مطالعه اثرات دستگاه Bionator بر روی رشد مندیبل در گروه های متفاوت رشد عمودی صورت

دستگاههای فانکشنال و ثابت در مطالعات بسیاری جهت بررسی چگونگی نحوه عمل آنها در درمان ناهنجاریهای کلاسII مورد مقایسه قرار گرفته اند. هدف از این مطالعه تعیین اثرات دستگاه Bionator  بر روی رشد مندیبل در 3 گروه متفاوت رشد صورتی می‌باشد. (Normal Bite Deep Bite , Open Bite) سفالوگرام لترال قبل و بعد از درمان 30 بیمار  ساله (7 دختر و 23 پسر ) دارای ناهنجاری کلاس II ، Div1 در سه گروه 10 نفری که با دستگاه Bionator درمان شده بودند، بررسی شد. متغیرهایtoSN 1­ ، IMPA ، SNA ، SNB ، ANB ، طول فک بالا و فک پائین ، ارتفاع قدامی‌فوقانی صورت ، ارتفاع قدامی‌تحتانی صورت ، ارتفاع قدامی‌فوقانی صورت نسبت به قدامی‌تحتانی صورت ، ایندکس جارابک ، زاویه SN-MeGo ، آنالیز wits ، میزان اورجت و اوربایت در هر گروه قبل و بعد از درمان اندازه گیری شد. جهت تحلیل نتایج از آزمونهای آماری ANOVA , Paired T Test ، کروسکال والیس ، آزمون رتبه ای ویلکاکسون و آزمون مان‌ویتنی استفاده شد. بزرگنمایی اندازه های خطی محاسبه گردید. تغییرات متغیرها در 3 گروه مقایسه و معنی دار بودن آنها با آزمونهای
ANOVA, Paired T Test ، کروسکال والیس ، آزمون رتبه ای ویلکاکسون و آزمون مان‌ویتنی سنجیده شد. سن بیماران در 3 گروه درمانی تفاوت معنی داری نداشت. در هر 3 گروه SNA و ANB کاهش ، ایندکس جاروبک افزایش، اورجت کاهش نشان داد که از نظر آماری معنی دار بود.

شاخص Wits افزایش، تمایل اینسایزور بالا کاهش ، طول فک پائین و بالا و تمایل دندانهای قدامی‌پائین افزایش و اوربایت کاهش نشان داد که از نظر آماری معنی دار نبود.

در درمان ناهنجاری کلاس II تغییرات هم بصورت دنتال و هم بصورت اسکلتال مشاهده شد ولی تغییرات دنتال در زاویه IMPA و تغییرات اسکلتال بصورت افزایش ایندکس جاروبک مشاهده شدند.

دستگاه Bionator با توجه به کاهش میزان اورجت و زاویه ANB و تصحیح رابطه مولرها در تصحیح کلاس II اسکلتال بیماران هر سه گروه موفق بود.

به عنایت تغییرات متغیرهای عمودی رشد فک پایین (که در این مطالعه SN-MeGo ، ایندکس جاروبک و نسبت ارتفاع قدامی‌فوقانی به قدامی‌تحتانی صورت می‌باشند ) می‌توان به نفع بیمار Bionator را برای هر سه مورد رشد فک پائین بکار برد، ولی در میزان ریلیف کردن یا نکردن آکریل، کنترل بیماران و توجه به مدت زمان نگه دارنده دستگاه پس از کسب اهداف درمانی دقت نمود.

مقدمه

مطالعات مقایسه ای بسیاری برای درمان ناهنجاری کلاس II توسط دستگاههای ثابت و انواع متفاوت دستگاههای فانکشنال در سنین رشد انجام شده است. در بیشتر این مطالعات نوع  دستگاهها، نمونه گیری، زمان درمان و پیگیری بیماران با یکدیگر تفاوت دارد.

