اهمیت ازدواج و فواید نکاح

نکاح در لغت به معنای زیر به کار می رود:

• الف- زن گرفتن
• ب- زناشویی کردن
• ج- عقد ازدواج

و در اصطلاح حقوقی و در کتب حقوقی به شرح زیر تعریف شده است.

• د- (نکاح عبارت(4) از رابطه حقوقی است که بوسیله عقد بین مرد و زن حاصل می گردد به آنها حق می دهد که تمتع جنسی از یکدیگر ببرند یا عبارت است از عقدی که بوسیله آن وضعیت حقوقی مخصوصی بین زوجین(رابطه زوجین) به وجود می آید)
• ه- (1-عقدی که بنیان خانواده است وباعث ایجاد رابطه زوجیت بین زن و شوهر می شود. 2- رابطه ای که در اثر آن عقد بین زن و مرد به وجود می آید)
• و- (عقدی است که به موجب آن مرد و زن(6)لااقل بر نفی محرومیت جنسی (مانند نکاح منقطع احیاناً)با علاوه بر نفی آن محرومیت به منظور تشکیل خانواده وقانوناً با هم متحد می شوند (مانند مورد نکاح دائم)
• ز- (نکاح در لغت(7)به معنی ضم (پیوستن)است و در اصطلاح حقوقی می توان آن را چنین تعریف کرد«نکاح قراردادی است که به موجب آن زن و مرد در زندگی با یکدیگر شریک و متحد شده خانواده ای تشکیل می دهند»)

گرچه همه تعاریفی که بیان گردید جامع کامل می باشد ولی با استفاده از مجموع آنها می توان گفت:نکاح قراردادی است که برای تشکیل خانواده و ادامه زندگی مشترک بین زن و مردی برابر موازین قانونی و شرعی بسته می شود و پس از انعقاد آن برای  آنها حقوق و تکالیفی ایجاد می نماید واز جمله تمتع جنسی زن و مرد و تأمین نفقه زوجه به وسیله شوهر و تمکین زوجه و نیز تأمین نفقه فرزندان پس از تولد بوسیله پدرو نگهداری و تربیت فرزندان به وسیله پدر ومادر می باشد بالاخره هدف اصلی این قرارداد حفظ و بقاء نسل می باشد.

به همین جهت در قرآن مجید به مردان توصیه گردیده که با زنان پاک و عفیف ازدواج نمایند(آیه 3 سوره نساء)

فواید و اهمیت نکاح

درباره فواید و اهمیت نکاح در بین نویسندگان و متفکرین و حقوقدانان بحث و گفتگوی

زیادی است چرا که خانواده منحصر به گروه و جامعه خاصی نبوده بلکه در تمام جوامع وممل تشکیل گردیده و می گردد و برای آن فوائد زیادی بر شمرده اند خصوصاً در حقوق اسلام و کتاب آسمانی مسلمانان به نکاح اهمیت فراوانی داده شده است که از جمله موارد زیر را می توان نام برد:

1. ازدواج وتشکیل خانواده سنت پیامبران الهی می باشد که قرآن در تایید این مطلب چنین تاکید دارد:خداوند خطاب به پیغمبر بزرگوار اسلام(ص) می فرمایند) :ما پیش از تو پیامبرانی فرستادیم وبرای اینان زنان و فرزندانی قرار دادیم.)
2. ازدواج موجب آسایش و آرامش انسان می شود وبه زندگی بهتر و بیشتر دلبستگی پیدا می نماید و به امید اینکه زن و فرزندان در کنار او هستند خود را تنها نمی داند و همین امر موجب تقویت روحیه و امید و تلاش و خلاقیت و سازندگی و سیر به سوی پیشرفت و کمال انسان می شود.
3. نکاح مانع فساد و تباهی میگرددو مایه امید و دلگرمی انسان می شوند زیرا روابط جنسی بر اساس ضوابط و معیارهای صحیح و اخلاقی از بی بند و باری جلوگیری  می نماید.
4. فرزندانی که در کانون گرم خانواده متولد می شوند با فرزندان ناشی از روابط جنسی آزاد فرق می نمایند چرا که آینده آنها روشن است و احساس امنیت و آرامش می نمایند.

اقسام نکاح :

نکاح بر دو قسم است :

1. نکاح دائم
2. نکاح منقطع

نکاح دائم :

منظور از نکاح دائم این است که مدتی تعیین نشده باشد یعنی زن و شوهر برای یک عمر و تا پایان زندگی با یک دیگر ازدواج می نمایند . در وضعیت فعلی جامعه ما اکثریت قریب به اتفاق ازدواج ها دائمی است و به طوری که در عرف مشهور است گفته می شود : « زن با لباس عروسی به خانه شوهر می رود و با کفن از خانه او خارج می شود » همین مثل در مردان هم صادق است یعنی آن ها هم با لباس دامادی به خانه بخت می روند و جز در موارد استثنایی کـه برای زن و مرد وجود دارد از یکدیگر جدا نمی گردند و ازدواج مادام العمر می باشد . قانون مدنی ما هم وقتی مقدمه ازدواج یعنی خواستگاری را با شرایطی تعیین نموده به ازدواج دائمی نظر داشته و دارد و در عین حال در شرایط خاصی ازدواج موقت را هم تجویز نموده است که در وضعیت فعلی خیلی مقبول عامه مردم نبوده و از آن استقبال نمی شود .

