حرکات غیر ارادی، اجباری، تکراری و کلیشه ای را در اصطلاح تیک می نامند.این حرکات شبیه حرکات با هدف است چون هماهنگ بوده و در عضلاتی دیده می شود که رابطه طبیعی هماهنگ با هم دارند.تیک معمولا” در صورت و شانه ها دیده می شود.این حرکات غیر ارادی، جدا از هم، تکراری، کوتاه و ناگهانی ممکن است به صورت ساده دیده شوند مانند تکان دادن بینی، چشمک زدن یا حرکات سر و یا دارای طبیعت حسی باشند و یا به صورت کلامی یا صوتی بروز کنند که در این حالت از صاف کردن گلو تا نشانه های پیچیده تر مثل تکرار غیر ارادی سخن دیگران(اکولالیا echolalia) یا ناسزا گفتن غیر ارادی و نامناسب (کوپرولالیا coprolalia) می توانند گسترده باشند.
اختلالات تیک یا تیک عصبی
مقدمه
بخشی از تحقیق
پیشگیری:
معمولا” می توان به طور ارادی از بروز نشانه های تیک جلوگیری کرد ولی با بروز استرس شدت پیدا می کنند و با سرگرم شدن بیمار از شدت آنها کاسته می شود.
انواع تیک ها و درمان آنها:
بعضی از تیک ها در خواب هم ادامه دارند.شایع ترین علت بروز این نوع تیک ها سندرم تورت(Tourette Syndrome سندرم ژیل دولاتورت) است.در این حالت آشفتگی های رفتاری به همراه تیک وجود دارد.این بیماری اصولا” یک بیماری ژنتیک است و از دوره کودکی شروع می شود، ولی ممکن است به علت مصرف بعضی مواد(مانند داروهای آنتی سایکوتیک) ،تروما، عفونت استرپتوکوکی و یا آنسفالیت ویروسی تشدید شود.
شدت نشانه های بسیاری از بیماران متغیر است و کم و زیاد می شود و رفتار درمانی و اطمینان بخشیدن به بیمار برای رفع تیک های خفیف کافی است.
تیک های شدید و آنهایی که موجب نگرانی است بایستی با دارو درمان شوند.در اکثر اوقات بلوکرهای دوپامین، و معمولا” پیموزاید یا هالوپریدول باعث کاهش کثرت و وخامت تیک شده و ممکن است آشفتگی های رفتاری همراه آن را نیز کاهش دهد.
برتری استفاده از داروهای دیگر بر اساس تا ثیر یا عوارض مضر آنها هنوز در هاله ای از ابهام است.
معمولا” توصیه می شود دوز داروی استفاده شده تا حد امکان کم باشد.در ضمن باید توجه داشت که درمان مناسب بدین معنی نیست که کلیه نشانه ها را کنترل کند.(وگرنه که دیگه کسی تیک نداشت).به این موضوع هم توجه کنید که بعضط عوارض داروها را باید در کنار آثار درمانی آنها قرار داد.(خیلی نباید به عوارض سطحی داروها توجه کرد.چون داروی بدون عارضه مرگ است!!!!!!)
غالبا” مصرف دارو را پس از چند سال می توان قطع کرد.در بیمارانی که به هالوپریدول و پیموزاید پاسخ نمی دهند و یا نسبت به این داروها حساسیت دارند، می توان از داروهای جایگزین استفاده کرد.
بعضی داروهای دیگر که در کنترل تیک و یا آشفتگی های رفتاری سندرم تورت به کار می روند عبارتند از:
کلونیدین، سولپیرید، باکلوفن، توکسین بوتولینوم، کلونازپام، فلوفنازین، لوودوپا، پرگولید، ریسپریدون و تیاپرید.
تیک های عصبی چیست ؟
تیک ها حرکات غیر اردای و انقباضات عضلانی نا گهانی بوده و حداقل بطور گذرا در درصد قابل توجهی از افراد دیده می شوند .