عده ای جهت مقایسه از دستگاه ثابت Edge wise , light wire^(5،1) و عده ای از دستگاه Begg ^(7،6) و از دستگاههای فانکشنال مثل فرانکل،^(5،4،2،1)  Herbst ⁽⁷⁾ و اکتیواتور^(8،5) استفاده نموده اند و عده ای دیگر دستگاههای خارج دهانی^(10،9،2) و یا کلاس II الاستیک^(7،2) را با دستگاههای فانکشنال مقایسه کرده اند.

در مطالعات فوق تغییرات درمانی توسط سفالوگرام لترال بررسی شده است^{(7،6،5،3،2،1)}. عده ای تغییرات را بیشتر دندانی و عده ای تغییرات را اسکتال مشاهده کرده اند^(14،9،1).

در این مطالعات مقایسه ای انجام شده به دستگاه Bionator اشاره ای نشده است. به همین جهت در این تحقیق  در نظر است  سفالوگرام لترال بیماران دارای ناهنجاری کلاس II  که با استفاده از دستگاه فانکشنال Bionator در سه گروه رشدی Open Bite , Deep Bite , Normal Bite درمان شده‌اند بررسی شده ، تغییرات دندانی و اسکلتال آنها مقایسه شود.

تاریخچه

آقای Kingsley که یکی از ارتودنتیست امریکایی در سال 1879 با ابداع اولین دستگاهی که مندیبل را به سمت قدام موقعیت می‌داد، مشهور شده است، به هر حال اکثراً معتقدند اولین دستگاه فانکشنال متحرک یعنی monobloc در سال 1902 در فرانسه توسط Robin اختراع شد. سه سال بعد در کنگره دندانپزشکی در برلین Herbst یک دستگاه ثابت pin and tube را برای قرار دادن مندیبل در موقعیت قدامی‌معرفی نمود. معروفترین دستگاه فانکشنال Activator به طور مستقل توسط Andresen در دانمارک در سال 1908 ساخته شد و بعداً در نروژ توسط همکار وی Hauple اصلاح گردید. ابتکاری جدید در طراحی دستگاه فانکشنال در آلمان توسط Frankel ارائه  شد و در سال 1966 معرفی گردید. این طرح دستگاهی منحصر بفرد بود چرا که اساساً  tissue-borne بوده و جای تکیه بر دندانها به طور عمده در وستیبول بر روی بافتها تکیه داشت. متعاقب معرفی این دستگاه، طرحهای اصلاح شده بیشماری از دستگاههای متحرک فانکشنال ارائه گردید. تمام این دستگاهها مندیبل را در موقعیت قدامی‌تحتانی قرار داده و با این هدف که فشاری که توسط عضلات و بافت نرم برای reposition نمودن فک به سمت عقب و موقعیت اولیه خودش اعمال می‌شود رشد فک را به منظور تصحیح مشکل کلاس II  اسکلتال اصلاح می‌کند.

موارد استفاده و اهداف درمان با دستگاههای فانکشنال

دستگاههای فانکشنال ClII به منظور قرار دادن مندیبل در یک موقعیت قدامی‌ و تحتانی برای تحریک یا تسریع رشد مندیبل طراحی شده اند. از لحاظ تئوری هدایت کندیل مندیبل به خارج از حفره گلنوئید فشار اعمال شده روی غضروفهای کندیلی در حال رشد فعال را کاهش داده میزان رشد داخل غضروفی را بیشتر از حد نرمال افزایش می‌دهد.⁽¹¹⁾ اگر چه هدف دستگاه فانکشنال بطور اولیه افزایش رشد قدامی‌و تحتانی مندیبل می‌باشد ولی آنها معمولاً به نحوی طراحی شده اند که از رویش اکلوزالی و مزیالی دندانهای  خلفی ماگزیلا ممانعت به عمل آورده و رویش مزیالی دندانهای خلفی مندیبل را ترغیب می‌نماید. دستگاه بایستی در طول مدت زمان کافی در خلال دوران رشد فعال مندیبل مورد استفاده قرار گیرد. اندیکاسیون ایده آل برای استفاده از این دستگاه در تصحیح مال اکلوژن ClII اسکلتال در موارد deficiency مندیبل می‌باشد. علاوه بر deficiency مندیبل همراه با تکامل نرمال ماگزیلا وضعیت مناسب دیگری برای درمان با دستگاه فانکشنال در مواردی است که ارتفاع صورت نرمال بوده یا بطور خفیف کاهش یافته است ؛ چرا که از لحاظ تئوری اکثر این دستگاهها رویش دندانهای خلفی مندیبل را ترغیب می‌نمایند. اندیکاسیون اپتیمال دیگر برای دستگاههای فانکشنال، پروتروژن مختصر انسیزور های ماگزیلا و مندیبل می‌باشد، در نهایت اینکه همانند درمان با هدگیر بیمار باید دارای رشد مندیبولار فعال، بطور عمده در جهت قدامی‌باشد، توجه به این مطلب حائز اهمیت می‌باشد که اگر چه ممکن است موارد استفاده از دستگاههای فانکشنال و هدگیرها مختصری متفاوت باشد ولی مقایسه اثرات درمانی آنها نتایج مشابهی را ارائه می‌دهد.

