طراحی و ساختار سازی پایگاه داده های توزیع شده همگن

پیشرفت تکنولوژی سیستم های مدیریت پایگاه داده ها ، با توسعه تکنولوژی های محاسبات توزیع شده وپردازش های موازی همگام شده است. نتیجه این همگامی ، سیستم های مدیریت پایگاه داده های توزیع شده و موازی است .سیستم های پایگاهی توزیع شده ، مجموعه ای از چندین پایگاه داده های  منطقاً مرتبط است که دریک شبکه کامپیوتری گسترده شده اند .

اینگونه از سیستم های پایگاهی در عین دارا بودن مزایایی همچون :

• سازگاری و هماهنگی با ماهیت سازمان های نوین
• کارایی بیشتر در پردازش داده ها به ویژه در پایگاه داده های بزرگ
• دستیابی بهتر به داده ها
• اشتراک داده ها
• افزایش پردازش موازی
• کاهش هزینه ارتباطات
• تسهیل گسترش سیستم
• استفاده از پایگاه داده های از قبل موجود.

دارای معایبی نیز  می باشد. از جمله معایب آن می توان به موارد ذیل اشاره نمود :

• پیچیدگی طراحی سیستم
• پیچیدگی پیاده سازی
• کاهش کارایی در برخی موارد
• هزینه بیشتر
• مصرف حافظه بیشتر

معماری توزیع شده برای پایگاه داده ها ، با وجود اینکه مزایای سیستم های پایگاهی را با مزایای سیستم های توزیع شده یکجا می کند ، ولی مسائل و مشکلات خاص خود را دارد. آنچه قابل یادآوری است این که ، انتخاب نوع معماری برای ایجاد نرم افزار کاربردی ،باید کاملاً حساب شده باشد. این انتخاب باید بهترین حالت ممکن برای پاسخگویی به نیاز های کاربران را داشته و در عین حال از نظر کارایی در حد مطلوبی قرار داشته باشد.

1. سیستم پایگاهی توزیع شده[1]

تعاریف

پایگاه داده: مجموعه ای است از داده های ذخیره شده و پایا، به صورت مجتمع (یکپارچه) (نه لزوماً همیشه بطور فیزیکی، بلکه حداقل بطور منطقی)، بهم مرتبط، حتی الامکان با کمترین افزونگی، (دارای یک ساختار منطقی مبتنی بر یک مدل داده ای و توصیف شده بویژه در محیط انتزاعی یعنی در چارچوب همان مدل داده ای )، تحت مدیریت یک سیستم کنترل متمرکز، مورد استفاده یک یا چند کاربر از یک(یا بیش از یک)«سیستم کاربردی»،بطور همزمان و اشتراکی.[روحا83]

شبکه کامپیوتری: مجموعه ای از کامپیوتر ها، مسیریاب ها، ماهواره ها،اتصالات ارتباطی، که از طریق آن می توان به اطلاعات موجود در کامپیوترهای مختلف عضو این سیستم دسترسی پیدا کرد.

به زبان ساده سیستم پایگاه داده توزیع شده ، مزایای تکنولوژی پایگاه داده و تکنولوژی شبکه را در خود جمع کرده است.البته این یکپارچه سازی[2] ، با تمرکز[3] تفاوت دارد.شکل زیر گویای این مطلب است:

• تعریف اول:

یک سیستم توزیع شده پایگاهی، شامل مجموعه ای از مانه هاست[4] که از طریق برخی المانهای اتصال، بهم متصل می باشد بطوریکه :

• هر مانه خود یک سیستم پایگاه داده ها به معنای کامل می باشد.
• مانه ها به نحوی بهم متصل هستند که کاربر هر مانه می تواند به داده های هر مانه دیگر طوری دسترسی یابد که منطقاً با حالتی که تمام داده ها در مانه کاربر مربوطه قرار دارند، فرقی نداشته باشد.

با تعریف ارائه شده فوق از سیستم های پایگاه داده های توزیع شده ،می توان فهمید که سیستم پایگاه داده های توزیع شده، در واقع نوعی شیء مجازی[5] می باشد که مولفه[6]های آن بطور فیزیکی در تعدادی پایگاه داده های واقعی[7] مختلف در تعدادی مانه مجزا قرار دارد . ( در اصل DDB[8] ، اجتماع منطقی این چند پایگاه داده واقعی می باشد ).] [DATE2000

• تعریف دوم:

سیستم توزیع شده پایگاهی، مجموعه ای از داده های ذخیره شده ( با ویژگی های بر شمرده در تعریف پایگاه داده ها)، که منطقاً به یک سیستم تعلق دارند ، ولی در مانه ها ی مختلف یک یا بیش از یک شبکه توزیع شده اند. به عبارتی دیگر، می توان گفت که تعدادی پایگاه داده های ذخیره شده روی کامپیوتر های مختلف داریم که از نظر کابران، پایگاه واحدی هستند. به بیان دیگر، مجموعه ای است از چند پایگاه داده منطقاً یکپارچه(مجتمع)،ولی بطور فیزیکی توزیع شده روی یک شبکه کامپیوتری.[روحا83]

• تعریف سوم:

یک سیستم پایگاهی توزیع شده(DDB) ،مجموعه ای است از چندین پایگاه داده های منطقاً بهم مرتبط از طریق یک شبکه کامپیوتری. سیستم مدیریت پایگاه داده های توزیع شده(DDBMS)،نرم افزاری که مدیریت پایگاه داده های توزیع شده را فراهم می آورد و«توزیع شدگی» را از دید کاربران پنهان  می

سازد.[TAMER99]

طبق تعریف فوق، سیستم پایگاه داده های توزیع شده، از مجموعه ای مانه در خواست کننده[9] ( با صفر یا بیشتر عضو فعال ) و یک مجموعه ناتهی از مانه داده[10] ها تشکیل شده است.

مانه های داده ای، قابلیت نگهداری فیزیکی داده های سیستم را دارند در حالیکه مانه های درخواست کننده فاقد این امکان هستند. در مانه های درخواست کننده تنها واسط[11] هایی وجود دارد که با اجرای آنها، داده های ذخیره شده در مانه های داده ها  بهتر و راحتتر بدست می آیند.

همانطور که از شکل بالا مشخص است، بجز مانه1 که از نوع مانه درخواست کننده است، بقیه از نوع داده هستند.

