آشنایی با پرس ها و نحوه عملکرد آن ها

در تولید با قالبهای پرس به عملیات ماشینکاری مجاز نیست . تلرانس کم و دقت ابعادی بالای قطعه تولیدی ، تشی به زیاد قطعات .صحافی سطح خوب قطعه‌ تولیدی و عدم وجود محدودیت در جنس قطعه از مزایای این روش تولیدی می باشد . تنها عیب آن این است که این روش مخصوص تولید انبوه بوده و برای قطعات با تعداد کم به صرفه نیست . پرسها را از نظر نیروی محرک می توان به نوع هیدرولیکی و نوع ضربه ای تقسیم بندی کرد:

بررسهای ضربه ای دارای سرعت زیاد کورس کم و قابلیت تنظیم کورس کم می باشند. همچنین در تمام طول کورس ، تناژ ماکزیمم ندارند و در انتهای لنگ ،ماکزیمم تناژ بوجود می آید . علامت کم بودن کورس ، کم بودن خارج از مرکزی تنگ است . در پرسهای هیدرولیک سرعت کم ، کورس زیاد قابلیت تنظیم کورس زیاد و نیروی یکنواخت در کل کورس خواهیم داشت . پارامترهایی برای انتخاب پرس وجود دارد که مهمترین آنها نوع پرس ، تناژ پرس ، کورس پرس ، قابلیت تنظیم کورس ومی نیمم و ماکزیمم فاصله RAM پرس از بستراسیت برای عملیات برش از پرسهای ضربه ای ، برای عملیات کششی عمیق از پرس هیدرولیک و برای عملیات خم و نرم بستگی به میزان خم و فرم از پرسهای ضربه ای و هیدرولیک استفاده می شود.

عملیات پرس ضربه ای را با پرس هیدرولیکی هم می توان انجام داد ولی تا آنجا که امکان دارد از پرس ضربه ای استفاده می کنیم زیرا قیمت آن کمتر و سرعت آن بالاست .

انواع عملیات پرسکاری روی ورق شامل برشکاری ، خم ، فرم ، کشش عمیق ، اتسماع (Stretch formibg ) دسکه زنی (Coining ) می باشد .

اتساع :

فرم دادن محدود روی قطعات بزرگ در این روش برخلاف کشش عمیق وزن حرکتی ندارد و کاملا ثابت است . به عنوان مثال فرم دادن بدنه اتومبیل که باعث افزایش استحکام ورق می گردد.

سکه زنی :

ایجاد نقش بر روی ورق که حد وسط بین ورقکاری Colal forging

عمق نفوذ (Pentration ) :

مقدار ارتفاعی که نیاز است سنبه در قطعه کار فرو رود تا عمل برش صورت گیرد که برحسب درصدی از ضخامت ورق بیان می شود. عمق نفوذ بستگی به جنس قطعه دارد .این عمق برای اجسام تروکم و برای اجسام نرم بیشتر می باشد و حتی به Yoo% یا بیشتر نیز می رسد. عمق نفوذ برحسب جنس در جداول تنظیم شده است .

کلیرانس Clearanc :

لقی بین سنبه وماتریس برای انجام برش را کلیرانس گویند . در صورتی که C مقدار کلیرانس باشد قطعه محفظه‌ ماتریس همواره به اندازه 2C از سنبه بزرگتر می باشد . مقدار کلیرانس تاثیر زیادی روی کیفیت سطح برش دارد . کلیرانس برای هر عملیات یک مقدار بهینه دارد که به جنس و سختی ورق همچنین ضخامت ورق بستگی دارد .

