نقش قرآن و تاثیر آن در زندگی فردی و اجتماعی

خداوند برای هدایت انسان ها، پیامبران الهی را به سوی بشر مبعوث کرده است تا اندیشه و تفکر آنان را تحول و در رفتار و کردار افراد بشر و جوامع آنان تغییر ایجاد کند.

هدف از این گردآوری اشاره به نقش قرآن در زندگی فردی و اجتماعی انسان است و قرآن به عنوان یک کتاب هدایت مطرح شده پس فواید و ثمرات قرآن در زندگی فردی و اجتماعی انسان بررسی شده است و اخلاق نیکوی انسانی در آن مطرح شده است.

در این تحقیق نگرش دانش آموزان در مورد مفهوم قرآن در زندگی فردی و اجتماعی انسان پرسش نامه ای تهیه کردیم و در اختیار 100 نفر از دانش آموزان سال دوم دبیرستان دخترانه شاهد خاندان قفلی ناحیه ی 7 مشهد قرار دادیم پس از بررسی پاسخ نامه، نتایج حاصل را به صورت جداول و نمودارهایی برای هر سئوال به صورت مجزا قرار دادیم و وقتی انحراف معیار عددی بزرگی می شود نتیجه می گیریم که داده ها پراکندگی زیادی دارند یعنی بین گزینه ها از لحاظ پاسخ پراکندگی زیادی دیده می شود و در بین بعضی پاسخ ها پراکندگی وجود دارد.

پیشگفتار:

«قرآن کتاب انسان سازی است»  امام امت(ره)

«قرآن که آخرین کتاب آسمانی و معجزه گویای خاتم پیامبران است، جهت هدایت انسان به راهی راست و استوار از جانب آفریدگار هستی و با براهین حسی و عقلی و قلبی بر بهترین و کامل ترین بندگان خدا، و اسوه و الگوی بشریت، امین مردم و عبد خدا نازل شده است که حاوی تمام نیازمندی های انسان و جوامع بشری در هر عصری است.

اکنون، بشر امروز در روزگار بحرانی قرن بیست و یکم با بهره گیری از قرآن به پیشرفتی غیرقابل تصور و سرعتی سرسام آور در علوم، صنعت و ارتباطات دست می یابد و هم زمان به فقر خود در ایجاد رابطه با عالم معنا پی می برد و بستری سالم برای دین داری و دین گرایی می جوید و منجی را فریاد می زند . . . .

در آیات بی مثال الهی، ایمان و هدایت به سوی حیات  ابدی جاری است. آن چه از ریز و درشت در صحنه ی ملکوتی ما رقم می خورد، در قرآن نیز ورق می خورد و سوره های معطّر و مطهر آن، روشنگر و مبیّن گفتنی ها و ناگفتنی هاست.

قرآن دریای بیکران معرفت است که هرکس به قدر وسع خود و به میزان تشنگی و نیازش می تواند از آن بهره گیرد که این خود نیز از معجزات این کتاب آسمانی است که به زبان خاکیان سخن می گوید و هدایت گر تمامی اقشار و توده های مردم است و نه مختص به یک قشر یا حرفه خاص.

لهذا بدیهی است که جهت استفاده از این نسخه شفابخش و هدایت و رستگاری باید با آن آشنا شده و آن را بشناسیم، گفتارش را بفهمیم و سپس بپذیریم و جان های خود را به آن عرضه کنیم تا در نسیم حیات بخش آن به شجره مثمره و پرثمر علم و عمل مبدل شده و خود، آیه ای از آیات گویا، مجسم و پویای آن شویم.

به همین دلیل سعی کردیم تا پژوهشی درباره ی قرآن انجام داده تا بتوانیم آیه ای از آیات گویا، مجسم و پویای آن شویم.

