گزارش کارآموزی آزمایشگاه داروسازی – 93 صفحه

روش اندازه گیری مفنامیک اسید در کپسول 250 میلی گرم (تیتریسمتری) تعداد 20 عدد کپسول را خالی کرده و پودر داخل آن را کاملا مخلوط می کنیم تا به طور یکنواخت گردد از این پودر مقدار 0.5 گرم مفنامیک اسید (0.6 گرم) را دقیقا وزن کرده و در 100 میلی لیتر اتانول گرم (که قبلا نسبت به محلول فنول رد خنثی شده باشد) حل کنید.

محلول حاصل را در مقابل اندی کاتور محلول فنول دو با محلول NaoH 0.1 مولار تیتر نمایید  هر میلی لیتر از محلول NaoH 0.1 مولار معرفی معادل با 24.13 میلی گرم از مفنامیک اسید می‎باشد مقدار میلی گرم مفنامیک اسید موجود  درهر کپسول از فرمول زیر محاسبه می‎شود.

میلی گرم مفنامیک اسید موجود هر در در كپسول= * 24.13 كه درآن تا حجم معرفی از محلول NaoH 0.1 مولار برحسب میلی لیتر می‎باشد  Limits:(237.5 to 262.5)
Ref: B.P ((1996), p:1793

شماره پنج 0.09

وزن پودر و کاغذ صافی 0.4022 gr

وزن کاغذ صافی         – 0.0014 gr

وزن واقعی پودر

در  100 cc الکل 2 الی 3 قطره اندی کاتور می ریزیم رنگ از رنگ زرد به قرمز پوست پیازی تبدیل می‎شود سه قطره سود NaoH 0.1 مولار ریختیم رنگش دوباره زرد شد که این کار به معنی خنثی شدن است سپس با ریختن 0.6 گرم پودر مفنامیک اسید داخل الکل بعد از مگنت استفاده کردیم که پودر کاملا در الکل حل شود و 20 دقیقه برای حل شدن به آن زمان می دهیم.

فنل زرد: Hand book of chewistry and Physics (CRC)

رنگ از زرد به قرمز پوست پیازی

فرمول مفنامیک اسید 105% تا 95         C₁₅H₁₅NO₂­

دلیل  استفاده از اندی کاتور: تغییر رنگ در یک PH خاص تغییر رنگ از حالتی به حالتی دیگر

چه از سود استفاده می کنیم  که چون واکنش اسید و باز برای خنثی کردن همدیگر

عمل تتراسیون:

در بورت NOH^-1 0.1 مولار در ارلن الکل + پودر+ فنل دو:

20.9= V مصرفی از بورت

فرمول گسترده:                                         عدد جرمی 241.29

انواع اسم های تجاری: ponstan  و ponstel

حلالیت کم در آب در الکل حلالیت زیادی دارد.

در هیدروکسیدهای قلیایی حلال است نوشته شده از کتاب MERCK INDEX

بدست آوردن عدد 24.13 یا 24.129

N₁V₁ = N₂V₂

Disnlotion انحلال:

زمان انحلال:

در محلول با حجم معین زمان مشخص غلظت خاصی را در دور مشخص (همزن) کپسول شروع به حل شدن می‎کند و غلظت را اندازه می گیریم بر حسب درصد

زمان  باز شدن Disantegration آب 37^oc روی صفحه 39  ، 750cc آب مقطر می ریزیم.

آزمایش بعد:

می خواهیم زمان باز شدن کپسول مفنامیک اسید را در بدن انسان اندازه گیری کنیم.

دستگاه Disantegration دما را به اندازه دمای بدن انسان 38 تنظیم می کنیم تا هنگام باز شدن کپسول ها در آب و عبور آنها از توری  بعد از 30 دقیقه از صافی عبور کرده و باز شد

آزمایش قبلی را با بچ 10 انجام می دهیم.

محاسبات:

دستگاه Disantegration:

کپسول های مفنامیک اسید با بچ 10

برای باز شدن کپسول time= 15 min

روش تعیین مقدار لیتیم کربنات در قرص لیتیم کربنات

تعداد 20 عدد قرص را وزن کرده و کاملا پودر کنید از این پودر مقداری معادل با 1 gr لیتیم کربنات دقیقا توزین کنید (1.367 gr) و در 100 میلی لیتر آب مقطر ریخته و به این مقدار 50 میلی لیتر محلول هیدرولیک Hcl اسید 1 مولار US افزوده و به مدت 1 دقیقه min بجوشانید و سپس سردکرده و قمدار  اضافی اسید را در مقابل معرف متیل اورانژ با محلول سدیم هیدروکساید 1 مولار (V.S) تیتر کنید هر میلی لیتر از محلول هیدروکلریک اسید Hcl 1 مولار معادل 36.95 میلی گرم از Li₂ Co₃ می‎باشد.

