تعلیم و تربیت قرآنی یا مهندسی فرهنگی

امتیازات و شاخصهای مهندسی فرهنگی از دیدگاه اسلام

این در حالی است که مهندسی فرهنگی از دیدگاه اسلام، دارای امتیازات بیشمار و شاخصهای و محورهای محکم و روشنی است که هر شخص فرهیخته ای را مجذوب خود می نماید. به چند نمونه در زیر اشاره می شود:

1. مهندسی فرهنگی از دیدگاه اسلام، شاخصهای عقلانیت که اساس مهندسی فرهنگی و اساس توسعه پایدار می باشد را ارائه می نماید. شیوه های تربیت و پرورش عقل را مشخص می کند.
   2. مهندسی فرهنگی از دیدگاه اسلام، تفکر را به عنوان اساس رشد در حیات انسانی معرفی می نماید و شاخصهای تفکر سازنده و صحیح را تبیین می نماید و روش تفکر صحیح را ارائه کرده و آن را پرورش می‌دهد.
2. مهندسی فرهنگی از دیدگاه اسلام، عواطف عالی انسانی را معرفی نموده و آن را از احساسات غریزی و مشترک با حیوانات بازشناسی می نماید و شاخصهای تربیت و پرورش صحیح عواطف عالی انسانی را بیان می‌کند و زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی بشریت را به عطر عواطف عالی انسانی معطر و سالم و شیرین می‌نماید. علوم و رشته های علمی و محصولات علمی را از خشکی و بی‌روحی و بی‌عاطفگی و خشونت بیرون می‌آورد و علم و محصولات علمی را به پرستار مهربان بشریت تبدیل می‌کند.
3. مهندسی فرهنگی از دیدگاه اسلام، شیوه‌های عبور از نظام پوسیده ذهن‌محور و محدود به ادراکات حسی را نشان می‌دهد و بدینوسیله در شکوفایی حیات علمی جامعه افقهای وسیع و زیبا و سازنده را می گشاید.
4. مهندسی فرهنگی از دیدگاه اسلام، معارف و معلومات را در وجود انسان به شعور و بصیرت و نورانیت و حکمت تبدیل می‌کند.
5. مهندسی فرهنگی از دیدگاه اسلام، انسان و فرهنگ جامعه را آنچنان طراحی می نماید که جامعه بتواند یقینیات و حقایق و حکمتها را از اندیشه‌ها و مکاتب وهم‌آلود و منحرف و مردد و فریبکار و اوهام و شعارهای پوچ و اهداف بی ارزش و رقابتهای ناسالم بازشناسی نماید.
   7. مهندسی فرهنگی از دیدگاه اسلام، علاوه بر پرورش ادراکات حسی و ذهنی در مغز، پرورش دستگاه ادراکات عالی انسانی را هدف گرفته و آن را محور پرورش و تربیت خود قرار می دهد.

اهداف دوره ی آموزشی در مهندسی فرهنگی و تعلیم و تربیت قرآنی

از آنجا که فلسفه و مبانی تعلیم و تربیت اسلامی، شامل تمامی شئون حیات انسانی میگردد، پس می توان مطمئن شد که تدوین فلسفه و مبانی تعلیم و تربیت اسلامی، کلید اصلی و مشکل گشای تدوین مبانی و فلسفه ی تمامی شئون مذکور میباشد؛ مانند فرهنگ و هنر اسلامی، فلسفه و حکمت اسلامی، آموزش و پرورش اسلامی، اعّم از آموزش و پرورش، پیش دانشگاهی ، دانشگاه و حوزههای شریفه ی علمیه، تبلیغات اسلامی و برنامههای تبلیغی اسلام، خانواده و اجتماع، حقوق و تمامی رشته های آن، جامعه شناسی و تمامی رشتههای آن، علوم تربیتی و تمامی رشتههای آن و رسانه و صدا و سیما و تمامی رشته های آن.

بنابراین ارزش علمی و سرنوشت ساز تدوین مبانی و فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و نقش آفرینی آن در حیات فردی و اجتماعی انسان، آنچنان گرانقدر است که مقام و موقعیّت آن در بین سایر تحقیقات علمی، کاملاً ممتاز است؛ بطوریکه هیچ تحقیقی تا این اندازه در حیات انسانی، رشد دهنده، نجات بخش و اثرگذار نمیباشد.

اما منابع و مآخذ و متون موجود درباره ی مبانی و فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی آنچنان وسیع و فراوان و بی کرانه است که محقق را در تدوین فلسفه و مبانی تعلیم و تربیت اسلامی آنگونه که بتوان بر اساس آن نظام تعلیم و تربیت اسلامی را طراحی کرد، دچار حیرت میسازد.

تمام قرآن، تمام روایات و سیره طیبه رسول خدا و اهل البیت مطهرش صلوات الله علیهم اجمعین،  تمام محدثین و آثار ایشان، و تمام فقه و علوم فقهی و فقها و آثار ایشان، تمام عرفان و عرفا و آثار ایشان، تمام کلام و متکلّمین و آثار ایشان،  تمام فلسفه و حکمت و حکما و آثار ایشان،  تمام اخلاق و علمای اخلاق و آثار ایشان، مجموعاً منابع و مآخذ تعلیم و تربیت اسلامی را تشکیل میدهند.

اساساً هر یک از منابع مذکور، شانی از شئون و وجهی  از وجوه فلسفه و مبانی  تعلیم و تربیت اسلامی را تشکیل میدهد؛ امّا منظور از تدوین فلسفه و مبانی  تعلیم و تربیت اسلامی، اولاً: تدوین خلاصه و فشرده ای از مجموع معارف و منابع مذکور است تا با بهرهمندی از تمام منابع مذکور،  جامعیت فلسفه و مبانی تعلیم و تربیت اسلامی ممکن گردد و ثانیاً: بگونه ای تدوین شود که استخراج نظام تعلیم و تربیت اسلامی از آن امکان پذیر گردد.

امّا گستردگی حیرت آور منابع و مآخذ و علوم مذکور، موجب شده است تا دانشمندان و متفکرین و کارشناسان بسیاری به تالیف و تدوین مجموعه هایی با عنوان مبانی یا فلسفهی تعلیم و تربیت اسلامی بپردازند که در جای خود، بسیار سودمند است؛ ولی تنها به یک یا چند وجه از وجوه و شئون بسیار متنوّع در مبانی و منابع مذکور توجه کردهاند؛ و از مابقی وجوه آن صرفنظر نمودهاند؛ لذا استفاده از تمام آن مجموعه ها برای استخراج نظام تعلیم و تربیت اسلامی، همواره با مشکل مواجه بوده است.

حقیقت عاطفه و نقش آن در دیدگاه اسلام

حقیقت عاطفه، غیر از احساس و احساسات است؛ زیرا احساس، ریشه غریزی و حیوانی دارد؛

لذا انسان  در داشتن احساس در بسیاری موارد اگرچه بسیار پیچیده است، ولی در عین حال به حیوانات شباهت بسیاری دارد؛ مثل احساس گرسنگی ، تشنگی،  خشم،  علاقه به فرزند،  علاقه به جنس مخالف،  احساس شهوت،  احساس تملّک و جلب منافع شخصی.

امّا عـاطفه، ریشۀ معرفتی دارد و خاص انسان است. لذا در اسلام علاقه های عاطفی، متفاوت از علاقه های احساسی است.