توسعه فرهنگی و جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ
مقدمه
واژه ی فرهنگ را در زبانهای اروپایی (انگلیسی ، فرانسه ، آلمانی) culture culture kultur می گویند که از واژه ی cultura بر می آید از ریشه لاتینی colere این واژه طیف معنایی گسترده ای داشته است مانند : مسکن گزیدن ، کشت کردن ، حراست کردن ، پرستش کردن استعمال فرهنگ به عنوان یک اسم مستقل ، فراگردی انتزاعی بوده که پیش از پایان قرن هجدهم میلادی اهمیتی نداشته و تا نیمه قرن نوزدهم میلادی معلوم نبوده است با این حال می توان گفت که این تحول به طور ناگهانی در زبانهای اروپایی به وقوع نپیوسته است جان میلتون ، شاعر انگلیسی در سال 1660 فرهنگ را در معنایی انتزاعی به کار می گیرد در قرن هجدهم در انگلستان هنوز معنای رایج فرهنگ همان معنایی است که از CULTIVATION و CULTIVATED بدست می آید .
استعمال این واژه در ابتدا مترادف است با تمدن ( CIVILIZATION ) نخست در معنایی انتزاعی که معرف یک فراگرد عام است به کار گرفته می شود که متمدن بودن و فرهیخته بودن را می نمایاند ، پس از آن در معنایی رواج پیدا می کند که مورخان رنسانس (عصر روشنگری) از تمدن می کردند و توصیفی از فراگرد دنیایی و غیر دینی تحول بشری در تاریخنگاریهای عالم خود به دست می دادند .
هردر در این زمینه دگرگونی تعیین کننده ای پدیدار ساخت و در رساله خود به نام ((اندیشه هایی درباره فلسفه تاریخ بشریت)) درباره فرهنگ نوشت :
(هیچ چیز نامشخص تر از معنای این واژه نیست ، هیچ چیز فریبنده تر از انطباق این واژه بر ملتها و دورانها نیست) ، او اندیشه پیشرفت تک خطی بشریت را که در تاریخ نگاری های عصر روشنگری انعکاس می یافت مورد انتقاد قرار داد . هردو از فرهنگها به صورت جمع سخن به میان آورد ، فرهنگ در معنای انتزاعی خود سه کاربرد عمده پیدا می کند :
- اول : بصورت اسم مستقل و انتزاعی که فراگرد عام رشد فکری ـ معنوی و زیبایی شناسانه را می نمایاند .
- دوم : آنکه کاربردی عام یا خاص پیدا می کند که معرف روش زندگی معینی (در یک گروه ـ دوره یا بشریت به طور کلی) است .
- سوم : توصیف آثار و تجربیات فکری است که به خصوص فعالیتهای هنری را هدف می گیرد امروزه بسیاری از فعالیتهای هنری را با فرهنگ مترادف می گیرند و وزارتخانه هایی در دنیا به اسم وزارت فرهنگ برپا شده اند که بسته به مورد و کشور ، فعالیتهای مختلفی را به نام فرهنگ و هنر سازمان می دهند ، در ایران چنین وزارتخانه ای نخست با نام وزارت فرهنگ و هنر در سال 1343 براه افتاد که پس از انقلاب اسلامی ایران در سال 57 تغییر نام داد و اکنون نام وزارت فرهنگ را یدک می کشد و به عنوان وزارت فرهنگ و آموزش عالی رسمیت یافته است .
بخشی از تحقیق
توسعه فرهنگی
مفهوم توسعه فرهنگی بر اثر کوششهایی که یونسکو در دهه هفتاد میلادی قرن بیستم به کار بست از رواج چشمگیری در مباحث و گفتگوهای فرهنگی بهره مند شد . پیش از آن نیز یونسکو با برپایی مجامعی کارشناسی در طی دهه شصت ابزار لازم را جهت دامن زدن به این دست از تاملات و نگرشها فراهم آورده بود .
