طرح و ساخت سدهای خاکی

انواع سد های خاکی

از دیدگاه تکنیک و روش ساخت،سدهای خاکی دو گروه هستند که تقریباً تمامی آنها  در گروه غلتکی(کوبیدنی)قرار دارند و تعدادی در گروه هیدرولیکی و نیمه هیدرولیکی طبقه بندی می شوند.منظور از سدهای غلتکی این است که ساخت سد با روش کوبیدن خاک که به وسیله غلتک است صورت می گیرد.این عمل معمولاً در لایه های 15 تا 22 سانتیمتری در هر نوبت تراکم کوبیده می شوند.منظور از روش هیدرولیکی این است که انباشته شدن مصالح ساخت سد(جابجایی مواد و قرار گرفتن آنها در محل)با کمک آب انجام می گیرد و در ضمن جدا شدن آب از خاک،نوعی طبقه بندی طبیعی در دانه بندی خاک صورت می گیرد که برای سد مناسب می باشد،یعنی دانه های درشت تر در کناره ها و دانه های ریز تر در وسط قرار می گیرند.

از دیدگاه همگنی بدنه سد،نیز می توان گونه های مختلفی را از هم تشخیص داد که عبارتند از:

نوع همگن(8)،نوع مطبق(9) یا مغزه دار و نوع دیافراگمی

چاههای کاهش فشار

آبی که به  صورت زه از لایه های زیر سطحی و یا از شکافهای آب بندهای درون شالوده و یا از عدسیهای نفوذ پذیر درون شالوده عبور می کند و به طرف جلوی سد جریان دارد ممکن است در شرایطی موجب پدیده پایپینگ گردد.در مواردی این آب به صورت چشمه هایی در بستر جلوی دامنه پایین دست ظاهر می شود که در این صورت ممکن است با ایجاد لایه هایی از فیلتر مطبق از بروز فرسایش خاک جلوگیری نمود.در مواردی با اندازه گیری فشار آب در لایه ها می توان از وجود فشار آب اضافی در زیر لایه ها مطلع گردید و قبل از ایجاد خرابی به علاج آن اقدام نمود،ولی به هر حال قبل از پر شدن مخزن معمولاً نمی توان از محل پیدایش چشمه ها،و یا از مقدار فشار آب در نقاط مختلف بستر پیش بینی دقیقی انجام داد.