مقایسه تحلیلی رابطه سود هر سهم (EPS) و نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) در شرکت های پذیرفته ‌شده با بازده سهام در بورس تهران

سرمایه گذاران برای تعیین پرتفوی سرمایه گذاری خود و تصمیم گیری جهت سرمایه گذاری به سود هر سهم (EPS) و نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) شرکتها توجه می کنند. هدف سرمایه گذاران از سرمایه گذاری در سهام شرکتها کسب بازده سهام بیشتر است. با توجه به اینکه به لحاظ تئوری EPS و P/E با بازده سهام رابطه دارند، در عمل محقق را بر آن داشت که رابطه بین EPS و P/E را با بازده سهام در بورس تهران مورد بررسی قرار دهد و چگونگی این روابط را تجزیه و تحلیل کند و ابهام وجود روابط بین این عوامل با بازده سهام شرکتها و انتظارات سرمایه گذاران از این عوامل را در بورس تهران برطرف سازد.

به همین خاطر از جامعه شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران، شرکتهایی به صورت نمونه ای انتخاب شد و EPS، P/E و بازده سهام آنها برای سالهای 1378 تا 1382 به صورت داده های تحقیق استخراج گردید. بوسیله معادله رگرسیون روابط بین هر یک (EPS و P/E) با بازده سهام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و تایید یا رد فرضیات تحقیق با توجه به نتایج تحقیق بررسی شد. نتایج به دست آمده حاکی از وجود روابط معنادار بین EPS و P/E با بازده سهام شرکتها در بورس تهران می باشد اما این روابط ضعیف هستند و سرمایه گذاران نمی توانند فقط به این دو عامل جهت تصمیم گیری توجه داشته باشند. این مساله نشاندهنده تاثیر سایر عوامل مالی و غیرمالی بر بازده سهام شرکتها در بورس تهران می باشد.

بررسی کلیات پایان نامه

1-1 مقدمه

پیش‌بینی عنصر کلیدی در تصمیم‌گیری، استفاده از اطلاعات است. این عجیب نیست، زیرا اثر بخشی نهایی هر تصمیم به نتایج وقایعی بستگی دارد که به دنبال هر تصمیم روی می‌دهند. توانایی پیش‌بینی جوانب غیرقابل کنترل این وقایع قبل از انجام تصمیم، انتخاب بهترین تصمیم را تسهیل می‌کند اغلب تصمیم را بصورت ذیل پیش‌بینی مربوط می‌کنند:

تصمیم‌واقعی: تصمیمی که فرض می‌کند پیش‌بینی صحیح است + ذخیره‌ برای خطای پیش‌بینی. به طور کلی هدف از پیش‌بینی کاهش ریسک در تصمیم‌گیری است و چون پیش‌بینی نمی‌تواند ریسک را به طور کامل حذف کند، ضرورت دارد فرایند تصمیم‌گیری بطور صریح نتایج عدم اطمینان باقیمانده برای پیش‌بینی را در نظر بگیرد.

یکی از مهم‌ترین قسمت‌های اقتصاد که تصمیم‌گیری و پیش‌بینی جزء لاینفک آن محسوب می‌شود بازارهای سرمایه می‌باشد. اقتضاء این بازارها به گونه‌ای است که سرمایه‌گذاران را مجبور می‌سازد که هر لحظه‌ با توجه به اطلاعات موجود و محدودیت‌ها، تصمیمات  و پیش‌بینی‌های سرمایه‌گذاری خود را اجراء نمایند. لذا فعالان این بازارهای سرمایه‌ نیازمند اطلاعاتی مربوط و قابل اتکا جهت تصمیم‌گیری‌های خود هستند. لیکن اینکه کدام اطلاعات و متغیرها که تصمیم‌گیرندگان بازار سرمایه از آنها در جهت پیش‌بینی‌های صحیح خود استفاده می‌نمایند مربوط و دارای محتوای اطلاعاتی می‌باشد و استفاده از آنها منجر به تصمیم‌ درست و به تبع آن پیش‌بینی وقایع آینده می‌شود، موضوعی است که محققین سالهای مدیدی را جهت جواب دادن به این مسأله صرف کرده‌اند.