اما حالت فوق، تنها حالت ممکن برای پایگاه داده های توزیع شده نیست. در نوع دیگری از معماری توزیع شده پایگاه داده ها، فرض می شود هر مانه(مانه های «درخواست کننده» و «داده ها») بطور منطقی حاوی ]حداقل[یک ماشین مستقل است. بنابراین هر کدام از مانه ها دارای مخزن ذخیره سازی اولیه و ثانویه مستقل خود می باشند. مانه ها، سیستم عامل های مستقل خود را (که می توانند همگن یا ناهمگن باشند)دارند و هر یک قادر خواهند بود برنامه های کاربردی خود را بطور محلی احرا نمایند. مانه ها بوسیله یک شبکه کامپیوتری بهم متصل شده اند.

تاکید می شود که اتصال بین مانه ها در این نوع سیستم های توزیع شده، از نوع «اتصال ضعیف»[13] بین پردازنده ها است. منظور از اتصال ضعیف بین پردازنده آن است که هر پردازنده کلاک اختصاصی ، حافظه اولیه و ثانویه و سیستم عامل خود را دارد. در مقابل این نوع اتصال، «اتصال قوی» بین پردازنده ها وجود دارد که در آن پردازنده ها از یک حافظه مشترک[14] و یک کلاک همگام استفاده می کنند. سیستم عامل واحدی پردازنده ها و حافظه را مدیریت می کند. اتصال بین پردازنده از نوع مستقیم است نه از طریق یک شبکه ارتباطی.

گونه دیگری از سیستم های پایگاه داده ها وجود دارد که از جهاتی شبیه سیستم های پایگاه داده های موازی است. این نوع DBMS ها DBMS های موازی کاملاً مستقل[15] نامیده می شوند. در از DBMS های موازی، با بکارگیری معماری چند پردازنده ای، کارایی بالاتر و دسترس پذیری بیشتر را همراه با هزینه کمتر در مقایسه با ابر کامپیوترها خواهیم داشت.

معماری سیستم های پایگاه داده های موازی، جزئیات خاص خود را دارد که در محدوده این نوشتار نمی گنجد.

• تعریف چهارم:

یک سیستم محاسبات توزیع شده[16]،شامل تعدادی عناصر پردازشگر- نه لزوماً همگن- است که از طریق یک شبکه کامپیوتری با هم در ارتباطند. یک سیستم توزیع شده پایگاه داده را می توان منطقاً مجموعه ای چندگانه از پایگاه داده ها دانست که روی یک شبکه کامپیوتری توزیع شده اند و DDBMS نرم افزار مدیریت این پایگاه داده توزیع شده است به نحوی که توزیع شدگی سیستم را از دید کاربر پنهان می سازد.[CONN2002]

• تعریف پنجم:

برخلاف سیستم های پایگاهی موازی[17] که در آنها پردازشگرها کاملاً بهم متصل شده و یک  پایگاه داده واحد را تحت کنترل دارند، سیستم های پایگاهی توزیع شده از اتصال نسبتاً ضعیف مانه هایی که هرکدام بطور انحصاری میتوانند عمل کنند تشکیل شده است.

هر مانه ممکن است در پردازش یک تراکنشی که داده مورد نیاز خود را از مانه(های) دیگر دریافت می کند،  شرکت کند.

تفاوت اصلی معماری سیستم پایگاهی متمرکز با معماری سیستم پایگاهی توزیع شده در محل استقرار داده ها است. در معماری متمرکز، داده ها بطور فیزیکی در یک رسانه ذخیره سازی قرار دارند در حالی که داده های معماری توزیع شده در مانه های مختلف توزیع شده اند. همین توزیع داده ها در مانه های مختلف ، باعث تفاوت های زیادی در پردازش تراکنش ها و درخواست ها با معماری متمرکز ایجاد نموده است.[SILB2002]

منظور از اینکه هر مانه دارای سیستم پایگاه داده کامل و مستقلی است این است که : هر مانه پایگاه- داده های واقعیِ محلی[18] خود، کاربران، DBMS و نرم افزارها ی مدیریت تراکنش ها[19] و مدیریت ارتباط داده های[20] خود را دارد. خصوصاً، یک کاربر می تواند عملیات روی داده های مانه خود را مانند حالتی که مانه آن اصلاً عضو یک شبکه توزیع شده پایگاه داده ها نباشد، به همان شکل محلی و متمرکز انجام دهد. ( حداقل مطلوب این است. ) [DATE2000]   .

مولفه نرم افزاری [21] جدید در هر مانه (بطور منطقی)،گسترده ای از همان DBMS محلی و سیستم جدید که ترکیبی از مولفه های نرم افزاری و DBMS موجود است،همان سیستم مدیریت پایگاه داده توزیع شده به حساب می آید [DATE2000]  .

در تعریف سیستم پایگاه داده های توزیع شده،فرض می شود که مانه های سازنده سیستم، بطور فیزیکی از هم مجزا هستند، گرچه در اساس، مجزا بودن از نظر منطقی نیز کافی است(معمولا ًدر دنیای واقع چنین است که مانه ها از نظر جغرافیایی از هم جدا هستند).

مثلاً ممکن است دو مانه، کنار هم بر روی یک ماشین فیزیکی[22]  قرار گرفته باشند.

در بیشتر تحقیقات اولیه فرض بر توزیع جغرافیایی مانه ها بود، درحالی که بیشتر سازمانهای تجاری اخیر در راستای توزیع محلی[23] فعالیت می کنند که در آن تعدادی مانه همگی در یک ساختمان و از طریق شبکه محلی بهم متصل شده اند.

2. مزایا و معایب سیستم پایگاهی توزیع شده

پیشرفت تکنولوژی سیستم های مدیریت پایگاه داده ها، با توسعه تکنولوژی محاسبات توزیع شده و پردازش های موازی همگام شده است. نتیجه نهایی این دو سیستم های مدیریت پایگاه داده های توزیع شده و موازی است. سازمانها بطور معمول، دارای ماهیت توزیع شده[24] هستند. این توزیع بطور منطقی و بصورت زیر بخش ها، دپارتمان ها[25] و گروه های کاری[26] و در اکثر مواقع بطور فیزیکی می باشد. در نتیجه سیستم توزیع شده ، ما را قادر می سازد تا ساختار پایگاه داده های مورد نیاز سازمانها را شبیه ساختار واقعی آنها ایجاد کنیم. بدین صورت که، داده محلی را می توان همانطور محلی نگهداری کرد در حالی که در صورت نیاز امکان دسترسی به داده های دور[27]  بطور همزمان نیز وجود داشته باشد .

