یکی از دلایل به هدر رفتن بودجه ی عمومی دولت در پروژه های انرژی تجدید پذیر (RE) در کشورهای جنوب صحرای آفریقا (SSA) عدم وجود روش های مدیریت پایدار و به طور خاص تر، ناتوانی در تعیین مناسب مسئولیت ها می باشد. بدون شک می دانیم که، پروژه هایی که توسط بودجه ی دولتی اجرا می شوند، نیازمند تخصیص بهینه، برنامه ریزی و همکاری شفاف با سازمان های اجرایی، است. با این حال، مدیریت پایدار این پروژه ها معمولا برای ذینفعانی که در پروژه شرکت کرده اند، طاقت فرسا می باشد چراکه،اهداف اجرایی و مسئولیت ها با جزئیات و به صورتی مجزا مشخص نشده اند. در نتیجه، این امر منجر به ابهاماتی در مدیریت پروژه ها و به طوری موثر در پروژه های کشورهای جنوب صحرای آفریقا می شود.
به طور کلی، پروژه های دولتی دارای ویژگی هایی مانند دوره های زمانی طولانی، بودجه های محدود، ذینفعان متعدد و نگرانی ها می باشند، که این امر سبب دشوار شدن مدلسازی، اجرا و مدیریت اثربخش این پروژه ها می گردد. تعیین تفاوت های اهدافی پروژه های خصوصی و پروژه های دولتی امری ضروری است. اغلب اوقات، پروژه هایی که هزینه های آن توسط بخش خصوصی تامین می گردد، بر حداکثر کردن سود، بازده سرمایه و کاهش ضرر و زیان، تمرکز می کنند. پروژه های دولتی، “قصد” داشتن اهداف متعددی می باشند که این اهداف شامل توسعه ی ارزش های اجتماعی و تامین نیازهای اساسی اولیه با توجه به حقوق بشر است. انتظار می رود که سازمان های خصوصی که در پروژه های انرژی تجدید پذیر SSA سرمایه گذاری کرده اند، روش مدیریتی مناسبی را به منظور حداکثر کردن سود و بازده ی سرمایه ی خود، انتخاب نمایند. از این رو، باید توجه داشت که، این مقاله عمدتا بر پروژه های دولتی و به صورت جزئی بر پروژه های انرژی تجدیدپذیر مشارکت بخش خصوصی – دولتی، متمرکز است. هرچند که مشارکت بخش خصوصی – دولتی به نظر خدمات عمومی بهتری را از طریق نوآوری و فناوری ارائه خواهد داد، اما این امر در مورد پروژه های انرژی تجدید پذیر در SSA به “واقعیت” نپیوسته است. دلیل تمرکز جزئی بر مشارکت بخش خصوصی – دولتی (PPP) این است که، همواره مسیر شفاف و دقیقی در شرایط این مشارکت وجود ندارد، و سازمان های بخش خصوصی که در PPP شرکت می کنند پیش از اینکه به دنبال اخذ مجوز مورد نیاز برای پروژه ی انرژی تجدید پذیر باشند به فکر بازده ی سرمایه ی خود می باشند که این امر منجر به افزایش هزینه های کل پروژه می شود.