2-1- اهمیت موضوع

طبیعتاً فعالان بازارهای سرمایه‌ جهت تصمیم‌گیری‌های خود با اطلاعات و متغیرهای بیشماری روبرو می‌باشند و خواهان آن هستند که تصمیمی براساس مفید‌ترین و مربوط‌ترین اطلاعات اتخاذ نمایند که کمترین ریسک و بیشترین بازده را عاید آن‌ها نماید و روشهایی که تصمیم‌گیرندگان را جهت یافتن چنین پارامترهایی یاری می‌رساند ممکن است یافته‌های تجربی در طی چندین سال فعالیت در بازارها باشد یا اینکه از مبانی و مفاهیم تئوریک استفاده نمایند.

لذا با توجه به مطالب مذکور در فوق دو تا از مفاهیم و پارامترهای ماندگار سرمایه‌گذاری که تصمیم‌گیرندگان در امر پیش‌بینی‌های خود از آن بسیار استفاده می‌کنند EPS[1] (سود هر سهم) و نسبت P/E[2] (قیمت به سود هر سهم) می‌باشد. چرا که سهامدار یا تصمیم‌گیرنده با توجه به بازار آتی سهام و انتظار خود از بازار آتی حاضر می‌شود سهامی را به چندین برابر سود حاصل از آن خریداری نماید. لیکن اینکه آیا این نسبت‌ها محتوای اطلاعاتی دارد و تا چه اندازه‌ سرمایه‌گذاران  را در جهت اخذ تصمیمات به جا یاری می‌رساند مسایلی هستند که همیشه محققین در جهت جواب دادن به این مسائل بوده‌اند. لذا این موضوع هم از لحاظ تئوریک و مفهومی و هم از لحاظ تجربی با توجه به مطالعات انجام شده در طی سنوات گذشته در برخی از بازارهای سرمایه‌ کشورهای مختلف روشن شده‌است که نسبت P/E دارای بار اطلاعاتی جهت انجام پیش‌بینی می‌باشد. بعنوان مثال یکی از معتبرترین تحقیقات صورت گرفته، آقای باسو[3] در سال 1973، این موضوع را مطرح نمود که عواید گروه سهم‌های با نسبت P/E پایین بیشتر از عواید گروه سهم‌های با نسبت بالا می‌باشد.

این تحقیق نشانگر آن است که این نسبت جهت امر تصمیم‌گیری مناسب می‌باشد و در سطح جزئی‌تر نیز می‌تواند مفید واقع شود با همه این تفاسیر آیا می‌توان با توجه به مفاهیم تئوریک و تجربه‌های بازارهای مختلف نتیجه مشابهی را اتخاذ نمود و بیان نمود که این نسبت در بازار سرمایه ایران نیز همان نتایج بازارهای سرمایه‌ کشورهایی مانند آمریکا (بورس نیویورک) را دارد؟

3-1- تعریف مسأله

عدم اطمینان موجود در آینده علی‌الخصوص در بازارهای سرمایه، تصمیم‌گیرندگان را وادار به استفاده از مرتبط‌ترین پارامترها در امر تصمیم‌گیری جهت کاهش ریسک تصمیم‌گیری می‌نماید در این راستا بیشتر استفاده‌کنندگان به طور نسبی از نسبت P/E که در برگیرنده دو متغیر بسیار مهم قیمت  و سود هر سهم که در امر تصمیم‌گیری بسیار حائز اهمیت می‌باشد، استفاده می نمایند و همچنین از EPS (سود هر سهم) بعنوان یک پارامتر برای تصمیم‌گیری خرید سهام استفاده می‌نمایند. لیکن اینکه آیا این نسبت‌ها و مفهوم‌ها از پارامتر‌های مرتبط جهت پیش‌بینی در بازار سرمایه ایران می‌باشد یا خیر؟ موضوعی است که در هاله‌ای از ابهام قراردارد چراکه محیط اقتصادی، ویژگیهای بازار سرمایه ایران و مقررات حاکم بر آن متفاوت از سایر بازارهای سرمایه‌ دنیا می‌باشد.

لیکن با توجه به مطالب فوق سؤالات ذیل مطرح می‌گردد:

• آیا EPS (سود هر سهم) دارای محتوای اطلاعاتی می‌باشد یعنی اینکه آیا رابطه معنادارای بین نسبت مذکور با بازده سهام وجود دارد؟ (هدف اصلی تصمیم‌گیرندگان کاهش ریسک یا افزایش بازده می‌باشد و اطلاعاتی هم که استفاده می‌نمایند به منظور نیل به دو هدف مذکور می‌باشد.)
• آیا نسبت P/E (قیمت به سود هر سهم) دارای محتوای اطلاعاتی می‌باشد یعنی اینکه آیا رابطه معنادارای بین نسبت مذکور و بازده سهام وجود دارد؟
• در صورتیکه نسبت P/E با بازده سهام رابطه معناداری داشته باشد آیا سهم‌هایی با نسبت P/E کوچکتر دارای عوایدی بیش از سهم‌هایی با نسبت P/E بزرگتر می‌باشد؟ (این مفهوم به لحاظ تئوریک اثبات شده است که سهامی با نسبت P/E کوچکتر عواید بیشتری نسبت به سهامی با نسبت P/E بزرگتر دارند.)[4]
• کدامیک از دو پارامتر EPS و P/E رابطه معنادارتری با بازده سهام دارند؟

