ویژگی های ظروف فلزی غیر قابل نفوذ برای نگهداری مواد غذایی

استاندارد ویژگیهای ظروف فلزی غیر قابل نفوذ برای نگهداری مواد غذائی مقررات عمومی که نخستین بار در سال 1355 تهیه گردید براساس پیشنهادهای افراد و سازمانهای ذیعلاقه و ذینفع و تحقیقات و مطالعات کارشناسان موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در کمیسیون فنی صنایع بسته بندی تهیه و تدوین شده و درکمیته نهائی مادر صنایع فوق برای اولین بار مورد مورد تجدید نظر قرار گرفت و در شانزدهمین جلسه کمیته ملی صنایع چوب و کاغذ و بسته بندی مورخ 61/3/9 تصویب شد و اینک باستناد ماده یک قانون مواد الحاقی بقانون تاسیس موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذرماه سال 1349 بعنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد .

برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی وجهانی صنایع و علوم استانداردهای ایران در مواقع لزوم و یا در فواصل معین مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و لذا هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استاندارد برسد در تجدید نظر بعدی مورد توجه واقع خواهد شد . پس از تجدید نظر در هر استاندارد جزوه سایق لغو و بجای آن جزوه تجدید نظر شده رسمیت میباید .

بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده کرد . در تهیه و تجدید نظر این استاندارد سعی برآن بوده است که با توجه به نیازمندیهای خاص ایران حتی المقدور میان استاندارد و روشهای معمول در این کشور و استاندارد و روشهای متداول در کشورهای دیگر هماهنگی ایجاد شود .

1 ـ هدف

هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگیهای ظروف فلزی غیرقابل نفوذ برای مواد غذائی است که مناسب برای استریل کردن باشد .

  2 ـ دامنه کاربرد

این استاندارد شامل انواع ظروف فلزی است که جهت بسته بندی مواد غذائی پاستوریزه یا استریل تجاری شده بمنظور مصرف داخلی و برای صدور بخارج از کشور از آن استفاده میشود .

  3 ـ اصطلاحات و تعاریف

اصطلاحات و تعاریفی که در ساخت قوطیهای فلزی بکار میروند بقرار زیر میباشد .

3 ـ 1 ـ حلب ورق ¹  ـ فولاد نرم کم کربن که با قلع بیکی از روشهای الکترولیز یا فرو بردن در قلع مذاب پوشانیده شده است . ضخامت این ورقها کمتر از %50 میلیمتر میباشد .

3 ـ 1 ـ 1 ـ فرو بردن در قلع مذاب ـ ² قلع اندود کردن ورق فولاد بطریقه فرو بردن در قلع مذاب را گویند .

3 ـ 1 ـ 2 ـ قلع اندود کردن بروش الکترولیز ³ ـ در این روش قلع بطریقه الکترولیز روی سطح ورق فولاد قرار میگیرد .

3 ـ 2 ـ ورق فولادـ ⁴ ـ ( ورق آهن سیاه ) فولاد نرم کم کربن که فاقد اندود قلع و یا اندود دیگری باشد .

3 ـ 3 ـ ورق قلع اندود ⁵ نشده ـ فولاد نرم کم کربن که باروش سرد نورد شده است .

امروزه در تهیه این نوع ورق از پوشش کرم و اکسیدهای آن که بطریقه الکترولیز اندود شده است استفاده میشود .

3 ـ 4 ـ ورقهای فولاد سرد دوبار نورد شده ⁶  ـ ورقهای فولاد نرم کن کربن که دوبار نورد شده است .

3 ـ 5 ـ تمپر ـ ⁷ مجموعه‏ای از خواص مکانیکی مربوط بهم که هیچ آزمون مکانیکی بتنهائی نمیتواند کلیه عوامل گوناگونی را که منسوب به مشخصات ساخت جنس مورد نظر باشد اندازه‏گیری کند . در هر صورت استفاده از روش آزمن راکول با درجه T 30 بهترین آزمونی است که دردسترس بوده و بعنوان راهنما جهت تعیین خواص مکانیکی ورق مورد استفاده قرار میگیرد و این آزمون پایه و اساس سیستم درجه بندی تمپرورق میباشد .

3 ـ 6 ـ راکول ـ ⁸ روش آزمونی است بمنظور تعیین خواص مکانیکی و سختی ورق .

3 ـ 7 ـ حلب ورق درجه یک ـ ⁹ به ورقهائی اطلاق می‏شود که عاری از هر گونه نواقص قابل رویت با چشم غیر مسلح بوده و کلیه سطوح آن قابل استفاده باشد .

3 ـ 8 ـ حلب ورق درجه دو ـ ¹⁰ به ورقهائی اطلاق می‏شود که یک درجه پائین‏تر از ورقهای درجه یک باشد . ممکن است مختصرا و یا قسمتی از حلب ورق دارای نواقصی باشد که در هر صورت کاملا و یا قسمتی از آن قابل استفاده میباشد .

3 ـ 9 ـ قوطیهای سه تکه ـ ¹¹ به قوطیهائی اطلاق میشود که از سه جزء بهم متصل شده درب , کف و بدنه ساخته شده‏اند .

3 ـ 10 ـ قوطیهای دو تکه ¹² ـ به قوطیهای اطلاق میشود که از دو جزء بهم متصل شده ساخته شده‏اند . در این قوطیها کف و بدنه بطریقه کششی بوده و بدون اتصال میباشد . لذا این قوطیها برخلاف قوطیهای سه تکه فاقد درز بدنه میباشد .

3 ـ 11 ـ دربهای راحت بازشو ـ ¹³  دربهائی هستند که بوسیله زائده‏ای که روی آن نصب شده است با دست براحتی قابل بازشدن هستند و احتیاج بوسیله دیگری ندارد .

ویژگیهای قوطی فلزی

قوطیهای فلزی غیر قابل نفوذ برای نگهداری مواد غذائی معمولا از ورق فولاد قلع اندود شده تهیه میگردد ولی اخیرا فلز آلمومنیم در ساخت قوی از رونق زیادی برخورد داراست و این بعلت سبک وزن بودن ان که باعث صرفه جوئی در هزینه حمل نقل میشود و همچنین دارای قابلیت دوباره سازی ³¹ میباشد دیگر اینکه احتیاج به اندودی نداشته فقط بالاک پوشانیده میشود و مقاوم به زنگ در برابر عوامل جوی میباشد این ظروف معمولا دو تکه ( کششی ) ساخته میشوند . از دیگر ورقهای فلزی که در ساخت قوطی مورد مصرف قرار میگیرد فولاد قلع اندود نشده میباشد . سطح این ورقها بجای قلع از پوشش کرم و اکسید کرم پوشانیده شده ‏اند .

• هدف
• دامنه کاربرد
• اصطلاحات و تعاریف
• ویژگیهای حلب ورق برای ساخت قوطی
• ویژگیهای قوطی فلزی
• معایب قوطی
• نشانه گذاری