بعنوان مثال، فرض کنید تنها  دو مانه داریم: یکی در شهر A و دیگری در شهر B. فرض کنید هدف طراحی و پیاده سازی پایگاه داده اطلاعاتی برای حساب افراد در بانک باشد . این سیستم  افزایش کارایی پردازش[28] را از طریق نگهداری داده مورد نیاز هر مانه در نزدیکترین محل به آن، و افزایش دسترس پذیری[29] را به وسیله دسترسی به داده های غیر محلی از دیگر مانه ها، به همراه دارد. سیستم پایگاه داده های توزیع شده، با وجود داشتن مزایا خالی از عیب نیست ]حداقل[ از دیدگاه تکنیکی عیب آنها این است که سیستم های توزیع شده پیچیدگی[30]خاص خود را دارند.

در حالت ایده آل(حداقل از نظر تئوری)، این پیچیدگی فقط مسئله ای برای پیاده ساز پایگاه داده است نه کاربرپایگاهی[31]. البته در عمل تمام پیچیدگی ها و مشکلات سیستم های پایگاه داده های توزیع شده را نمی توان از کاربر پایانی پنهان ساخت.

در زیر برخی از مزایا و معایب این نوع سیستم ها بیان شده است:

مزایا:

• سازگاری و هماهنگی با ماهیت سازمان های نوین
• کارایی بیشتر در پردازش داده ها به ویژه در پایگاه داده های بزرگ
• دستیابی بهتر به داده ها
• اشتراک داده ها
• افزایش پردازش موازی
• کاهش هزینه ارتباطات
• تسهیل گسترش سیستم
• استفاده از پایگاه داده های از قبل موجود.

معایب:

• پیچیدگی طراحی سیستم
• پیچیدگی پیاده سازی
• کاهش کارایی در برخی موارد
• هزینه بیشتر
• مصرف حافظه بیشتر.[روحا83]

3. چند سیستم نمونه

در اینجا سه نمونه سیستم توزیع شده پایگاهی در سطح نمونه اولیه و سه نمونه تجاری آن رابیان می کنیم :

• سیستم های پایگاه داده توزیع شده نمونه اولیه:

1 – سیستمSDD-1 که در یک تحقیق در یک کمپانی کامپیوتر در اواخر سال 1970 و اوایل 1980 در امریکا ایجاد شد.
2 – سیستم یک نسخه توزیع شده از سیستم پایگاهی Rکه در تحقیقات IBM در اوایل 1980 ساخته شد.
3 – سیستم Distributed INGRES که در اوایل 1980 در دانشگاه برکلی امریکا ایجاد شد.

• سیستم های پایگاه داده توزیع شده در سطح تجاری : اکثر سیستم های پایگاهی رابطه ای امروز انواعی از امکانات توزیع شده را پشتیبانی می کنند که البته درجه توانش آنها متفاوت است.

• a ) سیستم INGRES/STAR از گروه ASK.
• b )نسخه توزیع شده سیستم پایگاهی ORACLE 7 از کمپانی oracle.
• c ) سیستم DB2 با قابلیت توزیع داده از IBM.

4. یک اصل بنیادی

«از دید کاربر، یک سیستم توزیع شده باید دقیقاً شبیه یک سیستم متمرکز باشد.» به بیانی دیگر کاربران یک سیستم توزیع شده باید درست مانند حالت سیستم متمرکز، عمل نمایند. تمام مشکلات سیستم های توزیع شده باید داخلی و در سطح پیاده سازی باشد نه در سطح خارجی یا در سطح کاربر. [DATE2000]

عملگرهای عملیاتی داده ها مانند گزینش و پرتو، باید بطور منطقی بدون تغییر باقی بمانند. روشن است عملگرهای تعریف داده ، نیاز به گسترش هایی برای سیستم های توزیع شده دارد. بعنوان مثال کاربر واقع در مانه ای باید بتواند یک رابطه ذخیره شده را به پاره هایی تقسیم و در مانه های دیگر ذخیره نماید.

قاعده مهم بالا، چند اصل فرعی را در پی دارد:

1. خودمختاری محلی .
2. عدم وابستگی به مانه مرکزی .
3. تداوم عملیات .
4. استقلال از مکان و عدم وابستگی جغرافیایی.
5. استقلال از چگونگی پارسازی .
6. استقلال از چگونگی نسخه سازی .
7. پردازش در خواستهای توزیع شده .
8. مدیریت تراکنش های توزیع شده .
9. استقلال سخت افزاری
10. استقلال از سیستم عامل
11. استقلال از شبکه
12. استقلال از DBMS.

دوازده مورد ذکر شده بالا بطور کامل نسبت به هم مستقل نیستند و از نظر درجه اهمیت در یک سطح قرار ندارند. مهم این است که موارد ذکر شده به عنوان اصولی برای فهم تکنولوژی توزیع بوده و چارچوبی برای مشخص کردن توانش یک سیستم توزیع شده خاص به حساب می آید.

نکته آنکه، بین سیستم های توزیع شده پایگاهی و سیستم هایی که دارای قابلیت هایی برای دسترسی داده از راه دور ( مانند سیستم های مشتری / خدمتگزار ) هستند ، تفاوت قائل شد.

در سیستم های دسترسی داده از راه دور، کاربر ممکن است قادر باشد به داده ای که در مانه دوری قرار دارد دستیابی کند و روی آن عملیات پردازش انجام دهد، یا به چند داده واقع در چند مانه جدا بطور همزمان دسترسی داشته باشد ، اما کاربر از عملکرد سیستم آگاه است، یعنی می داند که کدام داده محلی و کدام داده از دوردست است. در یک سیستم پایگاهی توزیع شده واقعی عملکرد سیستم مخفی است. بر طبق آنچه گفته شد ، اصطلاح سیستم توزیع شده به یک سیستم پایگاهی توزیع شده واقعی گفته می شود که درست در مقابل یک سیستم ساده دسترسی داده از راه دور می باشد.

5. دوازده قاعده فرعی

5.1. خودمختاری محلی

مانه ها در سیستم توزیع شده پایگاهی باید خود مختار باشند. خود مختاری محلی یعنی تمام عملیات داده شده به یک مانه باید توسط همان مانه کنترل شود. هیچ مانه ای نباید برای انجام درست عملیاتش به مانه ای دیگر وابسته باشد ( در غیر اینصورت اگر یک مانه از کار بیفتد عملیات مانه دیگر بطور مستقل و بدرستی انجام نمی شود ).

