پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد
مقدمه
پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد
لوییس مامفورد(1990-1895) از متفکـرین برجسته قرن بیستم اسـت که اول بار عقایدش را در کتاب فرهنگ شهرها منتشر کرد.از وی نوشتـه های زیــادی در زمینه برنامه ریزی اجتمـاعی،شهر،معمــاری وفنــاوری به جا مـــانده اســـت مشهورترین اثر مامفورد شهر در طول تاریخ است که در آن پیدایش وتوسعـــه شهر را در دوران مختلف تاریخی مورد بررسی قرار داده اســت.وی هـدف از نوشتن این کتاب را چنین بیان می دارد :
“من سعی کرده ام که شکلها و کارکردهای شهر را بررسی کنم و اهـدافی را که منجر به ایجاد آن شده است ،بیابم .چنانچه شهر نقایصی را که در طول تـاریخ به همراه داشته از خود بزدایـد ،شهــرهای آینده نقش مهمتــری را نسبــت بـه گذشته ایفا خواهند کرد” .
لوییس مـامفوردمعتقـد اسـت:چنانچه به تاریخ شهرها بنگریم ،می توانیم تصمیم بگیریم که کدام راه را انتخــاب کنیم ،یا خود را وقف تکامل وپرورش انسانیـت کنیم یا تسلیم نیروهای خودکاری شویم که خود ساخته ایم وآن را برموجودی که خالی از ویژگی انســانی است ،یعنی؛انسان (فرا تاریخی)تحمیل کـــرده ودر نهایت او را از عواطف واحساسات ،خلاقیت وآگاهی تهـی کنیم به عقیده لوییس مامفورد چیزی که زمانی به آن شهراطلاق می شده ،اکنون به مرکز کنترل تبدیل شده وفناوری در قالب دستگاههای خودکار،فضایل انسانی را از آن سلب کرده است . وی با انتقاد از توسعه وبرنامه ریزی ما در شهرهای معاصر ،چهره ضد تاریخی آنها را آشکار ساخته وبرخی از بیماریهایی را که گریبانگیر شهــرهای بزرگ اروپا وامریکا است ،مورد بررسی قرار می دهد .
او سعی دارد به تکامل که توسط شهر انجام شده نگاهی نو بیندازدومعتقداست: چنانچه تصویر نوینی از نظم ارگانیک داشته بــاشیم وهمه کارکردهای انسانی را در نظر بگیریم آنگاه می توانیم به شکلی جدید از شهر دست یابیم که توسعه انسانی را به همراه داشته باشد .
بخشی از تحقیق
شهرهای دوره باستان: میراثی از دهکده
نخستین وجه مشخصه گذار از دهکـده به شهر،افزایش جمعیـت وگستــرش نواحی ساخته شده بود .انباشت جمعیت به صورت متمرکز نبود واجتماعات در اندازه های کوچک در دشتها وکنــاره های رودخانه ها پراکنده بودند . در ابتدا شهر صمیمیت وانسجــام اجتمـاعات نخستیـن را با خود داشت واز نظر اندازه مفهوم محله را در ذهن تداعی می کرد .شهر تا آنجا گسترش می یافت که امکان پیمودن آن با پای پیاده میسر بود .به عبارت دیگر گسترش شهر با گسترش شبکه ارتباطی رابطــه مستقیم داشــت ووسعت آن را دامنه مــوثّر ارتباطات تعیین می کرد.این اصل همچنان به قوت خود باقی اســت به طوری که با پیشرفت وسایل ارتباطی ، شهرها وسعت بیشتری یافتند .
لوییس مافورد ضمن تجزیه وتحلیل اجزای شهر تاکید می کند که کارکرد اصلی شهــر در مفهوم “نگهدارنده”متبلــورشده بود؛ به این معنــاکه شهرهمه عـوامل اجتماعی را در خود گرد آورده و در فضایی محصور ،روابط متقابل آنها را میسّر می ساخت.ارگ عنصر اصلی شهر به شمار می آمد و در اطراف خود دیواری برای حفظ امنیت ساکنان داخلی خود داشت که بعدها به صورت عامل کنترل تعداد ساکنان شهر در آمد0 مازاد محصولات کشاورزی کارگاههـــای شهری در بازار به فروش گذاشته می شد علاوه بر آن بازار مکان ارتباطات افراد مناطق مختلف بود .