تحقیق ما دارای 5 فصل است که فصل اول کلیات تحقیق را در برمی گیرد و کلیات تحقیق شامل مقدمه، بیان مساله و اهداف تحقیق و اهمیت و ضرورت تحقیق و سئوالات و فرضیات تحقیق و تعریف واژه ها و اصطلاحات می باشد.

فصل دوم تحقیق. پیشینه ی تحقیق می باشد که پیشینه ی عملی و نظری را در بر می گیرد.

فصل سوم روش تحقیق می باشد که ما در این فصل به چگونگی جمع آوری مطالب پرداخته ایم و در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق پرداخته ایم و فصل پنجم فصل نتیجه گیری است که ما در این فصل به تفسیر نتایج پرداخته ایم.

مقدمه

«واتبعوا احسن ما انزل الیکم من ربکم . . .» «تبعیت کنید از بهترین آن چه بر شما از جانب پروردگارتان نازل شده است . . .» (سوره ی زمر- آیه ی 55)

خداوند متعال، معبود و محبوب فطری انسان هاست و طلب و حرکت به سوی این معبود، تنها از طریق اسماء حسنای او امکان پذیر است:

«والله الاسماء الحسنی فادعوده بها» «نام های نیکو از آن خداست؛ به وسیله ی آن ها خدا را بخوانید.»(سوره ی اعراف- آیه ی 180) تجلیات آسمانی خداوند، دو صورت دارند: صورت علمی و صورت عینی. خداوند به طور اتم و اکمل در صورت علمی، در«قرآن» و در صورت عینی، در«انسان کامل» تجلی کرده است و به همین سبب است که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) این دو تجلی را به عنوان ما ترک خود معرفی می نمایند:

«انی قد ترکت فیکم ما إن تمسکتم به لن تضلوا بعدی ابداً، الثقلین واحد هما اکبر من الاخر و هو کتاب الله حبل ممدود من اسما الحوض» «من چیزی در میان شما به یادگار گذاشته ام که اگر به دامن آن چنگ زنید یا بدان متمسک شوید، پس از من، هیچ گاه گمراه نخواهید شد. یادگار من دو ودیعه ی نفیس و گران بها است که یکی از دیگری بزرگ تر است. یکی کتاب خداست که چون ریسمانی از آسمان تا زمین کشیده شده و دیگری خاندان من. بدانید که این دو، تا  لحظه ای که درکنار حوض کوثر به من برسند، از هم جدا نخواهند شد» (مسند احمد- ج3: ص13)

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) این دو ثقل را رها ورد اتم آن چه خداوند نازل  کرده است، معرفی می کنند و سپس می فرمایند: «و اعتصموا بجبل الله جمیعا و لاتفرقوا» «همگی به رشته ی دین خدا چنگ بزنید و به راه های متفرق نروید.»

(سوره ی آل عمران . . . آیه ی 103)

روایات، این حبل را ولایت و قرآن معرفی کرده اند، که انسان با اعتصام به این دو حبل  می تواند در سیر تشریعی و صعودی به کمال لایق وجود خویش- که همانا معبودیت و قرب و الهی است- برسد؛ بدین ترتیب که ضمن«شناخت علمی» قرآن که لازمه ی حرکت وجودی است با حرکت در جوهر و صقع وجود خود، به مقام ولایت، شناخت عینی پیدا کند. در واقع این دو، دو روی یک سکه اند و از هم هرگز جدا نمی شوند. در نتیجه به قدری که به قرآن شناخت پیدا کنیم، انسان کامل را می شناسیم و به قدری که انسان کامل را بشناسیم، به قرآن راه می یابیم.

دستور قرآن به این است که مسلمانان، علی الخصوص شیعیان، به ظاهر قرآن بسنده نکنند و صرفاً به دنبال ابعاد مفهومی، تاریخی و شان نزول آیات نباشند؛ بلکه به بطن قرآن- که همان مرتبه ی«احسن» آن است- برسند؛ رتبه ای که«فی کتاب مکنون لایسمه الا المطهرون» است. (سوره ی واقعه – آیات 78-79) منظور از مطهرون کسانی هستند که دل هایشان را از هر گونه پلیدی دور کرده اند.

