روانشناسی نوجوانی
مقدمه
تاریخچه روانشناسی نوجوانی
در نوشته‌های پاپیروس مصری حدود 4000 سال پیش نسبت به دوره نوجوانی اظهار نگرانی شده است و نیز در قدیمیترین مطالعاتی که در زمینه نوجوانی به عمل آمده است، فلاسفه بزرگ یونان جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده‌اند، از جمله افلاطون و ارسطو. ارسطو تغییرات مربوط به دوره نوجوانی را شرح داده و تاریخ تقریبی آن را در نزد دختران و پسران یونانی در حدود چهارده سالگی تعیین کرده است. در دوران اخیر ژان ژاک روسو در کتابهای خود از اسرار دوران رشد که آن را تولد ثانوی نامیده است بحث می‌نماید.
مقاله‌ای که برنهایم در سال 1892 به نام مطالعه درباره بلوغ منتشر ساخت، اولین اثری است که پژوهشگران مختلف را به اکتشاف در جان بلوغ وادار کرد. 1800 پزشک به مطالعه بلوغ جنسی و تغییرات همزمان با آن توجه خاصی پیدا کردند. اما برای اولین بار استانلی هال نوجوانی را به حیطه روانشناسی نوین وارد کرد. او توجه خود را بر خصوصیات روانی نوجوانان متمرکز کرد و اهمیت مطالعه این دوران را یادآور شد. نظریه‌های تحولات فرد را تکراری از تحولات نوع می‌داند و به طبع نوجوانی به علت نزدیک بودن به بالاترین مرحله تحول نوع ، مقام ممتازی می‌یابد.
پژوهشهای استانلی هال که او را پدر روانشناسی نوجوانی می‌دانند با انتشار کتاب “بلوغ” در سال 1905 به اوج اهمیت خود رسید و سبب پیدایش علمی بنام بیولوژی یا علم به احوال جوانی شد. محققین با اتکا به این علم جدید و جوان به اکتشاف در جهان ناشناخته‌ای به نام نوجوانی پرداختند و نتیجه این تلاشها منجر به این مفهوم گردید که قرن بیستم را عصر نوجوان شناسی علمی لقب داده‌اند.
بخشی از تحقیق
نظریات مختلف در روانشناسی نوجوانی
نظریاتی که در ارتباط با روانشناسی نوجوانی ارائه شده‌اند و یا به نحوی در مسیر مباحث خود به بررسی نوجوانی پرداخته‌اند را می‌توان در چند دسته طبقه بندی کرد:
- نظریات زیست شناختی نوجوانی شامل نظریه بازپیدایی هال
- ریخت شناسی تکوینی گزل
- ریختهای بدنی کرچمر
- هیئت بدنی زیلر
- نظریات روان شناختی شامل نظریه ساختار مرحله‌ای کراچ
- سلسله مراتب ارزشی اسپرانگر
- نظریه میدانی لوین
- نظریات روانی اجتماعی و جامعه شناختی شامل نظریه اجتماعی کردن دیویس
- وظیفه رشدی هویگهرست
- نظریه جامعه شناختی کینگزلی دیویس
- نظریه روان تحلیل گری شامل نظریات اریک اریکسون
- نظریات انسان شناختی
علیرغم نظریات پراکنده و بعضا متعارفی که در زمینه نوجوانی مطرح گردیده است، وجود مفاهیم متشابهی نیز میان برخی از آنها به چشم می‌خورد که پیوند زدن تعدادی از نظریه‌ها را با یکدیگر ممکن می‌سازد.
مباحث مورد بحث در روانشناسی نوجوانی
آنچه عمدتا در روانشناسی نوجوانی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد، تغییرات مربوط به این دوران ، مسائل و مشکلات مربوط به این تغییرات و شیوه‌های تربیتی مربوط به این دوره است. در بخش مربوط به تغییرات ، تغییر و تحولات در زمینه‌های جسمی و جنسی ، روانی – عاطفی ، اخلاقی و اجتماعی بررسی می‌شوند. مسائل و مشکلاتی که در هر یک از زمینه‌ها ممکن است رخ بدهد و شیوه حل این مشکلات در سطح فردی و اجتماعی مورد بحث قرار می‌گیرند. بطور کلی اهداف عمومی روانشناسی نوجوانی را را می‌توان به صورت زیر بر شمرد:
- شناخت علمی نوجوانان در ابعاد گوناگون (فیزیکی ، جسمی ، اجتماعی ، عاطفی و اخلاقی)
- شناخت نیازهای اساسی نوجوانان و تلاش در جهت تامین آنها
- درک صحیح مسئله بلوغ به عنوان نقطه عطف زندگی نوجوان
- شناخت مشکلات اصلی نوجوانان
- راهنمایی و هدایت و یاری رساندن به نوجوانان برای حل مشکلات خویش
- اتخاذ شیوه های اصولی در برخورد صحیح با نوجوانان
- ایجاد هماهنگی و تدابیر خاص به منظور یک دست نمودن سیاست های تربیتی نوجوانان
- ارائه بینش صحیح به نوجوانان در جهت شناخت بلوغ و ایجاد واقع بینی در آنان
- چگونگی اتخاذ تدابیر مشاوره‌ای در رابطه با نوجوانان دشوار
کاربرد یافته‌های روانشناسی نوجوانی
یافته‌های حاصل از پژوهشهای روانشناسی نوجوانی در تمام بخشهایی که به نحوی با گروه نوجوانان در ارتباط هستند کاربرد دارد. عمده‌ترین این بخشها ، آموزش و پرورش است که با گروه گسترده‌ای از نوجوانان در مقطع راهنمایی و متوسطه در ارتباط است می‌باشد. یافته‌های حاصل از روانشناسی نوجوانی به صورت کاربرد در طرح برنامه‌ریزیهای آموزشی و تربیتی کاربرد دارد. که در این راستا آموزش و اطلاع رسانی به کلیه دست اندکاران آموزشی و پرورشی ، معلم ، مدیر ، سایر مسئولین ضرورت می‌یابد. در جنبه‌های مختلف و آگاهی از شیوه‌های تربیتی مناسب برای این دوران خانواده‌ها را در اتخاذ روشهای مناسب در برخورد با نوجوانان یاری خواهد داد.