شهرهای قرون وسطی
مافورد ویژگی های شهر قرون وسطی نظیر فضای محدود وارگانیک،ساخت متناسب با اقلیم ،عدم تمرکز وقوانین منطقه بندی(زونینگ)،در نظر گرفتن ابعاد ومقیاس انسانی در ساخت شهر ،اهمیت عنصر زیبایی شناسی،فقدان کنترل از خارج ودر نتیجه آزادی را می ستاید واصول شهــر سازی این دوره را چنین بیان می کند:
شهر قرون وسطی از یک هسته مرکزی با منحنی های ارگانیک در اطراف آن تشکیل شده بود که غالباً به شکل مدور هسته شهر را محصــور ومحفـــوظ می داشت .دروازه محل ملاقات شهری وروستایی بودکه از تمرکز اقتصادی جلوگیری می کرد وتوزیع مناسب آمد وشد را موجب می شد.دیــوار اهمیت روانی داشت ،هم مظهـــر وحـدت بود وهم امنیت شهررا تضمین می کرد؛در تابستانها نیز به صورت تفرجگاه مورد استفاده قرار می گرفت .اجزای اصلی شهر عبارت بود از قصر،صومعه،کلیسای جامع،تالار شهر وتالار اصنـــاف. کلیســــای جامع در مرکز واقع شده بود واصول بینش قرون وسطایی یعنی راز،غافلگیری،فضای باز ناگهانی،بلندی وارتفاع،وغنای اجزا وعناصر را آشکار می ساخت.
خصوصیات شهرهای ایران
بی تردید شهرهای ایرانی همرام با تضمین هماهنگی وپیوستگی فضای شهری سرشار از عناصر متنوع وهوشمندانه است که روح انسان را دچار فرح وانبساط می نماید ومنظر پیش روی او را به گونه ای انسانی شکل می بخشد .تمهیدات معماران گذشته این دیار در باب شکل دادن به راسته ها ،جاسازی بناهای ویژه وخاص در فضای شهری ،ایجاد موقعیت دید،استفاده از پر وخالی ،کوتاه وبلند وپیوند ارگانیک میان طبیعت وبنا ورعایت سلسله مراتب شهری وهمه وهمه نشان از دستاوردهای ارزشمند در حوزه طراحی شهری مبتنی بر درک ومعیارهای طراحی فضای شهری است.
آنچه در گذشته تابناک معماری ایران در عرصه شکل دهی به شهر حائز اهمیت است توجه معماران به تاثیر ات عاطفی شکل شهر وروان آدمی است .
در گذشته های دیرین ،نگرش شهرسازان به زیباشناسی،سلیقه ای زودگذر وتابع احساس شخصی وعاطفی سک فرد نبوده بلکه بر پایه سلسله قوانین معین وانتظام یافته قرار داشته ودر انطباق آن با ساختارهای اجتماعی کوشش بسیار صورت می گرفته است.
تفکر گذرا بدون تکیه برسنت،سبکسری لذت مآبانه بدون توجه به ساختار اجتماعی شهر هرگز در ماهیت شهرهای ایرانی وجود نداشته است .
- مقاله درمورد پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد
- هفت قاعده بر فرايند كليت سازي شهرها
- خصوصیات شهرهای ایران
- پروژه دانشجویی پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد
- پایان نامه در مورد پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد
- تحقیق درباره پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد
- مقاله دانشجویی پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد
- پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد در قالب پايان‌نامه
- پروپوزال در مورد پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد
- گزارش سمینار در مورد پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد
- گزارش کارورزی درباره پیدایش و توسعه شهر از دیدگاه لوییس مامفورد