سؤالات فوق، مواردی هستند که در صورت مشخص شدن، استفاده‌کنندگان را در استفاده از نسبت P/E و EPS و اتخاذ تصمیم بهینه بسیار یاری می‌کند.

4-1- فرضیه های تحقیق

با توجه به سؤالات مطرح شده در این تحقیق چهار فرضیه اساسی در نظر گرفته شده که عبارتند از:

الف) بین EPS (سود هر سهم) و بازده سهام رابطه معناداری وجود دارد.

ب) بین نسبت P/E (قیمت به سود هر سهم) و بازده سهام رابطه معنا‌داری وجود دارد.

ج) در مقایسه P/E با EPS، نسبت P/E رابطه معنادارتری با بازده سهام دارد.

د) به طور میانگین، سهامی با نسبت P/E کوچکتر بازده بالاتری نسبت به سهامی با نسبت P/E بزرگتر دارند.

5-1- اهداف تحقیق

اهداف ما از این تحقیق این است که محتوای اطلاعاتی دو متغیر EPS و P/E را در بازار سرمایه ایران بررسی نماییم. بطوریکه قبلاً اشاره شد، تصمیم‌گیرندگان بازار سرمایه از نسبت‌های EPS و P/E بعنوان پارامترهای تصمیم‌گیری خود استفاده‌ می‌کنند لیکن رابطه داشتن این پارامترها و محتوای اطلاعاتی آن‌ها با متغیر بازده که هدف‌نهایی تصمیم‌گیرندگان بازار است، برای همه استفاده‌کنندگان بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

6-1- روش تحقیق

در مرحله اول اطلاعات مربوط به بازده، سود هر سهم (EPS) و نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) برای شرکتهای فعال در صنعت خودروسازی، دارویی و سیمانی از طریق بورس اوراق بهادار تهران گردآوری خواهد شد.

در مرحله بعد با استفاده از روش رگرسیون همبستگی متغیرهای مربوطه ارزیابی و نتیجه‌گیری کلی صورت خواهد گرفت. (فرضیه اول و دوم)

برای بررسی فرضیه سوم نتایج  بدست آمده از آزمون  دو فرضیه اول و دوم را با هم مقایسه می‌کنیم و صحت آن را ارزیابی می‌کنیم.

برای بررسی فرضیه چهارم نسبت‌های P/E شرکت‌ها را با استفاده از P/E میانگین به دو نمونه بالا و پایین میانگین طبقه‌بندی می‌کنیم و سپس با استفاده از رگرسیون، همبستگی بین متغیرها را آزمون می‌کنیم و سپس نتایج آزمون را با توجه به فرضیه چهارم مورد ارزیابی قرار می‌دهیم. این قسمت در فصل روش‌شناسی تحقیق به طور کامل توضیح داده خواهد داده شد.

7-1- حدود پژوهش

قلمرو موضوعی: قلمرو موضوعی این تحقیق به بازده، نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) و سود هر سهم (EPS) شرکتها محدود می‌شود.

قلمرو مکانی: قلمرو مکانی این تحقیق محدود به شرکتهای خودروسازی، دارویی و سیمانی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد.

قلمرو زمانی: قلمرو زمانی تحقیق محدود به اطلاعات سالهای 1378 لغایت 1382 می‌باشد.

8-1- واژه‌های کلیدی

EPS: نسبت سود هر سهم برابر نسبت سود شرکت به تعداد سهام منتشر شده می‌باشد که خود بیانگر نوعی بازده سرمایه با توجه به تعداد سهام منتشره می‌باشد یعنی شرکت با توجه به سرمایه خود که توسط سهامداران تأمین شده‌است چقدر توانسته به سود دست یابد.

P/E: نسبت قیمت به سود هر سهم نشانگر این است که سهامداران حاضرند چندبرابر سود هر سهم بعنوان ارزش سهام مذکور پرداخت نمایند. که از تقسیم قیمت روز سهام به سود سهام بدست می‌آید.

