آراستگی و شخصیت پذیری

اگر به آدم‌های گوناگونی که از کنار شما در خیابان مجاور و شلوغ عبور می‌کنند، اندکی تامل کنید، درباره هر کدام که دارای تیپ و شکل و شمایل خاصی هستند، چه قضاوتی می‌کنید؟

افراد با کت و شلوار، پیراهنِ آستین‌کوتاه، چادر یا روسری، کفش کتانی، در حال جویدن آدامس، با لباس تعمیر کاری و یا اتو کشیده، کرواتی و اُدکلانی، همراه با کیف دستی پارچه‌ای و یا سامسونت، موهای بلند از پشت بسته یا کوتاه همراه با ته‌ریش، قیافه عبوس و اخمو و یا شاداب و خندان، صورت و چهره زمخت با سبیل کلفت و یا باوقار و آرام، لباس‌های تنگ و چسبان و کوتاه، رنگارنگ و یا تیره و… به‌راستی درباره هر یک از این‌ها چه قضاوتی می‌کنید؟

آیا ژولیدگی ظاهر و آشفتگی و برافروختگی چهره، و یا وقار و طمانینه ظاهر و آراستگی آن، در نوع شخصیت آدمی تاثیر گذار است؟ آیا می‌توان گفت نوع پوشش آدمی برگرفته از جهان‌بینی اوست و انسان‌‌های مادی‌گرا و یا وابسته به مکاتب نهیلیسم با دین‌داران و مومنان الهی در نوع پوشش متفاوتند؟! آیا پوشش برگرفته از فرهنگ آدمی است؟

این قلم بر آن است که به پرسش‌هایی از این دست در قالب چند نکته پاسخ دهد.

پوشش و شخصيت

نوع پوشش آدمي مي‌تواند بيان‌گر نظام فكري و جهان‌بيني و ارزش‌ها و افق‌هاي فكري حاكم بر او باشد. در هر جامعه‌اي نوع پوشش آدميان، علاوه بر اين‌كه تابع شرايط اقليمي و محيطي است، حكايت از جهان‌بيني، ارزش‌ها و هنجارهاي حاكم بر فرهنگ آن جامعه دارد. زنان مسلمان در يك جامعه ديني با پوشش مناسب در اجتماعات ظاهر مي‌شوند.

نوع و سبك پوشش و آرايش و روي‌آوري به تنوع پوششي و نوآوري در پوشش و بهره‌گيري از مدهاي متنوع مي‌تواند حاكي از شخصيت آدمي و خط فكري او مي‌باشد. آدم‌هاي دم‌دمي‌مزاج و مدپرست و كساني كه هر روز به دنبال مد و پوشش خاصي مي‌روند و دائماً پوشش و سبك آرايش ظاهر خويش را تغيير مي‌دهند، معمولاً از ماهواره‌ها و آن سوي آب‌ها آرمان خويش را جست‌وجو مي‌كنند و به‌نوعي، افرادي وابسته به فرهنگ بيگانه، غريبه و خودباخته تلقي مي‌شوند. دم‌دمي مزاجي، تقليد افراط‌گونه، فقدان ثبات رأي و … از ويژگي‌هاي اين گونه افراد است.

در همه جوامع، تغيير و تحول و نوآوري همواره امري پسنديده و واپس‌گرايي، تحجر، كهنه‌گرايي و ركود، امري مذموم و ناپسند است و آراستگي ظاهري روزانه، تغيير سبك مو، ظاهر و اُتوي لباس‌ها، پيرايش موها در حد اعتدال، چينش اثاثيه منزل و محل كار به سبك زيبا، بهره‌گيري از رنگ‌هاي جديد، نو و شاد و به‌طور كلي آراستگي خود و محيط زندگي و كاري، و تغيير، تحول و نوآوري در آن، حكايت از برخورداري فرد از انضباط دروني، غريزه فطري، وقار، شادابي و خوش‌سليقگي او دارد. از سوي ديگر، تحجر، آشفتگي، ژوليدگي، بي‌نظمي، عدم تغيير، يك شكلي و بي‌شكلي و … نشان از انزواگزيني، ركود و رخوت فرد دارد.