مراکز مشاوره‌ای ، ورزشی ، فرهنگی و تفریحی و همچنین کانونهای اصلاح و تربیت از جمله مراکزی هستند که یافته‌های روانشناسی نوجوانی کاربرد فزاینده در آنها می‌تواند داشته باشد. شناخت رفتار هنجار متضمن آشنایی با ویژگیهای طبیعی دوران نوجوانی است. بنابراین آنچه که تحت عنوان منفی گرایی نوجوان و یا استقلال طلبی او برای خانواده و مربیان نگران کننده باشد، به مدد یافته‌های روانشناسی نوجوانی قابل تحملتر شده و اتخاذ تدابیر تربیتی مناسب و شیوه‌های برخورد مطلوب با این ویژگیها الزامی می‌نماید.
ویژگی های عاطفی دوره نوجوانی چیست؟
-عدم تعادل و بی ثباتی عاطفی یکی از بارزترین ویژگی های این دوره است. بیشتر وقت ها نوجوانان به هنگام بروز خشم نمی توانند رفتار و گفتارشان را کنترل کنند. خیلی زود متاثر می شوند. به خصوص زمانی که احساس می کنند کسی به حرفشان گوش نمی دهد. به همین خاطر دست به اعمال ناخوشایندی می زنند و سپس پشیمان شده خود را سرزنش می کنند.
نوجوان می خواهد به دیگران بقبولاند که فرد مهمی ست. اثبات این امر که او چندان هم مهم نیست او را می رنجاند.
حساسیت ها و هیجانات ناشی از زودرنجی که از خصوصیات دایمی این دوران است, اغلب به علت تغییر و تحولات غدد داخلی و میزان ترشح هورمون ها و نوع تربیت و آموزش دوران گذشته است که در مجموع وضع زندگی عاطفی نوجوان را تغییر می دهد. چنان که گاهی با کوچک ترین برخوردی عصبانی می شود و به هنگام عصبانیت و خشم ممکن است به گریه متوسل شود و یا غمگین و افسرده به تنهایی پناه ببرد.
-تمایل به مورد توجه همسالان واقع شدن و به خصوص کسب تایید آنها و افزودن به دوستان همجنس باعث می شود که اهمیت بزرگسالان در نزد آنها کمتر از همکلاسی ها و همسالان شود. بنابراین کسب استقلال عاطفی از والدین نیز در این دوره برای نوجوان اهمیت خاصی پیدا می کند.
نتیجه گیری:
روان شناسی نوجوانی عبارت است از مطالعه تغییرات فیزیکی، شناختی، شخصیتی و اجتماعی که در آغاز بلوغ در افراد روی داده و تا هنگام پذیرش مسئولیتهای بزرگسالان در جامعه ادامه می یابد، تکالیف مهم مرتبط با رشد عبارتند از احساس کسب هویت، دستیابی به استقلال عاطفی و مالی از والدین، برقراری ارتباط اثر بخش با همسالان، بلوغ جنسی و آماده شدن برای احراز یک شغل و انتخاب آن.
فهرست مطالب و منابع
- تاریخچه روانشناسی نوجوانی 1
- نظریات مختلف در روانشناسی نوجوانی 2
- مباحث مورد بحث در روانشناسی نوجوانی 3
- روش پژوهش در روانشناسی نوجوانی 4
- کاربرد یافته‌های روانشناسی نوجوانی 4
- ویژگی های دوران نوجوانی 5
- ویژگی های عاطفی دوره نوجوانی چیست؟ 11
- بلوغ نوجوان 16
- ویژگیهای بلوغ 16
- علل بلوغ 18
- انواع بلوغ 18
- نوجوان و حیات جنسی 23
- نوجوان و اعتیاد 26
- شناخت موانع اقامه نماز در نوجوانان 30
- ملاک و معیار انتخاب دوست 31
- نوجوان و حیات ارزش ها 35
- نتیجه گیری 40
- منابع 41
منابع
- روان شناسی نوجوانان و جوانان تالیف: دکتر سیداحمد احمدی
- روان شناسی نوجوانان تالیف: دکتر اسماعیل بیابانگرد
- دنیای نوجوان تالیف: دکتر محمدرضا شرفی
- مقاله درمورد روانشناسی نوجوانی
- روش پژوهش در روانشناسی نوجوانی
- روان شناسی نوجوانان و جوانان
- پروژه دانشجویی روانشناسی نوجوانی
- پایان نامه در مورد روانشناسی نوجوانی
- تحقیق درباره روانشناسی نوجوانی
- مقاله دانشجویی روانشناسی نوجوانی
- روانشناسی نوجوانی در قالب پايان‌نامه
- پروپوزال در مورد روانشناسی نوجوانی
- گزارش سمینار در مورد روانشناسی نوجوانی
- گزارش کارورزی درباره روانشناسی نوجوانی