نخستین مجمع بزرگی که به مباحث سیاستهای فرهنگی و همپای آن مباحث توسعه فرهنگی اختصاص یافت ((نشست بین دولتی راجع به ابعاد نهادی ، اداری ، مالی سیاستهای فرهنگی)) در مقیاس جهانی بود ، این نشست در سال 1970 توسط یونسکو سازمان داده شده که به خصوص به مفهوم توسعه فرهنگی و سیاستهای مرتبط با آن توجهی ویژه مبذول کرد .
به دنبال نشست بزرگ 1970 در شهر ونیز ، این گردهماییها در اروپا به سال 1972 در (هلسینکی) در آمریکای لاتین به سال 1972 در (بوگاتا) در آسیا به سال 1973 در (جوجاکارتا) و در آفریقا به سال 1975 در (آکرا) برگزار شد .
به یک اعتبار توسعه فرهنگی را می توان نتیجه و حاصل توسعه عمومی دانست . هدفهای توسعه ، در روشهای دستیابی بعه این هدفها معرف انتخابها و گزینشهایی است که در زمینه ارزشها به عمل می آید . این گزینشها با کل نظام اجتماعی ـ اقتصادی ارتباط پیدا می کند . در واقع توسعه امری است پیچیده و چند بعدی که در دراز مدت در جهت هدفهایی سیر می کند که خصلتی اجتماعی ـ فرهنگی دارند ، به همین سبب تامل و تفکر درباره توسعه باید به صورت میان رشته ای تعقیب و ارزیابی گردد و به اصل ، به ریشه ها ، یعنی به فرهنگ هر جامعه معین توجه بیندازد . توسعه فرهنگی تمامی مردمان را هدف می گیرد ، نه فقط نخبگان را . هدف توسعه فرهنگی فراهم آوردن اسباب دسترسی توده های مردم به فرهنگ و مشارکت آنان در زندگی فرهنگی است .
هدفهای توسعه فرهنگی :
- هدفهای توسعه فرهنگی را باید در ارتباط با هدفهای گسترده جامعه و همچنین وظایف دولتی مورد بررسی قرار داد . به هنگام تنظیم هدفهای توسعه فرهنگی باید تنوع گروههای اجتماعی و تعدد هدفهایی را که در سطح تصمیم گیری مطرح هستند در نظر گرفت . برای آگاهی یافتن از هدفهای واقعی توسعه فرهنگی ضرورت دارد که پیچیدگی واقعیتهای اجتماعی فرهنگی و اقتصادی را بشناسیم . باید به عمل توجه داشت و از برخورد نظری که کلی است و در همه کشورها مشابه است پرهیز کرد .
- برای تشخیص هدفهای توسعه فرهنگی می توان روشهای گوناگونی در نظر گرفت :
الف : تجزیه و تحلیل تاریخی سیاستهای فرهنگی و اقدام فرهنگی
به مدد تجزیه و تحلیل تاریخی می توان هدفهای اعلام شده (Explieit objectives ) در گفته ها و اظهارهای سیاستمداران و مسئولان اقدام فرهنگی را شناخت و به همین ترتیب نیز هدفهای پوشیده (Implieit objectives ) را که هدفهای واقعی هستند تعیین کرد . هدفهایی که بدین وسیله شناسایی می شوند ممکن است با هدفهای دیگر مراکز تصمیم گیری در تضاد باشند . از این رو لازم است روشهای دیگری را نیز برای تجزیه و تحلیل برگزیده .
ب : تجزیه و تحلیل هدفها
در این روش گروههای آماج و مرکزهای تصمیم گیری مورد بررسی قرار خواهند گرفت . این که چه اقدامی باید انجام گیرد نیز در اینجا مورد بررسی و سنجش قرار خواهد گرفت .
مشورت با کارشناسان ، بدین وسیله کوشش خواهد شد فهرستی از اقدامهای ممکن تهیه و سپس از نظر خصوصیات طبقه بندی شود .