قرآن تجلی ذات خداوند است و با توجه به آیه ی«واتبعوا احسن ما انزل الیکم» بر همگان میسور است که با سیر باطنی و عروج روحی، به این رتبه ی احسن که حقیقت مکنون قرآن- ولایت- است، برسندو با وحدت وجودی و قلبی با انسان کامل، به اشتداد روح و جان نائل آیند.

در این مجمل،درصدد شناخت قرآن و نحوه ی بهره مندی از آن هستیم،تا از این طریق بتوانیم به درگاه «ولی» راه یافته، دل را در دریای بیکران«ولایت» شست و شو دهیم و آماده ی دریافت تجلّیات بیکران الهی در مراتب گوناگون این کتاب مقدس شویم.قرآن به تناسب مراتب وجودی انسان،  مراتبی دارد. از آن جا که انسان دارای مراتب چهارگانه ی ماده، خیال، عقل و عالم اله است، قرآن نیز متناسب با این مراتب، دارای چهار رتبه است:

1- کتاب یا لفظ؛ 2- کلام؛ 3- فرقان؛ 4- قرآن

قرآن، نوری برای وجود انسان و خورشیدی است که در تجلی نورش به رتبه های قرآن، فرقان، کلام و کتاب در می آید و هر فرد به نسبت رتبه ی وجود خود، از آن بهره مند می شوند. به طوری که وجود حقیقی قرآن، مربوط به عالم اله، رتبه ی فرقان آن مربوط به عالم عقل، رتبه ی کلام آن در رابطه با عالم خیال و رتبه ی کتابت آن مربوط به بعد مادی انسان است. کسی که خواهان همگانی با قرآنی است، باید بداند که آن چه از کتابت این کتاب عظیم الهی در دست اوست، در حقیقت، نازل شده ی قرآن است و با این هدف از حقیقت خود نزول  کرده، که انسان ها را با خود بالا ببرد و به اصل خود برساند.

باید از«کتابت» این کتاب مقدس در بهبود زندگی ماده بهره جست، زیرا کتابت قرآن، چگونگی زندگی آدمی را در شناسنامه ی بشری ترسیم کرده است. پس از تطبیق امور مادی زندگی با این رتبه، باید با حفظ و رعایت کامل آن، در رتبه ی بعدی- یعنی«کلام» وارد شد و مفاهیم این رتبه را با وجود خویش عجین کرد، تا آرام آرام این مفاهیم در اوصاف تاثیر بگذارد و اوصاف خود، با اوصاف و اسمای حسنای الهی ذکر شده در این رتبه از قرآن تطبیق پیدا کند. در این صورت فرد به سعادت دنیایی و اخروی دست می یابد.

بیان مسئله

بحث پیام ها و الگوهای قرآن از جمله مباحثی است که اگر به درستی تبیین شود تاثیرات قابل توجهی بر زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان بلکه جوامع انسانی و بشریت خواهد گذاشت.

چون الگوپذیری و پندگرفتن از فراز و نشیب های زندگی انسان ها و تاریخ گذشتگان راه را برای یک زندگی معنوی، بانشاط، امیدزا و کم هزینه ، هموار خواهد کرد، چه آن که استفاده از پیام های قرآن و موارد عبرت آموز آن که به امت های گذشته، پیامبران و رهبران الهی باز می گردد، دانش دینی و متعاقب آن احساس مسئولیت و وظیفه شناس انسان ها چه در زندگی فردی و چه در زندگی اجتماعی را افزایش داده و کارایی بیشتری را نتیجه خواهد داد.