انواع دستگاه فانکشنال

دستگاه فانکشنال واژه ای شایع برای طیف وسیعی از دستگاهها می‌باشد که اکثر آنها به نحوی طراحی شده اند که به واسطه قرار دادن مندیبل در یک موقعیت قدامی‌و تحتانی که از لحاظ تئوری رشد مندیبل را افزایش می‌دهد منجر به تصحیح روابط ClII اسکلتال می‌شوند. تمام دستگاههای فانکشنال وسایلی داخل دهانی بوده و تقریباً همه آنها tooth-borne یا ساپورت شونده توسط دندان می‌باشند به غیر از چند استثناء این دستگاهها  متحرک بوده و به طور عمده شامل اجزاء آکریلی و سیمی‌برای گیر (retention ) و ساپورت می‌باشند. اگر چه تنوع زیادی در انواع مختلف دستگاههای فانکشنال وجود دارد، بطور معمول آنها را می‌توان به سه نوع تقسیم نمود:

1. removable tooth borne
2. removable tissue-born
3. fixed tooth borne

نتیجه گیری

دستگاه Bionator با توجه به کاهش میزان اورجت و زاویه ANB ، تصحیح رابطه مولرها در تصحیح کلاس II اسکلتال بیماران هر سه گروه موفق بود.

مطلبی که اکنون با توجه به عنوان پایان نامه باید به آن اشاره شود این است که به عنایت تغییرات متغیرهای عمودی رشد فک پایین (که در این مطالعه SN-MeGo ، ایندکس جاروبک و نسبت ارتفاع قدامی‌فوقانی به قدامی‌تحتانی صورت می‌باشند) می‌توان به نفع بیمار دستگاه Bionator را برای هر سه مورد رشد فک پایین بکار برد، ولی در میزان ریلیف کردن یا نکردن آکریل ، کنترل بیماران و توجه به مدت زمان نگاهدارنده دستگاه پس از کسب اهداف درمانی دقت نمود.

مشکلات

در این تحقیق افراد مورد مطالعه کم می‌باشند و در نتیجه نمی‌توان آن را به کل جامعه تعمیم داد. با وجود تفاوت های کلینیکی ارقام سفالومتریک به هم نزدیک بودند و گاهی تفاوت سه گروه از نظر سفالومتریکی به نظر نمی‌آمد که مجبور به حذف نمونه شدیم. مشکل دیگر در این تحقیق نبودن زمان کافی می‌باشد زیرا فرصت پیگیری پس از درمان برای بیماران بیشتر میسر نبود.

پیشنهادات

بهتر است در چنین تحقیقی از بیماران بیشتری استفاده می‌شد، و زمان بیشتر نیز سبب می‌شود که بتوان از نتایج درمانی بیماران بیشتری استفاده کرد.