برای پشتیبانی از خودمختاری محلی، نگهداری داده ها و مدیریت آنها باید بطور محلی انجام گیرد: تمام داده های محلی بطور واقعی متعلق به پایگاه داده های محلی هستند، مگر اینکه از طریق مانه های دور مورد دسترسی قرار گیرند. امنیت ، جامعیت و نمایش حافظه داده های محلی تحت کنترل مانه محلی قرار دارند.

---

پانویس

[1]– Distributed database system
[2]– Integration
[3]– Centeralization
[4]– Site
[5] Virtual Object-
[6]– Component
[7]– Real database

[8]– در این نوشتار ازکوته نوشت های DDB وDDBMS بجای پایگاه داده های توزیع شده وسیستم مدیریت پایگاه داده های توزیع شده، استفاده می شود.

[9]– Query Site
[10] – Data Site
[11] – Interface
[12]–  Environment
[13] – Loosly interconnection
[14] – Shared Memory
[15] – Sharde-Nothing
[16] – Distributed computing system
[17]– Paralell database
[18]–  Local real database
[19]–  Transaction
[20]–  Data communication manager
[21]– Software component
[22] – Physical Machine
[23] – Local Distribution

[24] – منظور، توزیع فیزیکی تاسیسات ، کارخانه ها و … است که به بطور معمول توزیع داده ها را به دنبال دارد . چون هر واحد سازمان که عضو شبکه می باشد ،منطقاً داده های مرتبط به کار خود را نگه داری می کند.

[25] – Department
[26] – Workgroup
[27] – Remote data
[28]– Efficiency of processing
[29]– Increased accessibility
[30]– Complex

[31]– کاربر پایگاهی انواعی دارد که به تفصیل در] روحا83[  آمده است و تشریح ان خارج از حیطه ی این نوشتار است.منظور از کاربر در اینجا کاربر پایانی که خود شامل کاربر نابرنامه ساز و کاربر برنامه ساز است می باشد. منظور از کاربر همان کاربر پایانی یا برنامه ساز کاربردی است که کارهای مربوط به عملیات روی داده را انجام می دهد.

1- سیستم های پایگاه داده های توزیع شده و موازی

پیشرفت تکنولوژی سیستم های مدیریت پایگاه داده ها ، با توسعه تکنولوژی های محاسبات توزیع شده و پردازش های موازی همگام شده است. نتیجه این همگامی ، سیستم های مدیریت پایگاه داده های توزیع شده و موازی است .

DDB ، مجموعه ای از چندین پایگاه داده های  منطقاً مرتبط است که در یک شبکه کامپیوتری گسترده شده اند . بنابراین DDBMS ، نرم افزاری است که مدیریت پایگاه داده های توزیع شده را انجام می دهد و این توزیع شدگی را از کاربران نهایی پنهان می سازد.

طبق تعریف فوق ، این سیستم ، از مجموعه ای با صفر (صفر یا بیشتر) مانه درخواست کننده[1]  و مجموعه ناتهی از مانه های داده[2] تشکیل شده است. همانطور که از نام مانه های داده پیداست ، این مانه ها قابلیت نگهداری داده ها را دارند که البته مانه های درخواست کننده فاقد این امکان هستند. در مانه های درخواست کننده ، تنها واسط هایی[3] برای دستیابی بهتر و راحتتر به داده های ذخیره شده درمانه های داده ها به اجرا درمی آید.

در نوعی دیگر از معماری توزیع شده ، فرض می شود هرمانه (داده ه ای یا درخواست کننده) ، بطور منطقی ، حاوی یک کامپیوتر مستقل است. بنابراین هرمانه ، مخزن ذخیره سازی اولیه و ثانویه[4] خود را دارد ، سیستم عامل خود را اجرا می کند ، (که ممکن است با دیگر مانه همگن باشد یا نه)  و هر مانه قادر است برنامه های کاربردی خود را بطور محلی اجرا کند. مانه ها بوسیله یک شبکه کامپیوتری بهم وصل شده اند.

لازم به ذکر است که این اتصال بین مانه ها را اصطلاحاً اتصال ضعیف[5] بین پردازنده ها می نامند. چون در این گونه اتصال ، هر پردازنده کلاک[6] اختصاصی خود ، حافظه اولیه و ثانویه جداگانه سیستم عامل مستقل و مرتبط خود را اجرا می کند.

با پارسازی و نسخه سازی ، داده ها بطور فیزیکی درمانه ها توزیع می شوند. پارسازی داده ها که می تواند بصورت عمودی یا افقی باشد هر رابطه را به برش هایی تبدیل می کند ،از آن جهت مطلوب است که این امکان را فراهم می سازد تا داده ها را در نزدیکترین محل استفاده آن ذخیره نماییم. واضح است که این امکان باعث کاهش هزینه انتقال[7] واندازه[8] رابطه های شرکت کننده در درخواست ها می شود.

براساس نیاز کاربر و محیط عملیاتی که برای آن DDB ایجاد شده است ، ممکن است پارهای داده ها را تکرار کنند.

تکرار داده ها[9] مخصوصاً در مواردی که برنامه های کاربردی کاربران از داده های یکسان استفاده می کنند سودمند خواهد بود. چون در این حالت هزینه سربار تکرار داده ها درمانه ها ، نسبت به جابجایی و انتقال های پی درپی آنها درمانه ها ، کمتر خواهد بود. پس بهینه تر آن است که نسخه هایی از یک رابطه ایجاد کرده و آنها را در مانه های مجزا قرار دهیم. با این عمل ، دسترسی های کاربران آن مانه ها به رابطه ی مذکور بطور محلی خواهد بود.

نوع دیگری از سیستم های پایگاه داده ها وجود دارد که شباهت زیادی با سیستم های پایگاه داده های توزیع شده دارد.

سیستم های پایگاه داده های موازی ، گونه دیگری از DBMSها هستند که از جهات بسیاری با DBMSهای توزیع شده شباهت دارند. در واقع سیستم های پایگاه داده ها کاملاً مستقل[10] موازی به سیستم های پایگاه داده های توزیع شده کاملاً شبیه اند .

به کمک [11]PDBMSها ، با بکارگیری معماری چند پردازنده ای  ، کارایی بالاتر و دسترس پذیری بیشتر داده ها را به همراه هزینه کمتر در مقایسه با استفاده از ابر کامپیوتر[12]ها خواهیم داشت.

معماری سیستم های پایگاه داده موازی جزئیات خاص خودار دارد که درمحدوده این نوشتار نمی گنجد.