بازده سهام یا سرمایه‌گذاری: که بازده مذکور شامل سود سهام و تغییرات قیمت سهام در طی یک بازه زمانی خاص می‌باشد که به صورت ذیل محاسبه می‌شود:

سود سهام + تغییرات قیمت سهام = بازده سهام

بازار سرمایه: بازاری است که در آن اوراق بهاداری مانند اوراق قرضه و سهام معامله می‌شود نمونه، بازار سرمایه نیویورک می‌باشد که یکی از اولین بازارهای سرمایه دنیا است.

[1]– Earning Per Shar

[2]– Price earning ratio

[3]– Basu (1973)

[4]– Charles P.Jones, Investment (1996)

با توجه به نتایج و تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه‌های تحقیق به این صورت می‌توان نتیجه‌گیری کرد:

1-5- نتایج آزمون فرضیه اول

طبق نتایج آزمون فرضیه اول (جدول 1-4) EPS با بازده سهام رابطه معنادار دارد و ضریب همبستگی بدست آمده برابر 13/0 است که این عدد بین صفر و یک می‌باشد و همبستگی از نوع مستقیم و ناقص است با توجه به اینکه این عدد به صفر نزدیکتر است حاکی از رابطه ضعیف بین EPS با بازده سهام می‌باشد.

سرمایه‌گذاران در بورس تهران باید به این نکته مهم توجه داشته باشند که رابطه بین EPS و بازده سهام یک رابطه ضعیف است به همین خاطر به تنهایی نمی‌توان به EPS اتکا کرد. از طرفی رابطه ضعیف بین EPS و بازده سهام حاکی از تأثیر سایر عوامل در بازده سهام شرکت می‌باشد که این عوامل می‌تواند مالی یا غیرمالی باشد.

2-5- نتایج آزمون فرضیه دوم

طبق نتایج آزمون فرضیه دوم (جدول 2-4) بین ‍P/E و بازده سهام رابطه معنادار وجود دارد و ضریب همبستگی بدست آمده عدد 12/0 می‌باشد این عدد بین صفر و یک است و نشاندهنده رابطه همبستگی مستقیم و ناقص است و از طرفی چون این ضریب همبستگی به صفر نزدیکتر است رابطه معنادار بین P/E و بازده سهام یک رابطه ضعیف است که می‌توان علت آنرا تأثیر سایر عوامل بر بازده سهام دانست که این عوامل می‌تواند مالی و یا غیرمالی باشد. به همین خاطر سرمایه‌گذار در تعیین پرتفویی خود باید به مجموعه‌ای از عوامل مؤثر مانند EPS و P/E و مسائل اقتصادی و سیاسی و حتی اجتماعی جامعه و نیز سایر شاخص‌های مالی شرکت بعنوان عوامل مرتبط با بازده سهام یک شرکت توجه داشته باشند.

3-5- نتایج آزمون فرضیه سوم

با توجه به جداول 1-4 و 2-4 ضریب همبستگی EPS با بازده سهام بزرگتر از ضریب همبستگی P/E با بازده سهام می‌باشد به همین خاطر EPS با بازده سهام رابطه معنادارتری دارد. با توجه به اینکه نسبت قیمت به سود هر سهم حاصل از قیمت بازار سهام تقسیم بر EPS می‌باشد به همین خاطر این مسأله را می‌توان در تأثیر سایر عوامل مالی و غیرمالی بر قیمت سهام دانست زیرا EPS محصول اقلام ثبت شده از فعالیتهای مالی شرکت می‌باشد در صورتیکه قیمت سهام یک شرکت متأثر از سایر عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جامعه موردنظر می‌باشد.

سرمایه‌گذاران با توجه به اختلاف EPS و P/E و اینکه EPS رابطه معنادارتری را با بازده سهام نشان می‌دهد می‌بایست به هر دو این عوامل در کنار سایر عوامل مالی و غیر مالی توجه داشته باشند و در کنار یکدیگر این عوامل را ببینند که در این بستر عوامل، تصمیم‌گیری‌های پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را انجام دهند.

4-5- نتایج آزمون فرضیه چهارم

با توجه به جداول 5-4، 6-4 و 7-4 در شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران، شرکتهایی که سهام آنها P/E پایین دارند معمولاً بازده بالایی ندارند.

