اصول و روش های آبیاری

آبیاری :

در قدیم آبیاری را چنین تعریف میکردند : رساندن آب کافی به خاک به منظور تامین رطوبت مورد نیاز گیاه ,یعنی خاک واسطه ایی بین آب وگیاه است .

نقش خاک  : همانند یک ظرف برای رساندن آب به گیاه عمل میکندوعدم وجود خاک یعنی رساندن دایم آب به گیاه .  خاک نیاز دایمی گیاه به آب را به نیاز دوره ای تبدیل میکند .

اهداف آبیاری :

1. تامین رطوبت مورد نیاز برای رشد گیاه .
2. تامین ذخیره رطوبتی خاک در دوره های خشک .
3. خنک کردن خاک ومحیط اطراف گیاه وایجادشرایطی مناسب برای رشد بهتر گیاه .

مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد واقع درشمال خوزستان دریک شرایط مساوی کشت  سه نوع آبیاری را مورد آزمایش ونتایج آن را مورد بررسی قرار داد . 1 ) آبیاری قطره ای : این آبیاری توسط دریپر یا به اصطلاح قطره چکان صورت میگیرد . با این روش کمترین آبیاری صورت میگیرد, 2 ) آبیاری بارانی ( مصرف آب در این روش از روش آبیاری قطره ای بیشتر است )  و 3) آبیاری سطحی که بیشترین مصرف آب را برای تامین نیاز آبی گیاه دارد  . نتایج نشان داده است که آبیاری با آب بارانی باعث رشد , ارتفاع وچتر اندازی بهتر برای گیاه شده است وعملکرد محصول بهتری نیز بدست آمد . دما در قطعه ای که با روش آبیاری بارانی آبیاری گردیده بود بین 5 تا 12 درجه کاهش داشته ومیزان رطوبت هوا نیز افزایش  داشته است . نتیجه  : آبیاری با روش بارانی باعث خنک کردن خاک ومحیط اطراف گیاه میشود . ( توجه : این آزمایش نمیتواند نماینده بهترین آبیاری باشدزیرا در یک منطقه مشخص وبا آب وهوایی مشخص امتحان گردیده است ) .

شبکه های آبیاری

یک شبکه آبیاری به مجموعه ای از بخشهای مختلف گفته میشود که این مجموعه آب را تا دراختیار قرار گرفتن گیاه  هدایت نماید . یک شبکه آبیاری ممکن است از 5 قسمت تشکیل شده باشد :

• منبع آب
• تاسیسات انحراف آب
• مخازن ذخیره موقت آب
• تاسیسات انتقال آب
• روشهای توزیع آب در مزرعه

مزایا و معایب آبیاری سطحی :

مزایا :

• دانش کم جهت بهره برداری از سیستم
• روشهای آبیاری سطحی دارای سیستم تنظیم وکنترل آب ساده وبا دوام هستند .
• هزینه اجرای روشهای آبیاری سطحی کمتر از روشهای آبیاری تحت فشار است .
• در جاهایی که منبع آب از اراضی کشاورزی فاصله داردوسطح آب در منبع درنوسان باشد ، کار برای آبیاری سطحی بهتر انجام میشود . در آبیاری سطحی تنظیم ومیزان آبدهی به گیاه در مزرعه انجام میشود ولی در آبیاری تحت فشار این تنظیم در منبع انجام میشود
• روشهای آبیاری سطحی کمتر تحت تاثیر شرایط اقلیمی وکیفیت آب قرار دارند .

معایب :

• علی رغم سادگی روشهای آبیاری سطحی ، کاربرد از این روش نیاز به تجربه دارد .
• نیاز به نیروی کارگری زیادی دارد . ( البته شرایط کشورهای مختلف درخصوص این عیب مطرح شده متفاوت است .
• مشکل در دادن آب به میزان کم در ابتدا وانتهای رشد گیاه .
• راندمان روشهای آبیاری سطحی پایین است