قابل ذکر است که پیچیدگی این نوع BBMS ها سطوح مختلفی دارد. ساده ترین نوع آنها ، با بکارگیری امکانات و روتین های موجود سیستم عامل میزبان و سیستم عاملی که DBMS روی آن اجرا می شود پایگاه داده های موازی را مدیریت می کند . ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که سیستم های مدیریت پایگاه داده های موازی پیچیده ای هم وجود دارد که خود تمام جنبه های توازی مانند پردازش موازی [13]را بهمراه امکانات مربوط به مدیریت پایگاه داده ها را با هم دارد.

سیستم های مدیریت پایگاه داده های موازی و سیستم های پایگاه داده های توزیع شده از نظر نحوه اجرای تراکنش ها و بکارگیری توازی ، بهم شبیه اند.

بطور کل ، سه گونه توازی وجود دارد که DBMS ها می توانند از آنها استفاده کنند:

• توازی درون- درخواست[14].

بااستفاده از این نوع توازی این امکان  وجود دارد که بتوان چندین عملیات مستقل[15] از تراکنشی را بطور همزمان اجرا کرد.

به عنوان نمونه ، اگر یک DBMS این امکان را پشتیبانی نماید ، می توان چندین دستور Select را که درتراکنشی وجود دارند ، بطور همزمان اجرا نمود.

فرض کنید درتراکنش T ، دستور Select  زیر وجود دارد :

Select * from Std

که درآن Std رابطه ای است با نمونه موجودیت های دانشجو  ، در پایگاه داده های دانشگاه.

درهمان تراکنش دستور Select زیر وجود دارد:

Select * from Prof

که تاپل های رابطه prof  حاوی اطلاعات اساتید درهمان پایگاه داده ها است.

اگر تراکنش بالا دریک DBMS که از توازی درون-درخواست پشتیبانی می کند اجرا شود دو دستور Select   بطور همزمان اجرا شده و زمان اجرای آنها همپوشانی[16] می شود.

2- توازی بین درخواست ها[17]

این نوع توازی ، امکان اجرای موازی چندین ترکنش مستقل را بطور همزمان فراهم می سازد.

لازمه «توازی بین درخواست ها» و «توازی درون درخواست» در PDBMSها ، استفاده از بخش بندی داده ها است[18]. بخش بندی داده ها درسیستم پایگاه داده های موازی شبیه پارسازی داده ها درسیستم های پایگاه داده های توزیع شده می باشد.

عملگرهای مجموعه گرای[19] زبان های پایگاهی (مانندSQL) ، باعث می شود تا بتوان هرچه بیشتر و بهتر از «توازی درون درخواست» بهره برد. چون با کمک آنها درخواست را به نحوی تنظیم نمود که اجرای هر بخش آن بتواند جزیی از مجموعه جواب را ایجاد نماید. ترکیب مناسبی از مجموعه تاپل های جواب های میانی ، تاپل های جواب نتیجه است. حال می توان برای بدست آوردن هریک از جواب های میانی از گونه های مختلف توازی استفاده نمود.

باتوجه به مباحث مطرح شده می توان خصوصیاتی چند از سیستم های پایگاه داده های توزیع شده و موازی را برشمرد :

• پایگاه داده های توزیع شده و موازی  ، مجموعه ای[20] از فایل های ذخیره شده بطور مجزا و پراکنده در مانه های مختلف نیستند.

بین DDB ومجموعه ای از فایل های ذخیره شده دریک شبکه کامپیوتری که توسط یک سیستم فایل توزیع شده مدیریت  می شوند تفاوت وجود دارد. به بیانی دیگر ، این توزیع شدگی داده ها در مانه های مختلف( و در مورد PDBMSها در گره های مجزا) ، از دیدگاه تئوری هیچ خدشه ای به مفهوم و تعریف پایگاه داده وارد نمی کند.DDBها در وهله ی اول ، DB هستند.

در DDB ، داده های توزیع شده بطور منطقی بهم مرتبط اند .ارتباط بین داده ها از طریق یک مدل داده ای ( مانند مدل رابطه ای) ودرسطوح انتزاعی[21] تعریف شده است. گویا تر آنکه ، دسترسی به داده های ذخیره شده در شبکه توزیع شده داده ها ، در سطوح انتزاعی(و در سطح مدل داده- ای)صورت می گیرد نه در سطح فایل ها. کاربر نهایی داده ها را آنطور می بیند که گویی در یک سیستم پایگاه داده های متمرکز قرار دارند.

ذکر این نکته لازم به نظر می رسد که در عمل این انتزاع ، بطور کامل صورت نمی گیرد. به هر حال سطحی از توزیع شدگی بر کاربران پیداست.

• سیستم های پایگاه داده های توزیع شده و موازی ، هر یک توانش های یک DBMS متمرکز را بطور کامل دارا هستند. منظور آن است که DDBMS تنها یک سیستم مدیریت پردازش تراکنش های توزیع شده نیست. بلکه مدیریت پردازش تراکنش ها ، تنها یکی از قابلیت های آن است.
• درDDBMS توزیع شدگی[22] داده ها (شامل پارسازی و نسخه سازی داده ها) درچندین مانه  ، برکاربر نهایی پیدا نیست.  در PDMS توزیع شدگی داده ها درچندین پردازنده مورد بحث است.

تکنولوژی پایگاه داده های موازی و توزیع شده ، مفهوم استقلال داده ها [23] رابطور گسترده تری شامل می شوند.

درDDBMS ها و PDBMS ها جنبه های استقلال از محیط فیزیکی ذخیره سازی ، نسخه سازی وپارسازی داده ها برروی ماشین های مختلف درشبکه اتصال نیز مطرح است.

این استقلال داده ها با کمک گونه هایی از پنهان سازی[24]  فراهم می شود:

پنهان سازی از شبکه  توزیع داده ها[25] ( پنهان سازی توزیع ) ، پنهان سازی تکرارداده ها[26] ،  وپنهان سازی از پارسازی داده ها[27] .

منظور از این پنهان سازی ها  آن است که کاربران سیستم ، دید منطقی واحدی به کل پایگاه- داده های توزیع شده داشته باشند . گرچه داده ها بطور فیزیکی در مانه های مختلف توزیع شده اند.

درحالت ایده آل ، اگر DDBMSی ، پنهان سازی را بطور کامل حمایت کند ، منطقاً نباید بین واسط زبانی درخواستهای[28]   آن درحالت متمرکز وتوزیع شده تفاوتی وجود داشته باشد. بطور واضحتر ،منظور آن است که  مثلاً اگر رابطه ای مانند R در DDBMS مذکور در سطح فیزیکی دارای  پارها و نسخه های مختلفی است ، در درخواست های به آن با استفاده از نحوSQL  ، نباید این پارسازی و نسخه سازی داده ها دیده شود.