در مطالعاتی که در مورد RE در نیجریه و غنا انجام گرفته است، به این نتیجه رسیده اند که ” بسیاری از پروژه ها با شکست مواجه می شوند چرا که، وقتی در مورد پارک های خورشیدی در آفریقا صحبت می کنیم، اغلب اوقات عموم مردم چنین تصور می کنند که این کار مربوط به یافتن زمینی خالی و پیاده سازی پروژه بر آن است”. واضح است که، ارائه ی نظر مختصر در مورد نحوه ی اجرای پروژه بعداز پیاده سازی آن، سهم بزرگی در شکست آن خواهد داشت. در بسیاری از کشورهایی که در غرب آفریقا قرار دارند، بسیار از پروژه های فتوولتائیک (PV) کوچک و متوسط اجرا و پیاده سازی شده اند،و از این گمانه های خورشیدی برای روشنایی چراغ های خیابان و تامین انرژی مورد نیاز بخش اورژانس بیمارستان ها استفاده می شود. با این حال، برخلاف پتانسیل بالقوه ی این پروژه ها، بسیاری از آنها به دلیل عدم نگهداری، عدم تمیزکاری، عدم تعمیر و مهمتر از همه نبود مدیریت پایدار که شامل تمامی موارد ذکر شده باشد، دچار عیب و نقص شده اند. برخی از این پروژه ها، در حین برنامه ریزی و گاهی اوقات هم در حین اجرا متوقف می شوند که این امر منجر به اتلاف منابع از جمله بودجه و زمان می گردد. چنین وضعیتی سبب ایجاد نگرش منفی در پذیرش کاربرد انرژی پایدار و پاک در ذهنیت عوام جامعه می شود و این به نوبه ی خود سبب ایجاد مشکل در توسعه و اتخاذ فناوری و تکنولوژی های RE می گردد. از آنجاییکه بودجه ی اکثر پروژه های دولتی از مالیات دهندگان تامین می شود، این گونه پروژه ها مکررا مورد انتقاد و بازرسی انجام می گیرند. با این حال، در کشورهای درحال توسعه ی آفریقا ، این بازرسی و تحقیقات راه حلی برای حل و فصل مشکلات مربوط به مدیریت پایدار پروژه های ER ارائه نمی دهند.
مطالعات متعدد با اشاره به جنبه های مختلف مدیریت پروژه های دولتی همراه با درنظرگرفتن بخش های اقتصادی مختلف در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، انجام گرفته اند. با این حال، برخی از این مطالعات به صورتی بسیار جامع انجام گرفته اند و تمامی جنبه های مدیریتی پروژه را درکشورهای خاصی از SSA مورد بررسی قرار داده اند. این مطالعه خود به خود، از سایرین متمایز شده است چراکه تمرکز اصلی خود را بر مدیریت پروژه های انرژی تجدید پذیر در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، معطوف کرده است. مطالعه ی ما از طریق تجزیه و تحلیل ارتباطات درونی سیستم کلی که شامل دولت، سازمان اجرایی و از همه مهمتر انتظار عموم مردم برای نفع بردن از این پروژه ها، به بررسی شکست پروژه های قبلی پرداخته ایم. از طریق بررسی ارتباطات و مسئولیت های هریک از ذی نفعانی که در درون سیستم تعریف شده اند، این پژوهش به برخی از نکات که نیازمند تمرکز دقیق برای دستیابی به مدیریت اثربخش دولتی در پروژه های ER اجرا شده هستیم، اشاره می کند. با درک اصول بیان شده در این مقاله، درمورد سیستم کلی پروژه از شروع واگذاری آن تا اجرا و در نهایت مدیریت پایدار آن، پایداری پروژه های آتی افزایش یافته و روشی را برای مدیریت این گونه پروژه ها به دولت ارائه می گردد. علاوه براین، پژوهش حاضر به طور عمده بر پروژه های دولتی و به صورت جزئی هم بر پروژه های دولتی- خصوصی که قبلا هم به آن اشاره شده است، تمرکز دارد. به طور کلی، هدف از این مقاله گردهم آوری راه حل های قابل اجرا برای مدیریت پروژه های RE در کشورهای جنوب صحرای آفریقا است تا بدین ترتیب توسعه ی پایدار و پذیرش فناوری خود را افزایش دهد.
مابقی بخش های این مقاله به شرح زیر خواهد بود. در بخش 2 موضوعات مرتبط با موضوع را بیان خواهیم کرد. در بخش 3 به تجزیه و تحلیل وضعیت فعلی امور مرتبط می پردازیم. در بخش 4 یافته ها و نتیجه گیری را ارائه خواهیم داد.