خطابه غدیربعنوان آئینه تمام نمای ولایت امیرالمومنین(ع ) بین تمام خطابه ها اسلام ویژگی هائی دارد که آن را به صورت منحصربه فرد در آورده است .این اهمیت بازمیگردد به متن خطبه و فضای خاصی که این سخنرانی در آن انجام شده است .
- مهمترین مقاصد پیامبر در خطبه غدیر را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد :
- نتیجه گیری از زحمات 23 ساله رسالت با تعیین ادامه دهندگان این راه
- حفظ دائمی اسلام با جانشینانی که از عهده این امر مهم برآیند .
- اقدام رسمی برای تعیین خلیفه که از نظر قوانین ملل سندیت دارد.
- ترسیم خط مشی آینده مسلمین تا آخر دنیا .
- اتمام حجت بر تمام مخالفان اسلام اعم از مقصرین ومعاندین .
هیچ حکمی مثل ولایت در غدیر اعلام نشده است .
عظمت خاص غدیر را در جهات زیر می توان ترسیم کرد :
- شرایطی که برای ابلاغ این اصل اعتقادی اسلام بر پا شد که آن اجتماع بزرگ فقط در این ماجرا بوده است .
- مسئله امامت فقط بصورت یک خبر و پیام و خطابه اجرا نشد بلکه بعنوان حکم وفرمان اجرا گردید .
- شرایط جغرافیایی غدیر که قبل از تقاطع جاده ها در جحفه و پیش از تفرق قبایل بوده است .
- مقام مخاطب خطبه ، و نیزحالت خاص مخاطبین یعنی حاجیان آن هم پس از اتمام حج و هنگام بازگشت ، و نیز اعلام نزدیکی رحلت پیامبر(ص ) .
- خطاب خداوند که : ” ای ، پیامبر ابلاغ کن آنچه از طرف خداوند برتو نازل شده که اگر ابلاغ نکنی رسالت خود را نرسانده ای ” که در هیچ یک از فرامین الهی چنین مطلبی گفته نشده .
- بیم پیامبرازکارشکنی های منافقین و دستورقاطع الهی برلزوم ابلاغ این حکم .
- ضمانت الهی بر حفظ پیامبر از شر دشمنان در خصوص ابلاغ این وحی الهی .