اگر مجموعه صفات رابطه ی بالا شامل Name  ، Id و CompanyId بوده و دارای پارهایی باشد که صفات Id و Name آن در یک پاره و CompanyId در دیگری باشد ، برای درخواست «نام ، شماره و کد شرکت تمام افراد را بدهید»باید عبارت زیر را در SQL نوشت:

SELECT Id , Name, CompanyId FROM R

که اگر سیستم پنهان سازی را پشتیبانی نکند باید عبارتی به صورت زیر نوشت:

SELECT R1.Id,R1.Name,R2.CompanyId

FROM R1 ,R2

که در آن R1,R2 پارهای رابطه ی R هستند.

نکته دیگری که در مورد DDBMS ها وجود دارد ، نحوه قراردادن فیزیکی داده ها در مانه های مجزا است. تکنیک های تخصیص داده در این باره مطرح می شوند. با کمک یک تخصیص داده مناسب می توان داده ها و برنامه های کاربردی که از آن داده ها استفاده می کنند را بطور محلی  دریک مانه قرارداد. بامحلی سازی[29]داده ها وبرنامه های کاربردی مرتبط ، می توان نیاز به دسترسی از راه دور داده ها[30] را حذف ( یا حداقل کاهش ) داد وبا این عمل  کارایی سیستم را بالا برد.

ازسوی دیگر ، چون هرمانه تعداد برنامه های کاربردی کمتر و بخش کوچکتری[31] از پایگاه داده ها را مدیریت می کند ، تلاش برای دسترسی به منابع وداده ها درمانه ها را نیز کاهش داده ایم.

درمقایسه با DDBMS ها ، مهمترین هدف DBMS های موازی بالا بردن کارایی است. برای بالاتر بردن کارایی برایDBMSها راه حل های مختلف وجود دارد.

استفاده از سیستم عامل های پایگاه داده گرا[32]( مبتنی بر پایگاه داده ) ، بکار گیری توازی[33] ، بهینه سازی و توازن بارگذاری[34]  از جمله این راه حل هاست .

به عنوان نمونه ، اگر سیستم عاملی بتواند برخی نیازهای DBMS ها را برآورده سازد ، یا به عبارتی از نیازهای عملیاتی آنها مطلع باشد ( مثلاً اطلاعاتی در مورد نحوه مدیریت بافرها)  ، درآنصورت پیاده سازی توابع سطح پائین پایگاه داده ها[35] ساده تر می شود. در این حالت هزینه پیاده سازی این توابع کاهش می یابد.

در اینجا با ذکر یک مثال ارتباط بین سیستم عامل و DBMSهای توزیع شده در راستای کاهش هزینه های پیاده سازی را تشریح می کنیم.

می دانیم که DDBMSها بطور معمول برای ردوبدل داده ها و اطلاعات کنترلی بین مانه ها از مکانیزم تبادل پیام[36] استفاده می کنند. برای پیاده سازی این مکانیزم ، دو حالت کلی وجود دارد.( حالت میانی نیز متصور است).

در یک حالت ، سیستم عامل هیچ امکانی را برای تبادل پیام ندارد و DDBMS باید این مکانیزم را به تنهایی مدیریت کند. که در این وضع ، هزینه پیاده سازی این مکانیزم نیز به هزینه های پیاده سازیDDBMS افزوده می شود.

در حالتی دیگر ، سیستم عامل دارای امکانات اولیه ای برای تبادل پیام بین مانه ها می باشد. در این حالت ، تنها کافیست DDBMS به کمک این امکاناتی که سیستم عامل فراهم آورده ، مکانیزم خود را اجرا نماید.

حالت نخست این مزیت را دارد که DDBMS از سیستم عاملی که روی آن اجرا می شود مستقل است. نگفته پیداست که در ازای این استقلال باید هزینه پیاده سازی توابع سطح پایین DDBMSرا پرداخت.

در حالت دوم ، با قبول وابستگی DDBMS به سیستم عامل ، از هزینه های پیاده سازی کاسته ایم.

پس اگر سیستم عامل ازپروتکل مطلوبی جهت تبادل پیام ها استفاده کند ، با کاستن تعداد پیام های ردوبدل شده ، هزینه ارتباط نیز کمتر می شود.

توازی با استفاده از پردازش موازی درخواست ها ، بازده را افزایش می دهد و با استفاده از پردازش موازی درون درخواست ، متوسط زمان پاسخگوئی به تراکنش[37]  را می کاهد .

ایده مشترکی که درطراحی وپیاده سازی DDBMS ها و PDBMS ها وجود دارد فراهم آوردن سطح بالاتری از قابلیت اطمینان [38]است.

از آنجا که در سیستم هایی که از تکرار مولفه ها استفاده نمی شود ، تنها یک نسخه از هر شیء وجود دارد ، خرابی فیزیکی محل ذخیره سازی آن شیء ، با از دست داده کامل آن همرا خواهد بود. و این یعنی کاهش ضریب قابلیت اطمینان سیستم.

درهر دو گونه DBMS یادشده ، با تکرار مولفه ها[39] خطر ازکارافتادن سیستم ، بدلیل خرابی تنها محل ذخیره سازی مولفه ، برطرف می شود.

PDBMS ها  ، مولفه ها را روی پردازنده های مختلف تکرار می کنند درحالیکه DDBMS  ، آنها را روی مانه ها. به هر حال ، با توضیح فوق ، خرابی در یکی از مانه ها ، پردازنده ها یا خطوط ارتباطی[40]  باعث از کارافتادن [41]تمام سیستم نخواهد شد.گرچه ممکن است دراثر خرابی دریکی  از مانه ها یا پردازنده ها ، دسترسی به بخش هایی[42] از داده های سیستم  امکان پذیر نباشد اما با یک طراحی مناسب پایگاه داده ها ، می توان این امکان را فراهم آورد که کاربران بتوانند از دیگرداده ها موجود درسیستم استفاده نمایند.

منظور از طراحی مناسب[43]  بکارگیری طرح کارا برای تخصیص و تکرار داده ها در مانه های مجزا است. واضح است که برای بکارگیری این طرح مناسب ، سیستم باید از تراکنش های توزیع شده پشتیبانی نماید.