اهداف تحقیق

«و هذا کتب انزلنه مبارک فاتبعوه و اتقوالعلکم ترحمون» «و این کتابی است پربرکت که ما(برتو) نازل کردیم، از آن پیروی نمائید و پرهیزگاری پیشه کنید تا مورد رحمت قرار گیرید»(سوره انعام- آیه 155)

این آیه اشاره به نزول قرآن و تعلیمات آن کرده و می گوید:«این کتابی است که ما نازل کرده ایم، کتابی است با عظمت و پربرکت و سرچشمه ی انواع خیرات و نیکی ها»(وهذا الکتاب انزلناه مبارک)

و«چون چنین است به طور کامل از آن پیروی کنید و پرهیزگاری پیشه نمائید و از مخالفت با آن بپرهیزید شاید مشمول رحمت خدا گردید»(فاتبعوه واتقوالعلکم ترحمون)(مکارم شیرازی- 1376: ص 42)در دنیایی که ظلم و ستم غوغا می کندو ظالمان و زورگویان سعی دارند به جهانیان ثابت کنند که قرآن سخن خدا نیست و سخن بنده ی خدا است و ما هم به پا خواستیم تا به جهانیان حقانیت قرآن را به اثبات برسانیم و به همه گان بگوییم: قرآن مشعل هدایت و جوهر درایت و گنجینه ی معرفت و پناهگاه موحدان و ضامن سعادت بشر در دنیا و آخرت است.

قرآن خورشیدی است که متحیّران وادی ضلالت را به نور خود هدایت می کند و دردمندان وادی جهالت را از داروی معرفت خویش بهره مند می سازد.

اهمیت تحقیق

در این پژوهش سعی شده است نقش قرآن در ابعاد گوناگون در زندگی فردی و اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد و چون در این رابطه کتاب مستقلی نوشته نشده لازم است با استفاده از منابع دیگر مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

غربی ها به سرکردگی آمریکای جهان خوار، اسلام را به عنوان دشمن اصلی نشانه رفته است. آن ها با بهره برداری همه جانبه از وسایل ارتباطی و با برخورداری از پیشرفت صنعتی خویش قصد دارند تا جوامع اسلامی و به خصوص جوانان را از فرهنگ و ارزش های اسلامی نهی سازند. شکی نیست که قرآن به عنوان کتابی جامع و کامل از  ذخایری بسیار ارزشمند و عمیق برخوردار است و ما باید با تفکر در آیات آن پرده از اسرار جهان کنار بزنیم و به علوم  گسترده دست یابیم و بتوانیم بدین وسیله در راستای حفظ کیان مملکت اسلامی گامی برداریم.

ضرورت تحقیق

در هیچ نهادی از نهادی های اجتماعی و فرهنگی بشر نیست که قرآن در آن تاثیر نداشته باشد. تفاوت جوامع اسلامی با دیگر جوامع این است که در مکتب اسلامی از قرآن به عنوان یک الگوی کامل برای سعادت انسان در دنیا و آخرت استفاده می شود. ضرورت دارد تاثیر قرآن در زندگی فردی و اجتماعی انسان را بشناسیم.

سوالات پژوهش

1. سوال 1: چرا فقط قرآن می تواند بهترین کتاب هدایت برای انسان باشد؟
2. سوال 2: جایگاه نماز در دین اسلام و قرآن و  زندگی انسان چیست ؟
3. سوال 3: آیا قرآن مثال هایی برای عبرت گرفتن و اسوه قرار دادن در زندگی دارد؟
4. سوال 4: آیا آن چه به نام نظام اجتماعی قرآن و اسلام بر سر زبان هاست، همه ی لوازم و بایسته های یک نظام زندگی ساز را داراست؟
5. سوال 5: به چه میزان قرآن در زندگی فردی و اجتماعی و حقوق بین الملل نقش دارد؟
6. سوال 6: نقش قرآن در واقعه ی عاشورا چگونه بود؟
7. سوال 7: آیا می توان قرآن را یک کتاب پزشکی دانست؟
8. سوال 8:آیا استفاده از قرآن در زندگی ما تحقق  پیدا کرده است؟

