تأثیر تابش اشعه لیزر کم توان بر وزوز و شاخصه‌های آزمون الکتروکوکلئوگرافی و آزمون گسیل های صوتی گوش

در پژوهش حاضر، تأثیر تابش اشعه لیزر کم توان بر وزوز بیماران دارای سابقه ضربه صوتی حاد و یا مزمن را بررسی نمودیم. و نیز شاخصه‌های آزمونهای الکتروکوکلئوگرافی و آزمون گسیلهای صوتی ناشی از اعوجاج را نیز قبل و بعد از تابش اشعه لیزر، ثبت و بررسی نمودیم. بیماران حدود 12 جلسه تحت درمان با لیزر کم توان m.w 200 به مدت حدود 42 دقیقه  قرار می‌گرفتند و این روند درمان 2 مرتبه در هفته و به مدت 12 جلسه صورت گرفت. طول موج لیزر مورد استفاده n.m 830 بود. ارزیابیهای ادیومتری تون خالص و ادیومتری ایمیتانس و ارزیابی وزوز شامل تطابق بلندی و تعیین زیر و بمی وزوز، میزان بلندی ذهنی وزوز بر حسب معیار قیاسی- دیداری و میزان آزاردهندگی ذهنی وزوز بر حسب معیار قیاسی- دیداری و آزمون الکتروکوکلئوگرافی و گسیلهای صوتی ناشی از اعوجاج نیز قبل  و بعد از دوره لیزر درمانی ثبت و بررسی گردید. تطابق بلندی وزوز با  تغییرات آماری معناداری را در قبل و بعد از تابش اشعه لیزر کم توان نشان داد. میزان بلندی ذهنی و آزار دهندگی ذهنی نیز کاهش یافت و لی بدلیل محدود بودن تعداد نمونه‌گیری این اختلاف معنادار نبود.

وزوز درک صدا یا نویز بدون حضور یک منبع خارجی واقعی می‌باشد که این عارضه همراه با انواع گوناگون کم شنوایی می‌باشد وزوز اغلب با کم شنوایی ناشی از نویز همراه می‌باشد. مطالعات اپیدمیولویک نشان داده‌اند که حدود 17% از جمعیت وزوز دارند در حالیکه تنها فقط 5/0 الی 6/1 % به طور شدیدی تحت تأثیر قرار می‌گیرند. در میان افراد با آسیب شنوایی حدود 67% از وزوز رنج می‌برند (Zenker.F 2004)

در این پژوهش، تأثیر اشعه لیزر کم توان را بر وزوز و شاخصه‌های آزمون الکتروکوکلئوگرافی و آزمون گسیلهای صوتی ناشی از اعوجاج را بررسی نمودیم. اشعه لیزر کم توان، یک روش غیر تهاجمی بدون عوارض جانبی می‌باشد که به جهت پایین بودن توان خروجی لیزر و نیز طول موج منحصر به فرد آن، میزان جذب آن از طریق پوست کاهش یافته و عمق نفوذ پرتو در بافت افزایش می‌یابد. اشعه لیزر کم توان باعث فعالیت ATP سازی در سلولها می‌گردد.

پژوهش حاضر بر روی 5 فرد مبتلا به وزوز ناشی از ضربه صوتی صورت گرفت. 3 نفر از بیماران وزوز یکطرفه و 2 نفر دارای وزوز دوطرفه بودند که مجموعاً 7 گوش تحت درمان با اشعه لیزر کم توان قرار گرفت.

بیماران قبل از دوره درمان، مورد آزمایشات ادیومتری تون خالص و ادیومتری ایمیتانس قرار می گرفتند و در صورت لزوم جهت رد ضایعات فضاگیر، آزمایشات تکمیلی شامل MRI و ABR انجام می‌شد. ارزیابی وزوز بیماران شامل آزمون تطابق بلندی وزوز و تعیین زیر و بمی وزوز در آنها صورت گرفت. و پرسشنامه‌ای جهت بررسی میزان بلندی ذهنی وزوز و  میزان آزاردهندگی وزوز بر حسب معیار دیداری- قیاسی- تکمیل می‌گردید. جهت پایش تغییرات احتمالی میکرومکانیکهای حلزونی آزمایشات الکتروکوکلئوگرافی ثبت می‌گردید. در این آزمون، سطح آستانه پتانسیل عمل مرکب (CAP)، دامنه CAP و زمان نهفتگی CAP[1] و نسبت دامنه پتانسیل تجمعی به پتانسیل عمل (Sp/AP) ثبت گردید.

آزمون گسیلهای صوتی ناشی از اعوجاج (DPOAE) به صورت رسم Dp-gram در دو سطح شدتی  و  ثبت  می‌گردید.

این آزمایشات قبل و بعد از تابش اشعه لیزر کم توان صورت می‌گرفت در هر فرد حدود 12-10 جلسه لیزر درمانی به صورت 2 جلسه در هفته صورت می‌گرفت و در هر جلسه در گوش مبتلا به وزوز، تابش اشعه لیزر کم توان با توان m.w200 به مدت حدود 42 دقیقه صورت می‌گرفت. حدود J180 انرژی از طریق تابش به زائده ماستوئید و حدود J 90 انرژی از طریق تابش به مجرای خارجی گوش صورت می‌گرفت.