پشتیبانی از تراکنش های توزیع شده ، نیازمند پیاده سازی کنترل همروندی توزیع شده[44] و پروتکل های توزیع شده قابلیت اطمینان[45] است. منظور از این گونه پروتکل ها ، پروتکل هایی است که با  استفاده از آنها بتوان قابلیت اطمینان را بین مانه های مجزا  که داده ها درآنها توزیع شده اند بالا برد.

بعنوان نمونه برای این گونه ی پروتکل ها  می توان پروتکل های تثبیت و ترمیم تراکنش ها[46] را برشمرد.

درادامه ، با تفصیل بیشتری این پروتکل ها شرح داده می شوند.

درمحیط های توزیع شده[47] یا موازی باید بتوان به آسانی اندازه پایگاه داده ها را با افزودن تعدادی مانه یا پردازنده گسترش داد.

بطور ایده آل سیستم های پایگاه داده موازی ( و تا حدودی سیستم های پایگاه داده های توزیع شده ) باید به نحوی باشند که دو مزیت زیر را داشته باشند:

توسعه خطی اندازه پایگاه داده[48] وافزایش خطی سرعت[49] .

منظور از توسعه خطی اندازه پایگاه داده ها آن است که ، سیستم در ازای افزایش خطی در حجم پایگاه داده ها وپردازش ها بهمراه توان ذخیره سازی[50] بتواند کارایی خود را همچنان حفظ کند.

به بیان دیگر سیستم نباید به ازای افزایش حجم پایگاه داده ها یا افزایش تعداد پردازش ها وقتی که توان رسانه ذخیره سازی را خطی بالا برده ایم افت کارایی محسوس داشته باشد.

افزایش خطی سرعت ، یعنی با ثابت نگه داشتن حجم پایگاه داده ها ، افزایش توان رسانه ذخیره سازی و سرعت پردازش  تراکنش ها بطور خطی ، کارایی سیستم نیز خطی افزایش یابد.

منظور از افزایش توان رسانه ذخیره سازی ، بالا بردن حجم داده های ذخیره شده روی رسانه دریک محدوده زمانی (بیست برثانیه) ، کاهش زمان دسترسی به رسانه (تأخیرهای دستیابی) و دیگر موارد است.

دستاوردی که دو مزیت بالا می تواند حاصل کند این است که گسترش سیستم نیازمند حداقل سازماندهی مجدد[51] پایگاه داده فعلی است .

مشخصه[52] قیمت برکارایی[53] ریز پردازنده ها ونواحی کاری[54] باعث شده تا بتوان سیستم کامپیوتری از مجموعه کامپیوترهای کوچک تر ساخت که توان معادلی با ماشین های بزرگ و ابرکامپیوترها داشته باشد. به عبارتی دیگر DDBMS ها و PDBMS ها ، همانطور که بحث شد ، ضمن فراهم آوردن قابلیت اطمینان وافزایش کارایی به نوعی ما را قادر می سازد تا توانش عملیاتی معادل با ابر کامپیوتر ها داشته باشیم بی آنکه از ماشین های بزرگ و گران قیمت استفاده کنیم. بر این اساس ، بیشتر DDBMS ها از مانه هایی شامل کامپیوتر های کوچک[55] ومعمولی تشکیل شده که از طریق اتصالات شبکه بهم وصل شده اند .

ساده تر آنکه نسبت هزینه های که برای ایجاد یک DDB می کنیم به  کارایی که از سیستم حاصل دریافت می نماییم مقرون به صرفه تر از بکارگیری ابرکامپیوترها وماشین های  محاسباتی بزرگ است.

ذکر این نکته ضروری است که ، چون اکثر پایگاه داده های توزیع شده تجاری روی شبکه های محلی[56]  توزیع شده اند ، استفاده از کامپیوترهای کوچک و ارزان در مانه ها تاثیر چندانی در افت کارایی سیستم ندارد.

نیاز بکار گیری ماشین های بزرگ[57] زمانی واضحتر می شود که بخواهیم DDB را روی یک شبکه گسترده[58] توزیع کنیم.

3- نگاهی دقیقتر به تکنولوژی پایگاه داده های توزیع شده و موازی

طبق تعریف ، DDBMS و  PDBMS ها  تمام توانش[59] یک DBMS تمرکز را دارند. بطور کلی ، آنچه مطرح است توزیع داده ها در یک شبکه کامپیوتری و درتعدادی مانه مجزا(در مورد DDBMSها) یا درمجموعه ای از گره های حاوی پردازنده ها (در مورد PDBMSها) می باشد.

همانطور که قبلاً هم گفته شد ، کاربران از این توزیع شدگی داده ها نامطلع اند وسیستم های پایگاه داده های مذکور برای کاربران دید منصقاً یکپارچه ای[60] از پایگاه داده های بطور فیزیکی توزیع شده [61]فراهم می آورند .

فراهم آوردن این دید منطقی  ، چالش ها ومشکلات خاص خود را خواهد داشت. درادامه این نوشتاری سعی بر آن است که  به این چالش ها در حد معرفی و مقدماتی پرداخته می شود .

1-3 سطح و نوع توزیع شدگی داده ها ومسئولیت ها در DDBMSهای مختلف

می دانیم که حالت های مختلفی برای توزیع شدگی وجود دارد.  درساده ترین ومعمول ترین حالت ، یک خدمتگزار داریم با چند مشتری. درمعماری مشتری/خدمتگزار[62] ، تعدادی ماشین مشتری وجود دارد که  با یک ماشین خدمتگزار در ارتباطند. داده ها تنها و تماماً برروی ماشین خدمتگزار ذخیره می شوند. دراین معماری که معماری چند مشتری/ یک خدمتگزار نیز نامیده می شود مسائل مربوط به مدیریت پایگاه داده ها تنها به پایگاه داده های موجود در ماشین خدمتگزار (که البته تنها DB موجود در سیستم نیز می باشد ) محدود می شود.

حالت دیگری از معماری مشتری / خدمتگزار وجود دارد که درآن توزیع شدگی معماری بیشتر است. در عوض انعطاف پذیری این گونه در مقایسه با گونه ی قبلی بیشتر است.

دراین نوع معماری که چند مشتری/چندخدمتگزار[63] نامیده می شود ، پایگاه داده ها برروی ماشین های خدمتگزار توزیع شده اند. ماشین های خدمتگزار برای پاسخ درخواست های کاربران و اجرای تراکنش ها باهم در ارتباطند. این معماری را شبهDDB نیز می نامند.