فرضیات پژوهش

• فرضیه 1: قرآن بهترین کتاب برای هدایت انسان ها است.
• فرضیه 2: نماز در قرآن و دین اسلام و زندگی انسان ها نقش مهمی ایفا می کند.
• فرضیه 3: قرآن اسوه هایی برای عبرت گرفتن و هدایت انسان ها دارد.
• فرضیه 4: آن چه به نام اجتماعی در قرآن و اسلام بر سر زبان هاست همه ی لوازم و بایسته های یک نظام زندگی ساز را داراست.
• فرضیه 5: قرآن در زندگی فردی و اجتماعی و حقوق بین الملل نقش فراوانی دارد.
• فرضیه 6: قرآن نقش مهمی در واقعه ی عاشورا ایفا کرده است.
• فرضیه 7: قرآن یک کتاب پزشکی کامل است.
•  فرضیه 8:استفاده از فرامین قرآن در زندگی ما تا حدودی تحقق پیدا کرده است.

 تعریف واژگان اساسی تحقیق:

•  الف- قرآن: کتاب آسمانی مسلمانان که شامل صد و چهارده سوره است هشتاد و دو سوره ی آن در مکه نازل شده و به سوره های مکی معروف می باشد، سی و دو سوره آن هم در مدینه نازل شده و آن ها را سوره های مدنی می گویند.(عمید- 1361: 79)
• ب- اجتماع: 1- گردآمدن- تجمع- انجمن شدن- فراهم آوردن 2- اتفاق کردن به چیزی 3- گروه فراهم آمده، دسته ای که برای هدفی مشترک گردهم آمده باشند. (معین- 1375 : 146)
• ج- اخلاق: ج خلق – خوی ها- طبیعت باطنی – سرشت درونی- یا تهذیب اخلاقی یا تهذیب نفس- یکی از شعب حکمت عملی است و آن دانش بد و نیک خوی ها و تدبیر انسان است برای نفس خود یا یک تن خاص(معین- 1375: 174)
• د- جامعه: مونث جامع- توده ی مردم و علاقه (عمید- 1361 : 365)
• هـ – فرد: تک – تنها – یگانه – بی مانند – بی همتا- افراد و فرادی جمع- در اصطلاح ادب عبارت است از یک بیت شعر خواه هر دو مصراع آن قافیه داشته باشد یا مصراخ آخر (عمید – 1361: 763)
• و) اقتصاد: اقتصاد در لغت از ریشه«قصد» و به معنای اعتدال و میانه روی و نیز، استقامت در راه است. برای نهاد لاتین آن«Economy» از دو کلمه ی یونانی oikos (خانه) و Nomos(قانون) گرفته شده است که در فارسی، به«تدبیر منزل» ترجمه شده است.

برای اقتصادتعاریف گوناگون ارائه داده اندتعریف ارائه شده ازسوی پل ساموئلسون اقتصاد دان شهیرمعاصر به دلیل جامعیتش، ازپذیرش بیش تری برخوردار گشته است وی می گوید:«علم اقتصاد عبارت از بررسی روش هایی است که بشر به وسیله یابدون وسیله ی پول، برای به کار بردن منابع کمیاب به منظور تولید کالاها و خدمات درطی زمان وهم چنین برای توزیع آن ها بین افراد گروه ها در جامعه به منظور مصرف در زمان حال و آینده انتخاب می کند « ایروانی – 1384 : 24-25»

پیشینه تحقیق

تاریخچه ی  موضوع

• اکبری- محمود- صدف های قرآنی- 1385

در این کتاب قرآن تنها معجزه ی پیامبر معرفی شده

• قرائتی – محسن – سیره ی پیامبر اکرم و نگاهی به قرآن کریم- 1385 معتقد است قرآن سرچشمه ی زلال معارف الهی است.
• خرمشاهی- بهاء الدین- قرآن شناخت- 1387

در این کتاب به نقش و نفوذ قرآن در زندگی انسان اشاره کرده است.