تیک های صوتی نیز بیشتر به صورت اصواتی مثل سرفه کردن، صاف کردن گلو، تیک هایی که به تازگی آغاز شده اند، اغلب نیاز به درمان ندارند.
توصیه مناسب به والدین و اطرافیان کودک مبتلا به تیک این است که توجهی به تیک ها نداشته باشند، چرا که تمرکز روی تیک، باعث تشدید آن می شودغرغر کردن، بالا کشیدن بینی و… تظاهر می کند.
اکثر تیک هایی که تازه آغاز شده اند، مسیر محدود و گذرایی دارند و به سمت اختلال جدی تری پیش نمی روند و حداکثر در طی دوره های استرس آور عود می کنند.
معدودی از تیک ها بیشتر از یک سال طول می کشند.
تیک در مردها سه برابر بیشتر از زن هاست و تیکهای مزمن بیشتر بین سنین شش تا دوازده سالگی دیده می شود.
تیک می تواند با رفتارهایی نظیر بالا انداختن شانه ، پلک زدن، تنگ کردن چشمها، تکانهای تند سر یا شانه، شکلک در آوردن، تکان دادن سر به طرفین یا پایین آوردن سر و یا چین دادن بینی دیده شود.
این تیکهای حرکتی در دوران کودکی کاملاً معمول هستند. با آماری که انجمن روانپزشکی آمریکا گزارش داده است، پنج الی بیست و چهاردرصد از کودکان دارای نوعی تیک هستند.
شایع ترین نواحی از بدن که تیک های حرکتی در آنها دیده می شوند، عبارت اند از: سر و صورت و دست ها و بازوها و بیشترین حرکات به صورت چشمک زدن، شکلک در آوردن، چین دادن به پیشانی، بالا انداختن ابروها، پلک زدن زیاد، چرخش سر، پرتاب کردن دست ها و بازوها، بالا انداختن شانه و نیز تکان دادن پا و … است.
تیک عصبی در کودکان
آغاز برخی تیکها همانند یک واکنش طبیعی به تحریک بدنی است. یک یقه ی خیلی تنگ یا خیلی بلند می تواند باعث تکان دادن سر یا بالا کشیدن شانه شود. عینکهای نامناسب یا خستگی چشم می تواند عادتهای پلک زدن، تنگ کردن چشم یا چین دادن بینی را موجب شود. کلاه هایی که بند دارند و بندشان زیر چانه قرار می گیرد می تواند باعث تکان دادن سر به طرفین یا به طرف پایین شود. بعضی اوقات شما می توانید با گوش به زنگ بودن به علایم ناراحت کننده و با حذف منبع تحریک، از عادت تیک پیشگیری کنید.
شایع ترین تیک ها:
صورت و سر – شکلک در آوردن – چین دادن به پیشانی – بالا بردن ابروها – باز و بسته کردن پلک هر دو چشم در هم کشیدن بینی – بالا انداختن شانه ها – غنچه کردن دهان – نشان دادن دندان ها – گاز گرفتن لب ها بیرون آوردن زبان – جلو آوردن فک – نگاه کردن به طرفین – چرخش سر و دست و بازو .
معمولا علائم رفتاری مقدماتی نظیر تحریک پذیری مسائل مربوط به توجه و عدم تحمل ناکافی قبل یا هم زمان با تیک شروع می شود .
در بیش از 25% مبتلایان قبل از آن که تشخیص اختلال توره دریافت نمایند تشخیص بیش فعالی داده می شود .
شایع ترین تیک اولیه چشمک زدن است که در پی آنیک تیک سر یا ادا اطوار با عضلات صورت همراه است .
اکثر علائم حرکتی و صوتی پیچیده سالها پس از شروع علائم اولیه ظاهر می شود .
هرزه گویی در اوایل نوجوانی شروع می شود .به هنگام یک فکر یا یک کلمه زشت و نامقبول اجتماعی در ذهن خطور می کند .