هرماشین مشتری ، یک خدمتگزار مربوط به خود[64] دارد  ، که درخواستهایش را به آن می فرستد. ارتباط بین ماشین های خدمتگزار از دید کاربران ماشین های مشتری پنهان است.(در واقع درمعماری MC/MS تا حدودی پنهان سازی توزیع شدگی داریم).

ماشین های مشتری تنها home server  خود را  می بیننند و از نحوه ارتباط بین ماشین های خدمتگزار مطلع نیستند. البته لازم به ذکر است که ، درعمل مجموعه ای از ماشین های مشتری با ماشین خدمتگزار خاص درارتباطند.

به عبارتی هر ماشین خدمتگزار ضمن اینکه باید با دیگر ماشین های خدمتگزار موجود در سیستم ارتباط داشته باشد ، مسئول پاسخگوئی به درخواست های مجموعه ای از ماشین مشتری نیز هست.

---

پانویس

[1] – Query Site
[2] – Data Stie
[3] -Interface
[4] – Plrimary and secondary storage
[5] -Loosly interconnection
[6] -Clock
[7]-Transmission  cost
[8]– Size
[9] – Replication
[10] – Shared-Nothing
[11] – منظور از کوته نوشت PDBMS، سیستم های پایگاه داده های موازی می یاشد.
[12] – Mainfraim
[13] – Parallel provessing
[14] – Intera- Query Parallelism
[15] – Multiple Inlependent Operations
[16] – Overlap
[17] – Inter- query parallisim
[18] -Data  partitioning
[19] -Set Oriented
[20] – Collection
[21] – abstraction Level
[22] – distribution
[23] – data independence
[24] – Transparency
[25] – Network transparency
[26] – Replication transparency
[27] – fragmentation transparency
[28] – Query language interface
[29] – Localize
[30] – Remote Data Access
[31] – Small portion
[32] – datbase – Oriented
[33] – parallelism
[34] – Load balancing
[35] – Low- level  database  function
[36] – Messaging
[37] – Tramsaction Response time
[38] – Reliability
[39] – Component replication
[40] – Communication  link
[41] – down
[42] – Part
[43] – praper system design
[44] – Distributed concurrency control
[45] – Distributed Reliability Protocol(DRP)
[46] – Commit and Recovery
[47] – Distributed Enviornment
[48] – linear Scaleup
[49] – Linear Speedup
[50] – Storge Power
[51] – reorganization
[52] – Charastristics
[53] – Price/Performance
[54] – Workstation
[55] – MiniComputer
[56] – Local Area Network(LAN)
[57] – Main fraim
[58] – Wide Area Network(WAN)
[59] – functional ity
[60] – a logical integrated view
[61] – physically distributed database
[62] – Client/Server(C/S)
[63] – Multi-Client/Muti-Server(MC/MS)
[64] – Home Server

بخش اول – مطالعات نظری – 7

فصل اول – 8

• 1. – سیستم پایگاهی توزیع شده – 9
• تعاریف – 9
• 2. – مزایا و معایب سیستم پایگاهی توزیع شده – 13
• 2.1. – مزایا: – 14
• 2.2. – معایب: – 14
• 3. – چند سیستم نمونه – 14
• 4. – یک اصل بنیادی – 15
• 5. – دوازده قاعده فرعی – 17
• 5.1. – خود مختاری محلی – 17
• 5.2. – عدم وابستگی به یک مانه مرکزی – 18
• 5.3. – استمرار عملیات – 18
• 5.4. – استقلال از مکان ذخیره سازی – 19
• 5.5. – استقلال از چگونگی پارسازی داده ها – 19
• 5.6. – استقلال ازچگونگی نسخه سازی داده ها – 22
• 5.7. – پردازش در خواست های توزیع شده – 24
• 5.8. – مدیریت تراکنش های توزیع شده – 24
• 5.9. – استقلال از سخت افزار – 25
• 5.10. – استقلال از سیستم عامل – 25
• 5.11. – استقلال از شبکه – 25
• 5.12. – استقلال از DBMS. – 26
• 6. – پایگاه داده های توزیع شده همگن و ناهمگن – 26
• 7. – مشکلات سیستم های توزیع شده – 26
• 7.1. – پردازش درخواست – 27
• 7.2. – مدیریت کاتالوگ – 30
• 7.3. – انتشار بهنگام سازی – 33
• 7.4. – کنترل ترمیم – 34
• 7.5. – کنترل همروندی – 36
• 8. – گدار – 38
• 9. – مقایسه سیستم های مشتری/خدمتگزار با سیستم های توزیع شده – 40
• 10. – خلاصه – 41
• 11. – نتیجه گیری – 42

فصل دوم – 43

• 1. – سیستم های پایگاه داده های توزیع شده و موازی – 44
• 2. – توازی بین درخواست ها – 46
• 3. – نگاهی دقیقتر به تکنولوژی پایگاه داده های توزیع شده و موازی – 51
• 3.1. – سطح و نوع توزیع شدگی داده ها ومسئولیت ها در DDBMSهای مختلف – 52
• 3.2. – پردازش و بهینه سازی درخواست – 55
• 3.3. – کنترل همروندی (Concurency control) – 63
• 3.4. – پروتکل های قابلیت اطمینان – 67
• 4. – خلاصه – 77
• 5. – نتیجه گیری – 78

فصل سوم – 79

• 1. – تاریخچه – 80
• 2. – جنبه هایاوراکل برای سیستم های توزیع شده – 82
• 3. – خطوط اتصال پایگاه داده ها – 82
• 3.1. – رده بندی database link بر اساس نحوه برقراری ارتباط – 83
• ضرورت استفاده از database link ها – 83
• 3.2. – بکارگیری اسامی سراسری پایگاه داده هادر database link ها – 84
• 3.3. – نامگذاری database link ها – 85
• 3.4. – گونه های مختلف database link – 85
• 3.5. – مقایسه کاربران ِ گونه های مختلف database link ها – 86
• 3.6. – مثال هایی از تعریف database link در سیستم های توزیع شده پایگاه داده ها – 87
• 4. – عملیات روی داده های ذخیره شده در پایگاه داده های توزیع شده اوراکل – 88

فصل چهارم – 89

• 1. – توزیع داده ها – 90
• 1.1. – استراتژی های توزیع داده ها – 90
• 1.2. – تخصیص داده ها – 91
• 1.3. – طرح توزیع و تخصیص مناسب برای DDB خوابگاه دانشگاه شهید بهشتی – 91
• 1.4. – انتخاب طرح توزیع DDB خوابگاه دانشگاه شهید بهشتی – 91