• سرلک- علی- جوانان و الگوهای قرآنی- 1387

در این کتاب ویژگی های قرآنی را بیان کرده است.

• عمید- فرهنگ لغت فارسی- 1361

در این کتاب این گونه به توصیف قرآن پرداخته شده است:

قرآن کتاب آسمانی مسلمانان که شامل صد و چهارده سوره است هشتاد و دو سوره ی آن در مکه نازل شده و به سوره های مکی معروف می باشد، سی و دو سوره ی آن هم در مدینه نازل شده و آن ها را سوره های مدنی می گویند.

پیشینه نظری

نظریاتی که در مورد موضوع قرآن و نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی انسان به قرار زیر است:

1. محسن قرائتی معتقد است قرآن، سرچشمه زلال معارف الهی است که روح انسان ها در پرتو تلاوت آن قوت می گیرد و تدبر در آیات نورانی و فراگیری مفاهیم بلند آن، زنگارها را از قلوب می زداید و انسان را به صراط مستقیم رهنمون و از  لغزش ها مصون می سازد.
2. علی سرلک قرآن را به عنوان یک کتاب عظیم بیان کرده است که اگر جامعه بشری به آن متمسک و متوسل شود و دستورات و فرامین آن را بکار ببرد به سعادت دنیا و صلاح جامعه دست یافته است؛ هیچ چیز را فروگذار نکرده است، همه نیازهای بشر در قرآن وجود دارد مخصوصاً برای نسل جوان الگوهایی وجود دارد که برای برای سعادت نسل جوان یک جامعه، آن الگوها باید شناخته شوند و به جوانان معرفی شوند تا بتوانیم بهترین جامعه را بسازیم محمود اکبری قرآن را تنها معجزه ی جاوید پیامبر عظیم الشان اسلام دانسته و قرآن را کتابی می داند که در عمق جان انسان ا نقلاب ایجاد می کند و انسان را از نادانی به آگاهی، از خودخواهی به خداخواهی، از گناه به اطاعت و بندگی سوق می دهد.

پیشنه عملی (نقد کتاب)

در کتاب پیام ها و عبرت های قرآنی ابتدا ارتباط قصه و عبرت آموزی را مورد بررسی قرار داده و بعد نکات تربیتی قرآن را در قصه ها مورد بررسی قرار داده و پس از آن الگوهای مثبت و منفی را آورده است این کتاب قرآن را چراغ روشنگر راه زندگی و هادی نسل های بشر به صراط مستقیم صلاح و سداد است.

در کتاب تجلی قرآن در حماسه ی عاشورا، حماسه ی عاشورا و حرکت امام حسین(ع) در سال 61 هجری، نمونه ی گویایی از تجلی قرآن کریم است. از این رو پرداختن به حماسه ی عاشورا با نگاه قرآنی، باز نمود معارف بلند کلام الهی است.

در کتاب جوانان و الگوهای قرآنی بعد از توضیح ویژگی های معارف قرآنی به توضیح مفهوم هدایت پرداخته و آیات و روایاتی درباره ی صفات نیک آورده شده است اما شماره و نام آیه قرآن در آن ذکر نشده است.

