• آفازی بینایی [12]: آسیب مدالیته ویژه بینایی در نامیدن اشیاء مشاهده شده در حضور پردازش معنایی پایه. این پردازش معنایی پایه از طریق شرح و تفصیل یا ژسچر مربوط به شیء‌دیده شده، که فرد در نامیدن آن ناتوان است، مشخص می‌شود.
• کری خالص کلمه [13]: آسیب مدالیته ویژه شنیداری در پردازش برونداد گفتاری.
• سیستم معنایی: مکانیسم واژگانی مسئول در ذخیره بازنمایی های معنایی برای ژسچرها، اسامی و کلمات آشنا.
• بازنمایی های بینایی اشیاء [14]: ساز و کار نگهداری نامها در حافظه برای اشیائی که قبلاً مشاهده شده‌‌اند.

[1]. anomia

[2]. psycholinguistic

[3]. noun & verb representation

[4]. lexical decision

[5]. brain topography

[6]. language impairment

[7]. investigatory word- Picture tasks

[8]. object & Action

[9]. modalities

[10]. output Modals

[11]. lexical system

[12]. optic aphasia

[13]. pure word deafness

[14]. visual object representations

فصل اول (معیار سازی تست نامیدن اسامی و افعال)

• بیان مسئله – 1

• 2-1 کاربردهای عمومی – 1
• 3-1 تعریف مفاهیم – 3

فصل دوم (مباحث نظری)

• مقدمه – 6

• 2-2 مدل پردازش واژگانی – 11
• 3-2 مکانیسم‌های پردازش واژگان – 13
• سطح بازشناسی – 13
• پردازش معنایی – 14
• برونداد واژگان – 14
• 4-2 آسیب‌ها – 15
• سطح بازشناسی – 15
• درونداد واژگانی – 18
• پردازش معنایی – 19
• برونداد واژگانی – 22
• 5-2 کاربردهای کلینیکی مدل‌واژگانی – 24
• جدول ارزیابی تکالیف واژگانی – 26

فصل سوم (معرفی تست)

• مقدمه – 27

• 2-3 موارد کاربردی مجموعه – 29
• 3-3 ساختار تست – 31
• انتخاب گزینه – 31
• طبقه‌بندی اطلاعات قراردادی – 35
• شکل دستوری افعال در مجموعه – 37
• 4-3 ساختار لیست‌های تطبیق داده شده – 42
• بسامد – 42
• سن فراگیری – 44
• میزان آشنایی – 46
• شاخص های دیگر – 47
• قابلیت تصور – 47
• پیچیدگی بینایی – 49
• 5-3 زیرگروه لیست‌ها – 50
• 6-3 اطلاعات بدست آمده از شرکت‌کنندگان مسن بدون آسیب مغزی – 51
• 7-3 نحوه استفاده و اجرای این مجموعه به عنوان یک وسیله ارزیابی – 52
• 8-3 فرمهای معرفی – 53
• 9-3 راهنمائی‌هایی برای ارزیابی و آزمودن بیماران زبان پریش – 54
• 10-3 ارزیابی رفتارهای بیمار زبان پریش – 55

فصل 4 (اجرای تست)

• ساختار تست اسامی و افعال – 56
• شماره آیتم مواد آزمون – 56
• هدف – 57
• پاسخ اولیه – 57
• مدت زمان ارائه پاسخ – 57
• یادآوری – 57
• 2-4 شرایط تحصیلی و سنی شرکت‌کنندگان – 59
• 3-4 جداول ارزیابی – 60
• نامیدن اسامی – 61
• نامیدن افعال – 68

فصل 5 (بحث و نتیجه‌گیری)

• تهیه جدول آماری – 72
• 2-5 نتیجه‌گیری – 72
• 3-5 جداول نتایج –
• تست نامیدن اسامی – 74
• تست نامیدن افعال – 78
• واژه‌نامه – 80
• منابع- 80