نقش اولیا در تربیت فرزندان

آموزش و پرورش صحیح کودکان و نوجوانان مستلزم هماهنگی ، کوشش و تلاش متقابل بین سه ضلع خانواده ، دانش آموز و مدرسه است .  عوامل تربیتی متعددی بر شخصیت کودک و نوجوان تاثیر می گذارد . خانه و مدرسه دو نماد تربیتی مهم به شمار می آیند که در صدر عوامل تاثیر گذار بر روند رشد و تکامل رفتار و منش افراد قرار دارند. چنانچه پدر و مادری مسئولیت آموزش و تربیت فرزند خود را به کلی به مدرسه واگذار کند و از نیازها و رسالتهای تربیتی فرزند خویش که در چارچوب تربیت عمومی و رسمی نمی گنجد غافل شود بدون شک نمی تواند امیدوار باشد که فرزندش هیچ گونه مشکل یا کمبودی نخواهد داشت . در مقابل با توجه به ازدیاد جمعیت دانش آموزان و کلاسها اگر معلمان نیز فکر کنند که می توانند بدون یاری و هماهنگی با خانواده ها در آموزش و تربیت دانش آموزان و شکوفا سازی درست استعدادهای آنها موفق شوند سخت در اشتباه خواهند بود. به هر میزان که پدران و مادران نسبت به مسئولیت ها و نقشهای خود در مقابل یکدیگر ، کودکان و مدرسه و معلمان و مربیان و مدیران مدارس نیز نسبت به نقشها و مسئولیت های خود در مقابل همدیگر ، دانش آموزان و اولیاء آگاهی بیشتری داشته باشند در کار خود عملاً موفق تر خواهند بود.

چکیده

فرد در خانواده متولد می شود و والدین یا دیگر اعضای خانواده از او مواظبت می کنند . خانواده بر شکل گیری شخصیت فرد به عنوان عضوی از اجتماع ، موجودی متفکر و دارای شناخت تاثیر زیادی دارد . نوع رفتار والدین در اعمال ، اندیشه ها و احساسات فرزندان تاثیرات عمده ای دارد . اگر فرد در خانواده ای رشد پیدا کند که به مسائل تربیتی و روانشناسی آگاهی داشته باشند بدون شک بسیاری از نیازهای روانی و عاطفی فرزند در حین رشد جسمانی او برآورده شده و چنین فردی در آینده در زندگی اجتماعی خود         راحت تر و خیلی بهتر می تواند با دیگران ارتباط خوبی بر قرار کند . مسائل تربیتی زیادی در رابطه با فرزندان وجود دارد که والدین باید به آنها توجه داشته و در تربیت فرزند خود آنها را به کار گیرند در اینجا به اختصار تعدادی از آنها را مورد توجه قرار داده ایم که عبارتند از : توجه والدین به استعداد فرزندان خود زیرا خداوند انسان ها را با قابلیت های متفاوتی آفریده است ، نیازهای روانی جسمانی و عاطفی فرزندان ،تشویق و تنبیه هات بجای آنان ، مشارکت آنان در تصمیمات و کارهای گروهی برای اینکه در آینده فردی با اراده باشند و زیر بار مشکلات زندگی کمر خم نکنند و بسیاری از مسائل دیگر البته نباید فراموش کرد که ارتباط والدین با مدرسه برای تربیت و پرورش بهتر فرزندان امری مهم به شمار می آید که والدین گرامی باید به آن توجه کافی داشته باشند.

