خاک و خاک شناسی

بافت خاک:

خاک به 3 محیط تقسیم می شود 1- خاک سبک (شنی) یا درشت بافت sand، %80 Lomy sand 2- خاک متوسط (میانه) لومی sandy loam خاک لومی که میزان شن بیشتر است، میزان لوم خاک بیشتر است  خاک شنی که میزان سیلت و رس آنها تقریباً برابر باشد.

Silty lom خاک لومی که میزان سیلت آن بیشتر است، loam هر سه تقریباً یکسان هستند sandy clay loam خاک لومی که رس بیشتر از شن باشد، silty clay loam خاک لومی که رس بیشتر از سیلت باشد

3- خاک رسی (سنگین) ریزبافت: sandy clay خاک رسی که شن آن زیاد باشد، silty clay خاک رسی که سیلت آن زیاد باشد. Clay خاکی که بیشتر از %40 آن رس باشد.

ساختمان خاک:

طرز قرار گرفتن ذرات اولیه در کنار هم و تشکیل ذرات ثانویه به نام خاکدانه را ساختمان خاک گویند.

اگر ذرات قرار است به هم بچسبند باید به هم نزدیک شوند. ازجمله عوامل نزدیک کننده:

1. ریشه گیاهان
2. چرخ تراکتور، سم حیوانات
3. فشار لایه ها و افقهای رویی
4. فعالیتهای کشاورزی
5. رس
6. فعالیت موجودات زنده مخصو.صاً خاکسازی ها.

ریشه علاوه بر نزدیک کردن اجزاء به وسیله صمغ ریشه یا مواد مترشحه ای که از ریشه خارج می شود می توانند باعث چسبندگی عوامل خاک گردد. بقایای ریشه یکی از عواملی است که هوموس خاک را زیاد می کند (مواد آلی) و باعث افزایش چسبندگی خاک گردد.

در فعالیتهای کشاورزی بهترین حالت آن است که آنرا به حداقل ممکن برسانیم و بیشترین کار را انجام دهیم. ساختمان خاک بر خلاف بافت تغییرپذیر است.

رسها به صورت لایه های منظم بین ذرات قرار می گیرد. و به این رسهای منظم رسهای توجیه شده گویند و تقریباً بین ذراتند. رسهای توجیه شده اطراف ذره را فرا می گیرد که به آن پوشش رسی (clay skin) گویند.

پوشش رسی بعلاوه رسهای توجیه شده تشکیل افق آرجلیک را می دهند که در افق B می باشد.

موجودات خاک زی با فعالیتشان چون دارای مواد مترشجه یا صمغی اند می‌توانند باعث چسبندگی شوند و همچنین بعد از مرگشان، جسدشان می‌تواند باغث افزایش مواد آلی خاک و چسبندگی بیشتر ایجاد کند.

رطوبت خاک:

حرارتی که در اثر جذب مولکول خاک توسط ماتریکس در مرحله اول خاک بوجود می آید و علت آن کاهش انرژی جنبشی خاک است.

انرژی این واکنش از پیوند قطبهای مخالف با هم به وجود می آید. آب مایع وقتی که در مجاورت ماتریکس قرار می گیرد ماهیت یخ را پیدا می کنند.

آب ادهسیون:

آب یا لایه ای که در اطراف و مجاورت ماتریکس قرار دارد و با نیروی چسبندگی به ذرات چسبیده و ماهیت یخ را دارد . این لایه غیرقابل استفاده و غیرقابل جذب برای گیاه است.

آب کوهسیون (آب و رطوبت قابل استفاده، سهل الوصول)

آبی که بعد از لایه ادهیسیون قرار می گیرد آب قابل استفاده گیاه است و چون نیروی پیوستگی آب (بین مولکولها) به وجود آمده به آن آب کوهسیون و ریشه آنرا بهتر جذب می کند چون ماتریکس بر آن تاثیر کمتری دارد.

خصوصیات شیمیایی خاک:

تجمع بار الکتریکی منفی در یک ذره به علت زیاد بودن سطح ویژه خیلی بیشتر از شن و سیلت است بنابراین رس تاثیرگذاری زیادی بر خاک دارد.

تجمع بار الکتریکی برروی سیلت و شن کم است بنابراین تاثیر کمتری در محیط می گذارد.

رسها کانی ثانویه هستند که از دوباره متبلور شدن عناصر کانی اولیه بوجود می آید و سیلت و شن کانی اولیه هستند که از خرد شدن ذرات بزرگتر بوجود آمده اند.

وقتی کانی دوباره متبلور می شود و بسته به شرایط محیطی که بلور شکل می گیرد کدامیک از عناصر دارای غلظت بیشتری است آن شکل می گیرد.

بیولوژی خاک:

حداکثر 1% خاک را موجودات زنده تشکیل می دهند. هر خاک و در هر شرایطی شامل موجودات زنده است و به این صورت موجودات زنده دارای پراکندگی جغرافیایی هستند.

از لحاظ فراوانی: موجودات زنده بیشترین و پرجمعیت ترین در خشکیها هستند و دارای تنوع گونه نیز هستند. و پراکندگی موجودات زنده در تمام افقهای خاک می باشد و پروفیل خاک می باشد.

به خاطر این دلایل ما علائم حیاطی را در خاک مشاهده می کنیم. با توجه به این علائم ما خاک را یک جامعه زیستی می دانیم.

شروطی که همه خاکها دارند:

• تنفس (تبادل گاز با محیط اطراف)
• آب (مایع حیات برای همه موجودات و گیاهان)
• تغذیه (غذای اصلی در خاک مواد آلی است)
• خستگی: در خاک متراکم و مداوم کشت شود و مواد آلی هم به آن ناقص رسد و تغذیه نشود خاک دچار خستگی می شود.
• خصوصیت ترمیم پذیری که در اثر آیش گذاشتن و کود دادن و تغذیه خاک، خاک خود را ترمیم می کند.