نتیجه گیری

نتایج گروه سنجی دانش آموزان دررابطه باقرآن وزندگی نشان می دهد که اکثریت پیروزی کشورایران به دلیل داشتن وحدت واتحاد ملت ایران می دانند. خداونددرقرآن کریم مسلمانان را به وحدت دعوت می کند«واعتصموابحبل الله جمیعا ولا تفرقوا» « وهمگی به رشته ی دین خداچنگ زده ومتفرق نشوید» (سوره ی آۀ عمران – آیه ی 103)سعادت وپیروزی ملت ایران ناشی ازوجود قرآن کریم است. وانسان تنها باقرآن به سعادت دنیا وآخرت دست می یابد. وسپس نتیجه گرفتیم قرآن کریم زبان خداوندبرای ما انسان هاست. وخداونداستادی بزرگ برای ما انسان هاست پس بدون شک کامل ترین کتاب در جهان است. وچون کامل ترین است حتما درزندگی ما نقش حیاتی وپررنگ دارد. قرآن کریم درزندگی انسان ها فقط مربوط به یک دوره نیست بلکه برای تمامی انسان ها تاریخ همیشه تازه ای دارد وارزش مند است.نتیجه ی به کارگیری فرامین قرآن درزندگی پرده برداشتن ازاسرارطبیعت وجهان آفرینش است ودست یابی جامعه ی اسلامی به دانش واکتشافات عظیم نسبت به سایرملت هارابه دنبال داردوپیروزی رابرای جامعه ی اسلامی به ارمغان می آورد . به امیدآن روز که انسان ها با کردار شایسته مقدمات ظهور امام عصر حضرت مهدی (عج) فراهم سازند.

پیشنهادات تحقیق

1. موضوع تحقیق در شروع سال تحصیلی به دبیرستان ها اعلام گردد
2. نتیجه پژوهش در قبولی دانشگاه تاثیر داشته باشد
3. روش های تحقیق را به خوبی شناخته و کارهای موفق محققین قبلی راسرلوحه کارشان قرار دهند.
4. به صورت گروهی به انجام تحقیق بپردازند.
5. از فرصت های تعطیلات بین سال با برنامه ریزی حداکثر استفاده را نمایند.
6. با علاقه تحقیق کنند.

مشکلات تحقیق

از این رو که هر تحقیق با مشکلاتی روبرو است تحقیق ما نیز از این قاعده مستثنا نیست. به برخی از این مشکلات اشاره می کنیم و امیدواریم در آینده ای نزدیک نظاره گر برطرف شدن آنها باشیم.

1. عدم وقت کافی
2. گسترده بودن موضوع

فصل اول:

• مقدمه
• کلیات تحقیق
• بیان مسئله
• اهداف تحقیق
•  اهمیت تحقیق
• ضرورت تحقیق
• تعریف واژگان اساسی تحقیق

فصل دوم:

• پیشینه تحقیق
• مقدمه
• تاریخچه ی  موضوع
• پیشینه نظری
• پیشینه عملی (نقد کتاب)

فصل سوم:

• روش تحقیق
• مقدمه
• روش های مورد استفاده در تحقیق
• بیان فنون گردآوری اطلاعات و توضیح آنها

فصل چهارم:

• یافته های تحقیق
• مقدمه
• فرضیه های تحقیق
• قرآن کتابی آسمانی
• ابعاد و جهات اعجاز قرآن
• دلیل نقل آسمانی بودن قرآن
• دلایل تحریف ناپذیری قرآن
• نهج البلاغه
• ویژگی های قرآن
• نقش نماز در زندگی فردی و اجتماعی انسان
• صفات نمازگزاران
• الگوهای قرآنی بهترین الگو
• اهمیت حسن خلق در روایات
• دلسوزی بسیار رهبران الهی
• قرآن کریم و نظام اجتماعی
• اخلاق پسندیده ی فردی
• اخلاق پسندیده ی اجتماعی
• چگونگی برخوردهای اجتماعی از نظر قرآن و اسلام
• برخورد با دوستان خدا
• نقش قرآن در اقتصاد
• رابطه‌اخلاق و اقتصاد
• نقش قرآن در کار و تولید
• قرآن و تغییرات اجتماعی
• ذکرویادخدا در کربلا
• امربه معروف ونهی ازمنکردرقرآن
• امربه معروف ونهی از منکر حماسه حسینی
• درمان آب مروارید به وسیله ی آیه های قرآن بدون نیاز به عمل
• نتیجه جامعه آماری
• مصاحبه با استاد سیدعلی اکبر حسینی