• چکیده / 2-1
• مقدمه (بیان مسئله) / 3
• تاریخچه / 18-4
• بازنگری منابع موجود / 24-19
• اهداف / 25
• متغیرهای تحقیق / 26-25
• جامعه مورد بررسی تجربی / 27
• روش کار انواع تحقیق / 29-27
• یافته ها (جداول- نمودارها) / 38-29
• بحث / 44-39
• نتیجه گیری / 44
• محدودیت ها و پیشنهادات / 45
• خلاصه انگلیسی / 47-46
• مراجع / 54-48

منابع

1. Gianelly AA, Arena SA, Bernstein L.A: Comparison of Class II treatment changes noted with the light wire, Edgewise and Frankel appliances. Am J Orthod 198 4; 86: 269-76.
2. Adenwalla ST, kronman JH: Class II division 1 treatment with Frankel and Edgewise appliances. Angle orthod 1985; 55:281-92.
3. Hellekant M, Lagerstrom L, Gleerup A: overbite and overjet correction in a class II, division 1 sample  with edge wise therapy. Eur J Orthod 1989; 11: 91-106.
4. Owen AH: Maxillary in nasolabial responses in class II, division 1 treatment with Frankel and Edgewise. Angle Orthod 1986; 56:67-57.
5. Remmer KR, Mamandras AH, Hunter WS, way DC: Cephalometric changes associated with treatment using the Activator, the Frankel appliance, and the Fixed appliance. Am J Orthod 1985; 88: 363-72.
6. Nelson B, Hansen K, Hagg U: overjet reduction and molar correction in fixed appliance treatment of class II, division 1 malocclusion: Sagittal and vertical components. Am J  Orthod Dentofacial Orthop 1999; 115: 13-23.
7. Nelson B, Hansen K, Hagg U: class II correction in patients treated with class II elastics and with fixed functional appliances: A Comparative study. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2000; 118: 142-49.
8. Weichbrodt L, Ingervall B: Treatment of class II, division 1 malocclusion with the activator and with the Begg technique. Schweiz Monatsschr Zahnmed 1992; 102: 1037-45.
9. Aelbers CMF, Dermaut LR: Orthopedics in orthodontics: Part I, fiction or reality, a review of literature. Am J Orthod Dentofacial Orthop 1996; 110: 513-19.
10. Ghafari J: Head gear versus function regulator in the early treatment of class II, division  1 malocclusion: a randomized clinical trial. Am J Orthod Dentofacial Orthop 1998; 113: 51-61.
11. 1Petrovic A, Stutzmann JJ, Oudet C: control process in the postnatal growth of the condylar cartilage. In MCnamara JA(ed): Determinants of mandibular form and growth, Monograph 4, Ann Arbor, Mich, 1975, Center for Human Growth and Development, the University of Michigan.
12. Rakosi T: The Bionator: a modified activator. In Graber TM et al 1969 (eds): Dentofacial orthopedics with functional appliances, ed 2, St Louis , Mosby 1977:265-75.
13. Pancherz H: The modern Herbst appliance. In Graber TM et al (eds): Dentofacial orthopedics with functional appliances, 2ed, St Louis, Mosby 1997.
14. MCNamara Jr JA, Howe RP, Dischinger TG: A Comparison of the Herbst and Frankel appliances in the treatment of class II malocclusion. Am J Orthod Dentofacial Orthop 1990; 98: 134-44.
15. Orthon HS: functional appliances in orthodontic treatment: an atlas of clinical prescription and laboratory construction. London, Quintessence publishing 1990.
16. Skeiller V: Expansion of the midpalatal suture by removable plates, analysed by the implant method, Trans Eur Orthod Soc 1964, 143.
17. Briedon CM, Pangrazio-kulbersh V,kulbersh R: Maxillary skeletal and dental change with frankel appliance therapy: an implant study, Angle Orthod  1984; 54:226-232.
18. 18) MCNamara JA, Howe RP, Dischinger TG: A comparison of the herbst and franked appliances in the treatment of class II malocclusion, Am J Orthod Dentofacial Orthop 1990; 98: 134-144.
19. Jorgensen JO: Evening versus morning injections of growth hormone (GH) in GH-deficient patients: effects on 24-hour patterns of circulating hormones and metabolites. J clin Endocrinol Method 1990; 70: 207-274.