تیک یا اختلال حرکات بدنی
حرکات کریفورم یا رقص آسا (choreiform movements) ، به حرکات بدنی تصادفی غیر منظم و نامکرری دلالت میکند که شبیه رقص هستند.
مشخصه اصلی اختلالاتی که زیر این عنوان طبقه بندی شدهاند، نوعی ناهنجاری در حرکات کلی قسمتی از بدن است که تیک نامیده میشود. تیک به عنوان نوعی حرکت سریع و غیر ارادی گروهی از عضلات تشکیل دهنده اسکلت بدن تعریف میشود. در مورد حرکت غیر ارادی عضلات حاکم بر تولید صداها یا کلمات ، نفس ایجاد صداها یا ادای کلمات به صورتی غیر ارادی تیک محسوب میشود. تیکها باید به عنوان علائم اصلی اختلالات حرکات بدنی باید از دیگر حرکات غیر عادی تشخیص داده شوند.
حرکات کریفورم یا رقص آسا (choreiform movements) ، به حرکات بدنی تصادفی غیر منظم و نامکرری دلالت میکند که شبیه رقص هستند. حرکات دیستونیک (Dystonic Movements) ، حرکات کندتر و همراه با پیچ و خمی هستند که حالات انقباض عضلانی طولانی بین آنها فاصله باشد. حرکات اتتوئید ، حرکاتی کند ، نا مرتب و یا پیچ و تاب هستند که بیشتر در انگشتان دستها و پاها بروز میکنند. حرکات میوکلونیک (Myoclonic Movements) ، انقباضهای عضلانی کوتاه و شوک مانندی هستند که ممکن است در قسمتی یا همه جای یک عضله ظهور کنند ولی گروه کاملی از عضلات را در برنمیگیرند.
مشخصه اصلی این بیماری بروز تیکها یا حرکات غیر ارادی ، سریع ، مکرر و عود کننده در قسمتی از عضلات بدن است. رایجترین این تیکها در عضلات صورت یا چشمها مثلا چشمک زدن غیر ارادی دیده میشود، ولی ممکن است کل عضلات سر ، تنه یا دستها و پاها را نیز شامل شود. تیکها ممکن است عضلات دستگاه تکلم و ایجاد صدا را هم دربرمیگیرند. فرد ممکن است فقط یک تیک داشته باشد یا چند تیک مختلف. در صورت اخیر ، تیکهای مختلف ممکن است همزمان باهم ، به صورتی متوالی ، یا مجزا و مستقل از هم بروز کنند.
فهرست منابع
- کتاب خلاصه روانپزشکی کاپلان – سادوک جلد ۳
- روانشناسی مرضی کودک / دکتر فرح لطفی کاشانی ، شهرام وزیری / ویرایش دوم / چاپ سوم / نشر ارس باران
- آسیب شناسی روانی کودک / قسمت دوم / اریک جی ماش / مترجمان : دکتر حسن توزنده جانی ، جهانشیر توکلی ، نسرین کمال پور / چاپ اول/ نشر آوا
- آسیب شناسی روانی / دکتر حسین آزاد / چاپ هفتم / نشر بعثت
- مقاله درمورد اختلالات تیک یا تیک عصبی
- انواع تیک ها و درمان آنها
- تیک یا اختلال حرکات بدنی
- پروژه دانشجویی اختلالات تیک یا تیک عصبی
- پایان نامه در مورد اختلالات تیک یا تیک عصبی
- تحقیق درباره اختلالات تیک یا تیک عصبی
- مقاله دانشجویی اختلالات تیک یا تیک عصبی
- اختلالات تیک یا تیک عصبی در قالب پاياننامه
- پروپوزال در مورد اختلالات تیک یا تیک عصبی
- گزارش سمینار در مورد اختلالات تیک یا تیک عصبی
- گزارش کارورزی درباره اختلالات تیک یا تیک عصبی