در بورس‌های سهام مطرح دنیا معمولاً سهامی با P/E پایین، بازده بالایی دارند اما این مسأله در بورس تهران مشاهده نمی‌شود و این نکته‌ای است که سرمایه‌گذاران در بورس تهران باید به آن توجه داشته‌باشند و انتظار بازده بالا را از شرکتهایی با P/E پایین بطور قطعی نداشته باشند. از علت‌های بسیار مهم این مسأله را می‌توان در تأثیر شدید عوامل اجتماعی، سیاسی و  اقتصادی ایران بر وضعیت قیمت سهام و ارزش یک شرکت دانست.

5-5- نتیجه‌گیری

محقق با توجه به نتایج گرفته شده از فرضیات تحقیق به این صورت نتیجه‌گیری می‌کند:

نسبت سود هر سهم (EPS) و نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) مرتبط با بازده سهام یک شرکت هستند وا ز شاخص‌های مهم تصمیم‌گیری می‌باشند، اما همیشه در بورس تهران سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری در تعیین پرتفوی سرمایه‌گذاری می‌بایست EPS و ‍P/E را در کنار سایر عوامل مالی و غیرمالی مانند عوامل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرار دهند و سپس تصمیم گیری نمایند.

تنها در صورت استفاده از مجموعه ای عوامل مؤثر و داشتن اطلاعات مالی و غیرمالی مؤثر بر ارزش شرکت می‌توان تصمیم‌گیری بهینه را انجام داد و به بازده سهام بالاتر از پرتفوی سرمایه‌گذاری دست یافت.

به نظر محقق جامعه مدیران مالی و مدیران شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران باید به گونه‌ای عمل‌کنند که ارزش شرکت‌های آنها بیشتر متأثر از عوامل مالی و عوامل غیرمالی در درون خود شرکت باشند زیرا در این صورت است که می‌توان کنترلها و سیاستهای مدیریتی خود را اجرا کنند و از طرفی تأثیر سایر عوامل مانند عوامل سیاسی (جنگ)، عوامل اقتصادی (نرخ تورم) و عوامل اجتماعی و فرهنگی (نیازهای اجتماعی و فرهنگی جامعه) بر ارزش شرکت را کمرنگ‌تر کنند.

6-5- پیشنهادات جهت تحقیقات آتی

محقق پیشنهاد می‌کند که این تحقیق برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران در دوره زمانی دیگری انجام گیرد و در آن از صنعت‌های دیگر بغیر از صنایع استفاده شده در این تحقیق و یا حتی همین صنایع را بررسی نمایند.

با توجه به اینکه نقش سایر عوامل در این تحقیق بررسی نشده‌است محققان عزیز می‌توانند تأثیر سایر عوامل مانند جنگ (آمریکا با عراق) تنش‌های سیاسی (مسأله انرژی هسته‌ای ایران) و عوامل اقتصادی (کاهش نرخ بهره بانکها) را بر بازده سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران بررسی نمایند. برای مثال در ارتباط با موضوع جنگ
می توان میزان امنیت داخلی و یا خارجی (کشورهای همسایه) را بر بازده سهام شرکتهای بورس بررسی کرد و نیز در ارتباط با مسئله هسته ای ایران می توان میزان تأثیر خبرهای دریافتی از این بابت را با بازده سهام و نوسان آن در بورس تهران بررسی کرد.

7-5-  پیشنهادات برای سرمایه گذاران

با توجه به اینکه موضوع تحقیق با تصمیم گیری سرمایه گذاران جهت تعیین پرتفوی سرمایه گذاری ارتباط دارد محقق پیشنهاد می کند که سرمایه گذاران از EPS و P/E شرکتها برای تصمیم گیری جهت تعیین پرتفوی خود استفاده کنند اما این عوامل را در کنار سایر عوامل مالی و غیرمالی بعنوان اطلاعات مکمل تصمیم گیری استفاده نمایند و با توجه به نوسانات غیرعادی در بورس تهران، همیشه به عوامل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور و تأثیرات آتی آن در بازار سهام توجه داشته باشند.