شباهت و تفاوت بین نقش اولیاء و معلمان

شباهتهای بسیاری در نقش اولیاء و معلمان وجود دارد. این وظایف و کارکردهای مشترک عبارتند از : فراهم ساختن مراقبت و ایمنی فیزیکی از کودک ، رشد مهارتهای اجتماعی ، ایجاد تحریک و انگیزش ، تشویق نگرشهای مثبت نسبت به یادگیری و اکتشاف ، اعمال کنترل منطقی و آموزش نظم و استقامت . با این حال رابطه والدین با دانش آموزان از رابطه معلم با دانش آموزان نزدیکتر و عمیق تر است. والدین با کودک تجربه پیوسته ای از صمیمیت ، محبت و پذیرش را فراهم می آورند در حالی که معلمان باید عطوفت کمتر و عینیت بیشتری به خرج دهند . نقش عمده آموزشی والدین ایجاد یک شرایط و جو خانوادگی پایدار و مراقبت گونه است تا در آن کودک محرک های مناسب را دریافت کرده و برای علاقه ای که به آموزش و موفقیت خود نشان می دهد مورد تشویق قرار گیرد . پیوند عاطفی بین والدین و کودک در حالی که موجب یادگیری ضمنی و غیر رسمی می شود ممکن است اختلال در یادگیری را در موقعیت های رسمی در پی داشته باشد. کم شایع نیست که والدین در هنگام تلاش برای آموزش رسمی و مستقیم به فرزندان خود خشمگین و حتی شدیداً پرخاشگر شوند ، چرا که با کندی فهم یا تاخیر در پاسخ فرزندان خود مواجه می شوند در حالی که معلمان بیشتر می توانند در مقابل نارساییها و شکستهای دانش آموزان در تکالیف یادگیری با بردباری و تحمل رفتار نمایند. علاوه بر این آموزش حرفه ای معلمان به آنها در کمک به دانش آموزان برای کسب مهارتهای تخصصی و فنی اطمینان بیشتری         می بخشد.

ارتباط نزدیک والدین با فرزند

در جوامع شهری اغلب مادران و پدران در خارج از خانه کار می کنند و گاهی برای تامین معاش خانواده کارهای اضافی نیز انجام می دهند . این قبیل اولیاء معمولاً خسته و در اواخر وقت روز به خانه بر می گردند و سرگرم سازماندهی امور خانه می شوند و یا به انجام امور شخصی و استراحت می پردازند و یا روزنامه و مجله مطالعه می کنند . فرزندان نیز خسته تر از پدران و مادران از مدرسه به خانه بر می گردند و وقت خود را در انجام تکالیف درسی و نگاه کردن به برنامه های تلویزیون و یا استفاده از وسایل ارتباطی دیگر صرف می کنند . بدین ترتیب اعضای خانواده بخش زیادی از روز را در کنار هم نیستند و وقتی به هم می رسند هر کس به کاری مشغول می شود و در نتیجه والدین که باید از طریق بر قراری ارتباط اسباب رشد فرزندان خود را فراهم کنند  و در حوزه های عاطفی و شناختی آنان تاثیر مثبت بگذارند به علت خستگی و وفور کارهای خانه توفیق چندانی در این راه بدست نمی آورند . برای کودکان و نوجوانان فرصت گفت و شنود و انتقال مسائل به والدین در حد نیاز فراهم نمی شود و این جدایی باعث بروز اختلالاتی در روند رشد و تکامل آنان می شود . باید توجه داشت اعضای خانواده ای از بهداشت روانی برخوردارند که با هم روابط وسیع عاطفی و کلامی داشته باشند . پدر و مادر باید در محیط خانه با هم صحبت کنند و به درد دل همدیگر گوش دهند  مادران و پدران نیز با فرزندان خود صحبت کنند . این گفتگو های خانوادگی هم خزانه واژگان کودکان را در صحبت کردن غنی می سازد و هم به آنان مهارت برقراری ارتباط با دیگران را می آموزد و هم از نظر روانی اسباب تعدیل روحیات فرزندان را فراهم می سازد. پدر و مادر باید با گشاده رویی میدان را برای شنیدن سخنان فرزندان خود باز نمایند و به پرسش های آنان با حوصله جواب دهند و خستگی کار را به خانه نبرند .

• مقدمه 1
• شباهت و تفاوت بین نقش اولیاء و معلمان 2
• خانواده و تربیت فرزند 3
• پدر و مادر باید به استعداد و توانایی فرزند در فراگیری دروس توجه کنند 4
• پدر و مادر باید برای تعلیم فرزندان خود طرح و برنامه داشته باشند 5
• توجه پدر و مادر به نیازهای روانی فرزندان خود 6
• روابط افراد خانواده با یکدیگر 7
• ارتباط والدین با مدرسه 8
• ارتباط نزدیک والدین با فرزند 10
• تشویق و تنبیه فرزندان 11
• استفاده از روش اغماض در تربیت فرزند 12
• آموزش فرهنگ کار کردن به فرزندان 13
• سهیم کردن فرزندان در امور خانه 14
• آموزش فرهنگ مطالعه به فرزندان 15
• منابع و مآخذ 17

منابع

1. زرهانی ، سید احمد ، نگاهی به نقش های تربیتی خانه و مدرسه ، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران ، 1374
2. دکتر منفردی ، حسین ، روانشناسی فرزند ، انتشارات پرتو دیبا ، 1379