تجزیه و تحلیل ریخت شناختی ( morphology ) . در اینجا با دقت تمام اقدامهای انجام شده و نتایج آنها در ارتباط با گروههای آمار که مورد مطالعه قرار گرفته اند توصیف می شوند . تجزیه و تحلیل نتایج این روش می تواند حوزه وسیعی از اقدامها و هدفهای ممکن را در برابر ما بگشاید مشورت با استفاده کنندگان ، این کار از طریق مصاحبه های نیمه تدارک دیده شده semi – guided interviews انجام می شود . چنین تحقیقی که برای تعیین خواسته های استفاده کنندگان صورت می گیرد ، طبیعت جامعه شناختی دارد اما باید به منظور بدست آوردن آمارهای کارا انجام پذیرد و اطلاعاتی با کیفیتی بالا فراهم آورد و تصمیم بخشیدن آنها را نیز ممکن سازد .
جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ
وسعت قلمرو فرهنگ به وسعت حیات اجتماعی انسان و شامل تمامی ذخایر و میراث های اندیشه و دست انسان از آغاز تا به امروز است .
هر جامعه بی برای بیان احساسات خود دارای زبان و ادبیاتی است . از این رو برای مطالعه در اخلاق و روحیات و احساسات مردم جوامع مختلف ، باید به فولکلور ((فرهنگ قومی و عامه)) آنان و نمودهای زبانی آن مراجعه کرد . فولکلور هر ملت یا ((فرهنگ عامه)) چه از جنبه علمی و چه از لحاظ اجتماعی برای خود آن ملت ارزش و اهمیت بسیار دارد . دانش علوم هر ملتی آیینه ذوق و هنر و معرف خلق و خوی آن ملت و وسیله خوبی در راه شناختن خصوصیات آن قوم و جماعت است .
اما از جنبه ملی ((فرهنگ)) هر ملتی در حکم زندگی نامه و شرح احوال و سیرت های مردم آن عامل اصلی و شاخص خصلتها ، تصویر اصیل و عادات آن قوم ، روشنگر سوابق تاریخی و نشان دهنده تحول فکری و تکامل اجتماعی مردم آن کشور است .
فهرست مطالب و منابع
- مقدمه 1
فصل اول : توسعه فرهنگی
- مقدمه 4
- سابقه 5
- سیاستهای فرهنگی 5
- هدفهای توسعه فرهنگی 7
فصل دوم : جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ
- مقدمه 10
- فرهنگهای سنتی 10
- ارزش ها و الگوهای رفتاری 11
- فرهنگ مردم یا فولکلور 11
- آداب و رسوم 13
- آداب و رسوم در جامعه 16
- تبدیل آداب و رسوم به قانون 17
- عوامل موثر بر آداب و رسوم 18
- تاثیر آداب و رسوم بر فرهنگ جامعه 19
- ریشه آداب و رسوم ایرانی 19
- ضرورت حفظ و پایداری فرهنگ ایران 20
- نتیجه گیری و راهکارها 21
- منابع و ماخذ 23
منابع
- پهلوان ، چنگیز ، فرهنگ شناسی ، انتشارات پیام امروز ، نشر اول 1378
- گرانپایه ، بهروز ، فرهنگ و جامعه ، انتشارات محراب ، نشر اول 1377
- میرنیا ، سید علی ، فرهنگ مردم (فولکلور ایران) ، تهران ، نشر پارسا ، 1369
- آشوری ، داریوش ، تعریف های مفهوم فرهنگ (باز نگریسته فرهنگ شناخت) ، تهران مرکز اسناد فرهنگی آسیا ، 1357
- مقاله درمورد توسعه فرهنگی و جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ
- هدفهای توسعه فرهنگی
- ضرورت حفظ و پایداری فرهنگ ایران
- پروژه دانشجویی توسعه فرهنگی و جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ
- پایان نامه در مورد توسعه فرهنگی و جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ
- تحقیق درباره توسعه فرهنگی و جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ
- مقاله دانشجویی توسعه فرهنگی و جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ
- توسعه فرهنگی و جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ در قالب پايان‌نامه
- پروپوزال در مورد توسعه فرهنگی و جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ
- گزارش سمینار در مورد توسعه فرهنگی و جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ
- گزارش کارورزی درباره توسعه فرهنگی و جایگاه آداب و رسوم در فرهنگ