• چکیده – 1

فصل اول: کلیات تحقیق – 2

• 1-1- مقدمه – 3
• 2-1- اهمیت موضوع – 3
• 3-1- تعریف مسأله – 5
• 4-1- فرضیه های تحقیق – 6
• 5-1- اهداف تحقیق – 6
• 6-1- روش تحقیق – 7
• 7-1- حدود پژوهش – 7
• 8-1-واژه‌های کلیدی – 7

فصل دوم: ادبیات تحقیق – 9

• 1-2- مقدمه – 10
• 2-2- بازده سهام و انواع روشهای محاسبه بازده سهام – 18
• 3-2- سود هر سهم (ESP) و انواع روشهای محاسبه سود هر سهم و قیمت به سود هر سهم – 25
• 4-2- بررسی رابطه بین سود هر سهم (EPS) و نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) با بازده سهام – 30
• 5-2- تحقیقات داخلی و خارجی انجام شده – 36

فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق – 42

• 1-3- مقدمه – 43
• 2-3- اهداف تحقیق – 43
• 3-3- فرضیه‌های تحقیق – 43
• 4-3- جامعه و نمونه آماری – 44
• 5-3- روش جمع‌آوری داده‌ها – 45
• 6-3- روشهای آزمون آماری فرضیه‌ های تحقیق و نحوه بررسی فرضیه های
  تحقیق – 46

فصل چهارم: نتایج و تجزیه وتحلیل اطلاعات – 62

• 1-4- مقدمه – 63
• 2-4- نتایج و یافته‌های تجربی حاصل از فرضیه‌های تحقیق – 63
• فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات – 69
• 1-5- نتایج آزمون فرضیه اول – 70
• 2-5- نتایج آزمون فرضیه دوم – 70
• 3-5- نتایج آزمون فرضیه سوم – 71
• 4-5- نتایج آزمون فرضیه چهارم – 71
• 5-5- نتیجه‌گیری – 72
• 6-5- پیشنهادات جهت تحقیقات آتی – 72
• 7-5- پیشنهادات برای سرمایه گذاران – 72
• منابع و مآخذ به کار رفته در تحقیق – 74
• چکیده انگلیسی – 76

منابع و مآخذ بکار رفته در تحقیق

الف) منابع و مآخذ فارسی

1. تهرانی، رضا؛ “مدیریت سرمایه گذاری”، انتشارات نشر نگاه دانش، تهران، 1382.
2. جهانخانی، علی؛ “مدیریت سرمایه گذاری و ارزیابی اوراق بهادار”، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت، تهران، 1376.
3. جهانخانی، علی و ظریف فرد، احمد؛ “آیا مدیران و سهامداران از معیار مناسبی برای اندازه گیری ارزش شرکت استفاده می‌کنند؟” ؛ فصلنامه تحقیقاتی مالی، شماره 7 و 8، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت، تهران، 1374.
4. حجازی، رضوان؛ “بررسی اثر اعلام سود بر قیمت و حجم مبادلات سهام”؛ پایان نامه دکتری حسابداری، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت، تهران، 1375.
5. دلاور، علی؛ “روش تحقیق در علوم تربیتی”؛ انتشارات نشر قلم، تهران، 1382.
6. سازمان بورس اوراق بهادار؛ “گزارشات سالانه بورس- گزارش سال 1378”؛ انتشارات بورس اوراق بهادار تهران، تهران، 1378.
7. سازمان بورس اوراق بهادار؛ “گزارشات سالانه بورس- گزارش سال 1379”؛ انتشارات بورس اوراق بهادار تهران، تهران، 1379.
8. سازمان بورس اوراق بهادار؛ “گزارشات سالانه بورس- گزارش سال 1380”؛ انتشارات بورس اوراق بهادار تهران، تهران، 1380.
9. ستایش، محمدحسین؛ “اهمیت مفاهیم سود در پیش بینی قدرت سودآوری”؛ پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 1373.
10. شاهمرادی، مسعود؛ “بررسی رابطه بین سودهای حسابداری و بازده سهام”؛ پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت، تهران، 1380.
11. مومنی، منصور و آذر، عادل؛ “آمار و کاربرد آن در مدیریت، جلد دوم”؛ انتشارت سمت، تهران، 1377.

ب) منابع و مآخذ لاتین

1. Meigs & Meigs ; Accounting principles – Eps concepts.
2. Basu, Sanjoy, “Investment Performance of Common Stocks in Relation to Their Price- Earning Ratios: A Test of the Efficient Market Hypothesis” Journal of Finance, 32, 1977.
3. Bleser, Rick, “The Use of P/E Ratios in Portfolio Management” , 2003.
4. Beaver, W., Clare, Wright, op. Cit, 1979.
5. Charles P. Jones, “Investment: Analysis & Management” , 1996.
6. Davis, James, “Explaining Stocks Returns: A Literature Survey” , 2001.
7. Sben, Pu, “The P/E ratio and stock market performance”, 2000.