معرفی مدیریت برش و پرس

مدیریت برش و پرس یکی از مدیریتهایی است که زیر نظر معاونت سواری سازی ایران خودرو فعالیت می کند . برش و پرس در حال حاضر ازنظر تناژ، ابعاد تعداد پرس بزرگترین مجتمع پرسکاری در ایران می باشد. این مجموعه توانایی آنرا داده که برای 150/000 دستگاه سواری ، 5000 دستگاه مینی بوس و 3000 دستگاه اتوبوس قطعه تولید کند. قطعات این مجموعه توسط قالب ، پرس و ماشین آلات مخصوص تولید می شوند. تولید قطعات براساس مدارک فنی «استانداردهای تعریف شده انجام می شود و بدون مدارک فنی و اطلاعات کافی قطعه ای تولید نمی شود.

واحدهای تولیدی این مدیریت عبارتند از

1. سالن پرس غربی (سالن جدید)
2. سالن پرس شرقی (پرس قدیم و ضربه ای )
3. سالن برش و خم و فرم بری
4. سالن کوئل بری

طراحی قالب

در طراحی قالب معیار طراحی ، تنش شکست نمی باشد بلکه Dalection مجاز است . نیروی وارد بر قالب به دودست نیروی برش و نیروی جانبی تقسیم می شود. نیروی جانبی در اثر کلیرانس قالب ، عدم هم محوری Ram پرس ، فرم دادن سطح شیبدار قالب ، عدم هم محوری اجزاء قالب و زاویه دادن به قالب به وجود می آید. بیشتر قالبها نیروی جانبی طراحی می شوند.

معمولا تغییر مجاز (deglection ) 60 تا 30 درصد کلیرانس قالب در نظر گرفته می شود . که این تغییر فرم مجاز بین سیستم راهنما و سنبه و ماتریس تقسیم می شود و تغییرمجاز مخصوص سیستم راهنما، بین لقی جلسه راهنما و بوش و تغییر فرم مجاز بین راهنما تقسیم می شود.

روش های ساخت قالب

دقت قالب باروش ساخت آن رابطه  مستقیم دارد و امری حیاتی از ماشینکاری دقیق قالب می باشد. در واقع جمع کردن و مونتاژ قالب از اهمیت خاصی برخوردار است . روشهای مونتاژ به طور کلی دو دسته هستند:

• روش اول

قالب بر روی کفشک سوار می شود. سپس ماتریس و سنبه داخل هم قرار می گیرند و سوراخهای میل راهنما همزمان زده می شود .سپس سوراخ بوش را گشاد کرده تابوش داخل آن قرار گیرد.

مشکل این روش در قالبهای بزرگ انحراف مته در سوراخ زنی می باشد.

• روش دوم

ابتدا سوراخهای میل راهنما نوه می شود و ماتریس را بر روی قالب سوار می کنند. سپس سنبه را با اعمال کلیرانس داخل ماتریس قرار می دهند و سپس جای پینهای موقعیت دهنده بر روی کنشک تعبیه می شوند و با قرار دادن سنبه داخل ماتریس جای سوراخهای پین و پیچها بر روی سنبه یا سنبه گیر و کنشک ایجاد می شود. در روش جدیدی از نوع اول ابتدا میل راهنما را در کنشک پایین نصب کنند سپس جای بوش را در کفشک بالا بیشتر در نظر می گیرد. فضای خالی بین بوش و کفشک را بعد از قرار دادن میل راهنما در بوش باچسب آرالدین محکم می کنند. روش دوم دقت بیشتری دارد.

انواع قالب های برش

1. قالب های ساده برش : فقط برای عملیات برش استفاده می شوند مانند Blanking
2. قالب های مرحله ای Progressive : دویاچند بوش در ایستگاههای مختلف انجام می شود.
3. قالب های مرکب Compound : دویاچند عملیات همزمان در یک ایستگاه انجام می شود.
4. قالب های ترکیبی Combination : مجموعه چند قالب بر روی یک کفشک و میل راهنما قرار می گیرد .

انواع پرس ها

منظور از پرسها، ماشینهایی هستند که انرژی ها و نیروهای بزرگی رادرجداسازی ،شکل دادن و اتصال قطعات فراهم می کنند. نیروی پرس و دقت راهنما پارامترهای تعیین کننده انتخاب پرسها هستند.