20. Stevenson S: Is longitudinal bone growth influenced by diurnal variation in the mitotic activity of chondrocytes of growth plates? J Orthop Res 1990; 8:132-135.
21. Pancherz H: The mechanism of class II correction and Herbst appliance treatment a cephalometric investigation, Am J Orthod 1982; 83: 104-113.
22. Tulloch JFC, Phillips C, Proffit WR: Benefit of early class II treatment: progress report of a two-phase randomized clinical trial, Am J Orthod Dentofacial Orthop 1998; 113:62-72.
23. Breitner C: Experimental change of the mesio-distal relations of the upper and lower dental arches. Angle Orthod 1933; 3:67-76.
24. Breitner C: Bone changes resulting from experimental orthodontic treatment, Am J Orthod 1940, 26:521-527.
25. Charlier JP, Petrovic A: Recherches sur la mandibular de rat en culture d’organes: Le cartilage condylien a-t-il un potential de croissance  independent? Orthod Fr 1967; 38: 165-175.
26. Charlier JP, Petrovic A, Hermann-stutzmann J: Effects of mandibular hyper propulsion on the pre chondroblastic zone of young rat condyle, Am J Orthod 1969; 55: 71-74.
27. MCNamara JA, Bryan FA: Long-term mandibular adaptations to protrusive function in the rhesus monkey (Macaca Mulatta). Am J Orthod Dentofacial Orthop 1987; 92: 98-108.
28. Derichsweiler H: Experimentelle tieruntersuchungen liber veränderungen des kiefergelenkes bei bisslage veranderung, fortschr kieferorthop 1958; 19:30-44.
29. Woodside DG, Metaxas A, Altuna G: primate experiments in malocclusion and bone induction, Am J Orthod 1983; 83:460-468.
30. Petrovic AG: Experimental and cybernetic approaches to the mechanism of action of functional appliances on mandibular growth. In MCNamara JA, Ribbens KA: Malocclusion and the periodontium, Monograph 15, Ann Arbor, Mich, 1984, center for Human Growth and Development, the University of Michigan.
31. Petrovic A: Mechanisms and regulation of mandibular Condylar growth, Acta Morphol Neerl scand 1972; 10:25-34.
32. Petrovice A, Stutzmann JJ, Gasson N: The final length of the mandible: is it genetically determined? In Carlson DS (ed) : Craniofacial biology Monograph 10, Ann Arbor, Mich, 1981, Center for Human Growth and Development, the university of Michigan.
33. Ahn S, kim J T, Nahm DS: Cephalometric morkers to Consider in the treatment of class II Division 1 malocclusion with the Bionator. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2001; 119: 578-86.
34. Wheeler T, Gorray S, Dolce C, Taylor MG, king GJ: Effectiveness of early treatment of class II malocclusion. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2002; 121:9-17.
35. Rodrigues M, Henriques JF, Ursi W: Comparative study of the Frankel (FR-2) and Bionator appliances in the treatment of class II malocclusion. Am J Orthod Dentofacial Orthop 2002; 121: 458-66.
36. Illing M, Morris D, Lee R: A prospective evaluation of Bass, Bionator and twin block appliances. Part 1- the hard tissues. Eur J Orthod 1998 ; 20 : 501-16.
37. Keeling S,wheeler T, king GJ, Garvan CW, Cohen D, Cabassa S, MCGorray’S, Taylor M: Anteroposterior skeletal and dental changes after early class II treatment with Bionators and headgear. Am J Orthod Dentofacial Orthop 1998; 113: 40-50.
38. Wylie, WL: A quantitative method for the comparison of craniofacial patterns in different individuals, its application to parents and offspring  Am J Orthod 1944; 74: 39- 60.
39. Wylie WL: the assessment of anteroposterior dysplasia. Angle Orthod 1944; 17: 97-109.
40. Rakosi T, Jonas I, Graber T : Orthodontic Diagnosis. Color Atlas of Dental Medicine, TM. Medical Publishers Inc. , New York. 1993; 190-203.
41. اسلامیان ل : مقایسه کاربرد دو روش درمانی فانکشنال و کلاس II الاستیک Edge wise در بیماران کلاس II اسکلتال – مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران؛ دوره 15 ، شماره 1 ، سال 1381.