Rimington’s Pharmaceutical Sciences

(16 th Edition, P.P 417-18)

پیشرفت های اخیر در زمینه داروسازی و رشته های وابستهبه آن چنان سرعتی داشته است که گردآوری اطلاعات، طبقه بندی، تخلیص، نگهداری مراجعه و انتشار این اطلاعات نیز خود به رشته ای جداگانه تبدیل شده است.

یکی از مواردی که بنظر می‎آید اطلاعات پیشاپیش و سریعتر از آنچه دنبالش هستند انبوه می‎شود اطلاعات موجود در مورد داروهاست. شماره روز افزون داروهای جدید که از دهه 1950 به بعد تهیه شدند کار پی گیری و دنبال کردن و خواندن اطلاعات مربوطه را بیش از پیش مشکل تر کرده است. اگر در نظر بگیریم که یک داروی معین ممکن است چندین نام شیمیایی چندین علامت اختصاری یا کد و دو یا سه نما تجارتی آنهم فقط در یک کشور داشته باشد و اگر درنظر بگیریم که یک داروی معین ممکن است چندین نام شیمیایی، چندین علامت اختصاری یا کد دو یا سه نام تجارتی آنهم فقط در یک کشور داشته باشد و اگر در نظر بگیریم که در کشورهای دیگر بازهم نامهای دیگری داشته باشد آنوقت اشکال در نامگذاری این ترکیبات و لزوم داشتن یک نام غیرتحارتی یا ژنریک بیش از پیش حس می‎شود. چنین کوششی ازسوی جوامع عملی مختلف بعمل آمده است که یکی از آنها شورای USAN است (State Adopted Names United) که در اینجا ما باختصار به طرز کار و شیوه انتخابی آنها برای نامگذاری داروها می پردازیم.

یک دارو را به نامهای مختلفی می‎توان خواند که در اینجا عمده ترین آنها را از نظر میگذرانیم:

نام شیمیایی به ترکیباتی که فرمول شیمیایی مشخص دارند اطلاق میشود. نام شیمیایی مشخصات دقیق و کامل ساختمان یک ترکیب را نشان می دهد.

برای ترکیباتی که دارای منشا گیاهی یا حیوانی هستند توصیف علمی منشاء آنها برحسب نامهای بیوشیمیایی گیاهی ای حیوانی صورت می‎گیرد. این نام ها اگر چه از نظر علمی دقیق هستند معمولا طولانی و مشکل بوده و برای پزشک، داروساز و رشته های وابسته زیاد مفید نیستند.

از آنجاییکه استفاده روزمره از نام شیمیایی در ازمایشگاههای تحقیقاتی زیاد مناسب نیست و گاهی تلفظ آن سخت و گاهی نام شیمیایی  طولانی است گاهی در این آزیشگاهها داروها را باید با کد که عبارتست از حروف یا اعداد و یا ترکیب هر دو نشان می دهند. معمولا این نوع نامگذاری بردو نوع است ترکیب چند حروف و چند عدد مانند TH4128 که نام الفافنیل بوتیرامید است که برای درمان هیپرکلسترولمی بکار می‎رود این نام معمولا حروف نام پژوهشگر یا آزمایشگاه تحقیقاتی است. شماره ها نیز اختیاری است و معمولا شماره ردیف ترکیب شیمیایی یا شماره ترکیب شیمیایی است که در فهرست سنتز یا تحقیق قرار دارد. گاهی هم این نام از چند حرف تشکیل یافته است که از نام خود دارو گرفته شد است مانند I.D.U که معرف یدوکسوریدین یک داروی ضد ویروس است. این کدها معمولا در مراحل اولیه تحقیق بر روی ترکیب های شیمیایی انتخاب می‎شود و پس از پیدا شدن یک نام مناسب برای دارو کنار گذاشته می‎شود اما گاهی نیز راه خود را در مجلات علمی باز می کنند. این کدها ارزش علمی ندارند زیرا هیچگونه اطلاعی در مورد داروها ارائه نمی دهند.

در برخی از موارد در مراحل تحقیق خود پژوهشگران نام های دیگری بر روی ترکیبات می گذارند. این نام ها همان نام های غیراختصاصی یا باصطلاح نام معمولی هستند سازمان های دستاندرکار نامگذاری های شیمیایی استفاده از نام این داروها را توصیه نمی کنند زیرا این نامها معمولا بطور اتفاقی و بدون توجه به رابطه داروی جدید با داروهای پیش از آن نامگذاری شده اند.