نیروهای لازم برای انجام کار به طریق مکانیکی ویاهیدرولیکی و یا با تبدیل انرژی جنبشی به انرژی شکل دادن تامین می شود.

• پرس های وابسته به مسیر

پرسهای لنگ و میل سنگی و کوره ای و زاویی هستند تامین نیروی این پرسها بستگی به نسبتهای مسیر ساختمان طراحی آنها داشت و نیروی بازوها و نسبتهای طول بازوها تعیین کننده هستند.

• پرس های وابسته به نیرو

نیروهای خود را از روغن و یا هوای فشرده در حال و کشت بدست می آورند. توانایی کاری به توان پمپ وسطح پیستون بستگی دارد.

• پرس های وابسته به انرژی

جزو قدیمی ترین انواع پرسها به شمار می روند. در این ارتباط در چکشهای سقوطی انرژی جنبشی حال از حرکت سقوط یا در پرسهای اصطکاک انرژی دورانی حال از حرکت دورانی یک جسم به طور کامل استفاده می شود.

انتقال نیروی پرس به سنبه پرس بسته به نوع کار ، بزرگی و نوع ساختمان پرسها، به یک ،دو و یا چهار نقطه داده می شود. به این جهت به پرسهای تک نقطه ای ، دو نقطه ای و یا چهار نقطه ای موسومند. مشخصه پرسها غالبا با توجه به ایجاد حرکت سینه پرس انجام می گیرد. اکثر پرسها نیروهای خود را به طریق مکانیکی و یا هیدرولیکی تولید می کنند. پرسهای نیوماتیکی به علت نیروی پرسی کمی که دارند ، به ندرت به کار می روند.

• پرس های میل لنگی

پرسهای میل لنگی جزو ماشینهایی هستند که تناژ آنها بستگی به موقعیت میل لنگ دارد .اندازه خارج از مرکز و با شعاع میل لنگ ،اندازه کرس و همچنین موقعیت نقطه مرگ بالا  و پایین را تعیین می کند.

فصل اول : معرفی کارخانه برش و پرس ایران خودرو

فصل دوم : طراحی قالب های پرس

• مقدمه
• برشکاری
• 1-2-برشکاری
• 2-2-2- مناطق برش
• 3-2-2-نحوه دادن کلیرانس به سنبه وماتریس
• 4-2-2-کلیرانس زاویه ای
• 5-2-2- اضافه دور ریز
• 6-2-2-نیروی لازم برش
• 7-2-2- انرژی لازم برش
• 8-2-2- روش های کم کردن نیروی لازم برش
• 9-2-2- نیروی لازم بیرون انداز
• 2-2- اجزای قالب
• 3-2- طراحی قالب
• 1-3-2- بدست آمدن قطعه میل راهنما
• 2-3-2-طراحی سنبه و پیچ ها
• 4-2- روش های ساخت قالب
• 5-2- انواع قالب های برش
• 6-2- پارامترهای مؤثر در انتخاب قالب
• 7-2-خمکاری
• 1-7-2- انواع عملیات و قالب های خمکاری
• 2-7-2-نیروی لازم خمکاری
• 3-7-2-نیروی بالشتک فشاری
• 8-2- کشش عمیق
• 1-8-2- عیوب عملیات کشش عمیق
• 2-8-2-عیوب ورق بعد از عملیات کشش عمیق
• 9-2- متغیرهای کشش عمیق

فصل سوم پرس ها

• 1-3- پرس های سنگی
• 4-2-3- محاسبه مشخصه های پرس های سنگی
• 2-2-3- نیروی مجاز پرس سنگی
• 3-2-3-تناژ مجاز نامی حاصل از گشتی در موتور
• 4-2-3- تناژ مجاز نامی حاصل از قدرت کاری (توصین )
• 3-3- پرس های زانویی