نتایج

در این پژوهش، برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از آزمون Parred t-test و آزمون Willcoxon استفاده گردید. تطابق بلندی وزوز قبل و بعد از لیزر درمانی تفاوت آماری معناداری  نشان داد. میزان بلندی ذهنی وزوز و میزان آزاردهندگی ذهنی در مبتلایان به وزوز کاهش یافت( ما بدلیل محدویت تعداد نمونه‌ها، اختلاف آماری معناداری را نشان نداد هیچکدام از شاخصه‌های آزمون الکتروکوکلئوگرافی، شامل آستانه CAP، دامنه CAP، زمان نهفتگی CAP و نسبت دامنه SP/AP در مراحل ارزیابی قبل و بعد از تابش اشعه لیزری، از نظر آماری اختلاف معنادرای نشان ندادند.

آزمون DDOAE در سطح شدت  ،  در تمام بیماران مقادیر منفی و کوچکی را قبل و بعد از تابش اشعه لیزر کم توان نشان داد.

در سطح شدت  در سه نقطه  و  و  و  و  و  قبل و بعد از لیزردرمانی اندازه گیری گردید. نقطه  و  اختلاف آماری معناداری را نشان داد. بعد از تابش اشعه لیزر، کاهش دامنه در این نقاط دیده می شد.

موضوع و اهمیت آن

این تحقیق جهت بررسی تاثیر تابش اشعه لیزر کم توان بروزوز و شاخصه های آزمون های الکتروکوکلئوگرافی  و گسیلهای صوتی گوش انجام شده است. امروزه تعداد زیادی از افراد از وزوز گوش خود رنج می برند. با وجود تدابیر متعددی که در این زمینه به کار گرفته شده است هنوز درمان قطعی و معینی برای این مشکل یافت نشده است.

عوامل متعددی در ایجاد این مشکل دخیل هستند که از جمله آنها می توان به اختلالات حلزونی، ضایعات عصبی و اختلالات مرکزی، ناراحتیهای عروقی، اختلالات گردنی و … اشاره نمود. فرد مبتلا به وزوز بسته به میزان بلندی وزوز از احساس صدا در گوش رنج می برد و این مشکل آرامش روحی و روانی شخص را متاثر می سازدDavis (1996) گزارش نمود که یک سوم از همه بزرگسالان برخی از انواع وزوز را گزارش می کنند و در حدود 10 درصد افراد، وزوز خود بخودی طولانی مدت (P.S.T)[2] را گزارش می کنند که در حدود 5 درصد آنها دچار وزوز ناراحت کننده نسبتاً شدیدی می باشند و حدود 4-2 درصد افراد مبتلا به مراکز بیمارستانی دارای سرویسهای درمانی ارجاع داده شده اند.

وزوز مشکلی است که در افراد مبتلا اضطراب و پریشانی، عصبانیت، افسردگی، تحریک پذیری، بی خوابی، آشفتگی، ترس، انزوا ایجاده نموده و کیفیت زندگی افراد مبتلا را تحت تاثیر قرار می دهد.

در این تحقیق، تاثیر اشعه لیزر کم توان را بر وزوز بررسی نموده ایم. یکی از کاربردهای بسیار مهم لیزر، در امر پزشکی است. اصولاً به کارگیری انرژی فوتون به جای تیغ جراحی بیش از دو دهه است که به کار گرفته شده است.

یکی از کاربردهای لیزر در پزشکی، استفاده از لیزرهای کم توان در لیزر درمانی می باشد.

این روش درمان که شکلی از پرتو درمانی به شمار می رود، در سالهای اخیر مورد توجه پزشکان و متخصصان قرار گرفته است. در این تکنیک طول موج انتخابی پرتوهای لیزر به گونه ای است که عمق نفوذ فراوانی در بافت داشته و به راحتی از لایه های بافت عبور کرده و به عمق چند سانتیمتری ( حداکثر تا cm7 ) رسیده و با سلول مورد نظر وارد واکنش می شود. در درمان لیزر، انرژی فوتونهای نوری جذب سلول شده، سبب تحریک آن و واکنشهای فتوبیولوژیکی می گردد. از آنجاییکه اشعه لیزر یک محرک بیولوژیک خوب به حساب می آید، از لیزر درمانی می توان در مواردی که احتیاج به تقویت واکنشهای موضعی و عمومی ارگانیسم هست استفاده کرد.

با توجه به استفاده گسترده و موفقیت آمیز اشعه لیزر در طب، در این مطالعه ما میزان تاثیر تابش اشعه لیزر کم توان را بر وزوز بررسی نموده ایم و جهت بررسی و پایش تغییرات فیزیولوژیک احتمالی حلزون، از آزمونهای الکتروکوکلئوگرافی و آزمون گسیلهای صوتی گوش بهره گرفته ایم.

[1] – P. S.T (Prolonged spontaneos tinnitus)

[2] Compouid Action Potential

پتانسیل عمل – AP (Action potential)

پتانسیل عمل مرکب – (Compound Action Potential) CAP

گسیل های صوتی اعوجاجی گوش – (Distortion Product Oto Acoustic  Emission) DPOAE.

داروی Egb 761 – (ginkgo biloba extract) Egb 761

الکتروکوکلئوگرافی – (Electro cochleo graphy) EcochG

درمان با لیزر کم توان – (Low Level Laser Therapy) LLLT

تطابق بلندی وزوز – (Loudness Matching of  Tinntus) LMT

تطابق زیری و بمی وزوز – (Pitch Matching of Tinntus)PMT

ادیومتری تون خالص – (Pure Tone Audiometry) PTA

پتانسیل تجمعی – (Sumation Potential) SP

نسبت پتانسیل تجمعی به پتانسیل عمل – SP/AP

معیار دیداری – قیاسی – (Visual Analoge Scale) VAS