تغيير، تحول و نوآوري بايد متعادل باشد. اگر نوآوري به معناي گرايش به ايجاد راه‌هاي جديد و نوين، و اصلاح راه‌هاي پيشين، براي دسترسي سريع به اهداف مورد نظر باشد، امري پسنديده است. اما اگر نوآوري و تغيير و تحول بر اساس معيارهاي عقلاني و منطقي صورت نگيرد، به انحراف كشيده شده، موجب ساخت‌شكني، شكستن هنجارهاي موجود و پذيرش افراطي و بي‌حد و حصر هر نوع تغيير و تحولي در جامعه مي‌شود.

آثار و پيامدهاي پوشش

علاوه بر آنچه گذشت، پوشش افراد، پيامدها و آثاري نيز در پي دارد و تأثيرگذار بر شخصيت و حاكي از هيمنه آدمي است؛ به برخي از آن‌‌ها در اين‌جا اشاره مي‌گردد:

• آراستگي ظاهري و خودآرايي فرد و نظافت ظاهري و پاكيزگي او، نقش به‌سزايي در جاذبة ظاهري او داشته، او را از شخصيتي با ثبات و باوقار برخوردار كند.
• همواره ظاهر آدمي تا حدود زيادي برگرفته و حاكي از باطن او دارد. ظاهر جذاب، شيك، آراسته، نظيف و … مي‌تواند حكايت از دروني آرام، منظم و فاقد هرگونه آشفتگي باشد.
• خودآرايي و آراستگي، عاملي براي آرامش روحي و رواني آدمي است. در مقابل، آشفتگي ظاهري و به هم ريختگي، عاملي در بي‌ثباتي و عدم آرامش خاطر و طمأنينه روحي او دارد. آدم‌هاي باوقار، آراسته و نظيف كه فرصت رسيدگي به ظاهر خود دارند، حداقل غافل از پردازش باطني نخواهند بود اينان از آرامش دروني برخوردارند و افرادي صبور و با حوصله‌اي خواهند بود كه كم‌تر عصباني مي‌شوند.
• اگر خودآرايي و آراستگي ظاهري، توأم با رسيدگي باطني فرد باشد و فرد هم‌زمان با آراستگي ظاهري، اصلاح و آراستگي دروني را بياغازد، اين امر موجب تعادل شخصيت آدمي، يك‌رنگي ظاهر و باطن او خواهد شد. يك‌رنگي، پرهيز از دورويي و ريا و عدم تعادل شخصيت فرد و دم‌دمي مزاجي، از آفات يك‌بعدي‌نگري است.

آیا چگونگی پوشیدن لباس روی شخصیت آدمی تاثیر می گذارد

لباس دست کم پاسخگوی سه نیاز آدمی است؛ یکی این که او را از سرما و گرما حفظ می‏کند، دیگر این که در جهت حفظ عفت و شرم به او کمک می‏کند و سوم این که به او آراستگی و زیبایی و وقار می‏بخشد. در هر جامعه‏ای نوع و کیفیت لباس زنان و مردان، علاوه بر آن که تابع شرایط اقتصادی و اجتماعی و اقلیمی آن جامعه است، تابع جهان‏بینی و ارزش‏های حاکم بر فرهنگ آن جامعه نیز می‏باشد. انسان بسته به این که برای جهان چه معنایی قائل باشد، خود را چگونه موجودی شناسد، چه سرنوشتی برای خود تصور کند و سعادت خود را در چه بداند، لباس پوشیدنش تفاوت می‏کند.

همانطور که گفتیم انسان بوسیله لباس به خود آراستگی و زیبایی می‏بخشد. خودآرایی و زینت کردن نه تنها آثار مثبت روحی و روانی در دیگران داشته و موجبات ارضاء روحی آن‏ها را فراهم می‏آورد، بلکه اثرات روانی مثبتی نیز در خود فرد دارد. بنابراین نه تنها کیفیت لباس پوشیدن حاکی از شخصیت انسان است بلکه در شکل‏گیری و تحول شخصیت او نقش دارد.