اگر پس از طی تمام مراحل متعدد تحقیق یک دارو وارد بازار شود یک نام تحارتی برای آن انتخاب می‎شود این نام نشان دهنده ماهیت دارو نیست بلکه بیشتر نماینده کارخانه وئ یا نوع فرمولاسیون آن است.

نامهای تجارتی معمولا نامهای به ثبت رسیده هستند و به دارندگان حق امتیاز آن تعلق دارند و کس دیگجری نمی تواند از آنها استفاده کند. علاوه بر آن هنگامی که یک دارو توسط چند تولیدکننده وارد بازار می‎شود کدام می توانند نام تحارتی متفاوتی برای فرمولاسیون مورد ظنر تهیه کنند. نامهای تجارتی معمولا مختصر، چشمگیر و بخاطر سپردن آنها آسان است. این نامها معمولا ساختمان شیمیایی و یا خاصیت فارماکولوژیکی داروها را نشان نمی دهد.

اگر چه هریک از این نام ها خصوصیت ویژه ای دارند هیچیک بحدی که برای همه قابل استفاده و مفید باشد ساد مختصرو جامع نیست.

نام غیراختصاصی بهمین منظور ابداع  شده است. این نام مختصر معنی دار و برای همه قابل استفاده است. نام غیراختصاصی را نام ژنریک هم می گویند. در اینحا نام غیراختصاصی را بیشتر برای نامهای بکار می بریم که با توافق کارخانه سازنده و سازمانهای علمی نامگذاری داروها تهیه شده اند.

مطالعه اسامی غیراختصاصی داروهای مورد استفاده عدم هماهنگی و نامگذاری بیقاعده آنها را آشکار می سازد. بسیاری  از این نام ها پیش از وضع اصول و قواعد جدید نامگذاری بیقاعده آنها را آشکار می سازد بسیاری از این نام ها پیش از وضع اصول  و قواعد جدید نامگذاری، انتخاب و بکار برده شدند. بنابراین نامهای کنونی مخلوطی است از نامهای مورد استفاده قدیمی و نامهای جدید.

در بسیاری از موارد نامهای نارسا، نادرست و غیرمعمول داروها ناشی از مختصر کردن نام شیمیائی و تبدیل آن به نام ژنریک برای نشان دادن خاصیت شیمیائی دارو بوده است در زمانی که از این روش برای نامگذاری استفاده شد ساختمان شیمیایی داروهای شناخته شده آنقدرها پیچیده نبود. با کشف داروهای جدید و شناسایی ساختمان آنها و عرضه داروهای پیچیده تر نوشتن نام غیراختصاصی داروها یادگرفتن و حتی تلفظ آن ها مشکل تر می‎گردید.

این نام ها علاوه بر مشکلاتی که ایجاد می‎کرد مورد انتقاد بود زیرا  نمی توانستند اطلاعات مفیدی در اختیار هیچکس جز دست اندارکاران و متخصصین سنتز و فرموله کردن داروها بگذارند.

اسامی غیراختصاصی معمولا مورد استفاده داروسازان، پزشکان و سایر افراد وابسته به رشته پزشگی است. ساختمان شیمیایی یک ملکول با تغییرات جدیدی که برای تهیه داروهای جدید در آن انجام شده است مورد نیاز یک پزشک نیست. او بیشتر به دانستن فارما کولوژی و خواص دارو علاقمند است . بنابراین دوباره باید تاکید کرد که نامهای غیراختصاصی باید به شیوه ای انتخاب شوند که برای کسانی که بیش از همه با آنها سروکار دارند یعنی دست اندارکاران حرفه پزشکی، قابل استفاده باشند.

یک نام غیراختصاصی مناسب باید مشخص باشد و پیشوند و پسوندهای تکراری نداشته باشد صدها دارو با پیشوند و پسوند دی di، meth، کلر chlor، اکسی oxy و فن phen وجود دارد.

برای انتخاب یک نام غیراختصاصی معنی دار برای یک داروی جدید لازم است که رابطه بین این دارو و داروهای موجود از طریق این نام غیراختصاصی نشان داده می‎شوند. همینطور از بکار بردن نامهای نامناسبی که رابطه ای بین این دو نشان نمی دهند اجتناب کرد. «شورای نامگذاری داروها» از پیشوندها و پسوندهای استاندارد برای اینکار استفاده می کنند (در ستون زیر می بینید) و پیوسته آنها را تجدید تنظیم و اصلاح می‎کند تا با ماهیت فارماکولوژیک و شیمیایی در حال تغییر داروهای جدید همگام باشد.