فصل پنجم:

• مقدمه
• نتیجه گیری
• پیشنهادات تحقیق
• مشکلات تحقیق

منابع

1. قرآن
2. نهج البلاغه
3. انجیل
4. اکبری ، محمود ، صرف های قرآنی ، 1385
5. امیری پور ، احمد ، اخلاق از دیدگاه قرآن و چهارده معصوم ، انتشارات راز توکل ، 1383
6. ایروانی ، جواد ، اخلاق اقتصادی از دیدگاه قرآن و حدیث ، انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد مقدس ، 1384
7. بابایی ، رضا ، قرآن کتاب زندگی ، انتشارات هجرت ، قم ،1378
8. حجازی ، سید عبدالرضا ، رسالت قرآن در عصر فضا ، تهران ، 1349
9. حسن زاده آملی ، انسان و معمای خلقت او ، انتشارات پیک توس ، مشهد ، 1385
10. خرمشاهی ، بهاء الدین ، قرآن شناخت ، انتشارات ناهید ، تهران ، 1387
11. خوئی ، سید ابوالقاسم ، بیان در علوم و مسائل کلی قرآن ، انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی ، تهران ، 1382
12. رضاپور ، جاغرق ، غلامشاه ، مقاله ، 1378 – 1379
13. روایتی ، فاطمه ، گامی به سوی شناخت تربیت اسلامی ، مقاله ، 1384
14. زاهدی ، احسان ، قران معجزه ی جاوید اسلام ، انتشارات الطیار ، قم ، 1381
15. سرلک ،علی ، جوانان و الگوهای قرآنی ، قم ، 1387
16. سعیدی روشن ، محمد باقر ، علوم قران ، انتشارات باقری ، قم ، 1377
17. شمس الدین ، سید مهدی ، اخلاق اسلامی در برخوردهای اجتماعی ، انتشارات شفق ، 1374
18. صادق رافعی ، مصطفی ، اعجاز قرآن و بلاغت محمد ، 1360
19. طباطبایی ، مرتضی ، قران در اسلام از دیدگاه تشیع ، انتشارات اسلامی ، 1379
20. غرویان ، محسن ، فلسفه اخلاق ، انتشارات دارالفکر ، قم
21. فرید ، مرتضی ، اخلاق از دیدگاه قرآن و عترت ، انتشارات فرهنگ اسلامی ، 1362
22. کریمی ، محمدرضا ، درمان با قران ، انتشارات گویا ، اصفهان ، 1379
23. کلینی ، محمد بن یعقوب ، الکافی ، انتشارات دارالکسب اسلامیه ف جلد 2
24. کمالی ، علی ، شناخت قران ، 1370
25. مجلسی ، محمد باقر ، بحارالانوار ، جلد 3 و 2 ف انتشارات الوفا بیروت ، 1404 ق
26. مصباح یزدی ، محمدتقی ، آموزش عقاید ، جلد 2
27. مصباح یزدی ، محمد تقی ، قرآن شناسی ، انتشارات موسسه اموزش و پژوهش امام خمینی ، 1376 ، جلد اول
28. مصباح یزدی ، محمد تقی ، اخلاق در قران ، جلد اول و دوم و سوم ، انتشارات صدرا ، تهران
29.  مکارم شیرازی ، ناصر ، تفسیر نمونه ، انتشارات دارالکتب اسلامیه ، تهران
30. موسوی ، خلیل ، رفتار نیک کردار نیک در قرآن و حدیث ،انتشارات پیک توس ، مشهد ، 1381
31. میر ، ایرج ، رابطه دین و سیاست ، تهران ، 1380
32. نصری ، عبدالله ، مبانی انسان شناسی در قرآن ، 1379