نکاح موقت یا منقطع :

منقطع در لغت به معنی بریده است و به نکاحی گفته می شود که برای مدت معینی واقع شده باشد و پس از پایان آن مدت نیـازی بـه طلاق نیست و عقد نکاح منحل می گردد و به منظور بهره مند شدن از زن واقع می شود ؛ بنابراین نکاح منقطع هم برای مدتی که واقع شده است اعتبار دارد و صحیح می باشد و اگر زن و مرد دارای اولادی بشوند , مشروع و قانونی است و از پدر و مادر خود ارث می برد .

مرد می تواند چندین زن منقطعه بگیرد , حقوق امامیه اجازه می دهد که مرد بتواند هر چند زن منقطعه که بخواهد بگیرد و حدودی برای آن تعیین ننموده است . داشتن زن دائم برای مرد مانع از ازدواج با زنان دیگر به نکاح منقطع نمی گردد . به این جهت در نکاح منقطع چند نکته مورد توجه است :

1. این که مدت باید معلوم باشد .
2. در نکاح منقطع مهریه باید معلوم باشد در غیر این صورت عقد نکاح باطل خواهد بود .
3. در نکـاح منقطع اگـر زن قبـل از پایان مدت بمیرد مهریه او ساقط نمی شود و برعهده مرد می باشد .
4. هرگاه نکاح منقطع واقع شده باشد ولی تا پایان مدت مرد با او نزدیکی ننماید باز هم باید مهریه او را بپردازد .
5. در نکاح منقطع طلاق وجود ندارد یعنی مقرراتی که درباره طلاق راجع به ازدواج دائم به عمل می آید اعمال نمی گردد و به این جهت اگر مدت خاتمه یابد و یا مرد پس از وقوع عقد مدت را بذل نماید و یا این که نکاح فسـخ شود طلاقی صورت نمی گیرد چـرا کـه عقد منقطع منحل می گردد .

تخلف از شرط نتیجه

هرگاه در شرط نتیجه , امری که تحقق آن موردنظر بوده حاصل نشود چه ضمانت اجرایی برای آن مقرر است ؟ مثلاً اگر انتقال مال معینی به شوهر , به صورت نتیجه , ضمن عقد نکاح درنظر گرفته شده باشد و بعد معلوم شود که آن مال در زمان عقد موجود نبوده یا متعلق به دیگری بوده و مالک انتقال آن را به شوهر اجازه نکند , در این صورت تخلف از شرط نتیجه صدق می کند که باید ضمانت اجرای آن را بررسی کرد . در قراردادهای مالی در صورت عدم حصول نتیجه , مشروط له می تواند قرارداد را فسخ کند ( مستنبط از ماده 240 قانون مدنی ) اما در نکاح از آن جا که موارد فسخ محدود است و تخلف از شرط نتیجه صریحاً از موجبات فسخ به شمار نیامده است , نمی توان برای مشروط له خیار فسخ قائل شد و فقط می توان به او حق داد که از متعهد ( مشروط علیه ) مطالبه خسارت نماید .

تخلف از شرط فعل

در قراردادهای مالی هرگاه متعهد از وفاء به شرط فعل خودداری کند , مشروط له می تواند اجبار او را به ایفاء شرط از دادگاه بخواهد و اگر اجبار متعهد به انجام شرط غیر مقدور ولی انجام آن به وسیله شخص دیگر ممکن باشد , دادگاه می تواند به خرج ملتزم موجبات انجام فعل را فراهم کند و هرگاه اجبار مشروط علیه به انجام فعل مشروط ممکن نباشد و فعل هم از اعمالی نباشد که دیگری بتواند از جانب متعهد انجام دهد , مشروط له حق فسـخ معامله را خواهد داشت ( مواد 237 تا 239 قانون مدنی ) .

سن بلوغ یا قابلیت صحی برای نکاح

بلوغ در لغت رسیدن به چیزی است و در اصطلاح فقهی عبارت است از رسیدن به سنی که غریزه جنسی در آن به حد کافی رشد کرده و شخص آماده ی تولید مثل می گردد . در فقه امامیه , بنابر قول مشهور , سن بلوغ در دختر 9 ال تمام قمری و در پسر 15 سال تمام قمری است . غیر از سن مذکور , نشانه های دیگری نیز برای بلوغ ذکر شده است . در واقع بلوغ در حقوق اسلام یک پدیده ی طبیعی و فیزیولوژیکی است که در زمان آن در همه کس و همه جا یکسان نیست . البته برای استقلال در امر ازدواج , تنها رسیدن به سن بلوغ در فقه امامیه کافی نیست بلکه علاوه بر آن دختر و پسر باید رشید باشند , یعنی بتوانند مصلحت خود را تشخیص دهند .

• مقدمه
• فواید و اهمیت نکاح
• اقسام نکاح
• الف – نکاح دائم
• ب – نکاح موقت یا منقطع
• الف – شروط باطل :
• شروطی که باطل است ولی مبطل عقد نیست
• شروطی که باطل و مبطل عقد است
• ب – شروط صحیح :
• اول – شرط صفت
• دوم – شرط نتیجه
• تخلف از شرط نتیجه
• سوم – شرط فعل
• تخلف از شرط فعل
• شرط ضمن عقد مندرج در قباله های نکاح
• سن بلوغ یا قابلیت صحی برای نکاح
• سن بلوغ در قانون مدنی سابق
• معافیت از شرط سن در قانون مدنی پیشین
• سن ازدواج و معافیت از شرط سن در قانون حمایت خانواده
• ماده 1041 اصلاحی قانون مدنی
• ولایت در نکاح
• اجازه ی پدر یا جد پدری در نکاح دختری که هنوز شوهر نکرده است
• ماده ی 1043 پیشین قانون مدنی
• ماده ی 1043 اصلاحی
• حدود اجازه
• مقام صالح برای تشخیص
• ضمانت اجرا