قیام مختار
مقدمه
تاریخ همواره شاهد تلاش ها ، مبارزات ، شکست ها و پیروزی های گرانی بوده است و انگیزه های گوناگون ، صحنه گردانی حوادث را بر دوش کشیده اند . شیعیان نیز در طول تاریخ مظلومیت خود با اتکا به اصول خدشه ناپذیر انسان در هنگامه های حاکمیت ظلم با انگیزه هایی خدا جویانه ، جنبش هایی را سازمان داده و حوادثی را بوجود آورند ، آزاد مردی از شیفتگان و پیروان اهل بیت پیامبر (ص) .این قیام در حقیقت یک تحول عظیم تاریخی بود که پس از واقعه کربلا به وقوع پیوست . مختار نقطه شروع جنبش خویش را کوفه قرار داد ، همان جایی که اولین مظلوم تاریخ خونین شیعه ، (امیرالمومنین علی ع ) به شهادت رسید .
او به حق خونخواه شهدای کربلا و پیرو حسین (ع) بود . مردی شجاع و مرید امام که شعارش را با نام خدا آغاز می کند و راهش را راه خدا بر می گزیند و پایانش را لقاء الله می بیند و برای تاریخ خون رنگ شیعه ورق زرین دیگری را می آفریند ، او چنان می کند که تمام دست اندرکاران جنایات کربلا دچار عذاب خدا می شوند ، چرا که وعده خدا حق است . او همان گونه که آن ها امام حسین (ع) و یارانش را مورد ضرب و شتم قرار دادند ، مقابله به مثل کرد . او خود را تنها نمی دید و تنها نبود و وعده خدا و امیرالمومنین (ع) را محقق ساخت . مختار توانست بشارت مولای خود را عملی و خشنودی امام بعد از خود را جلب نماید .
بخشی از تحقیق
بیوگرافی مختار
نام و نسب : نام او مختار ابن ابوعبید بن مسعود بن عمرو بن عمرو بن عوف بن عقده بن قسی بن بکر بن هوازن است .قبیله او:«قسی» «ثقیف» است و قبیله مشهور ثقیف از اعراب منطقه طائف است که به این شخص منسوب میشود .کنیه : در عرب رسم است که افراد خصوصاً شخصیتها علاوه بر داشتن اسم ، کنیه ای نیز داشته و کنیه مختار «ابو اسحاق» است .لقب مختار : لقب او «کیسان» و فرقه « کیسانیه» منسوب به اوست . کیسان به معنای زیرک و تیزهوش است . پدر مختار : نام پدر وی ابو عبید فرزند مسعود ثقفی است .
او در ابتدای خلافت عمر ، از طائف به مدینه آمد و در آنجا ساکن شد .
با وجود آن که قبیله ثقیف مردمی سرکش و خودخواه بودند لیکن افراد صالح و پاکی همچون ابو عبید و عروه بن مسعود از میان آنان برخاستند .
مادر او: نام مادر مختار «دومه» و از زنان با شخصیت تاریخ اسلام است و درباره او گفته اند: وی از زنان سخنور و با تدبیر و عاقله بود .ابوعبید پدر مختار قبل از ازدواجش بسیار مشکل پسند و در پی همسری ایده آل بود ، او همسری می خواست که از نظر اصالت ،وجاهت شایسته باشد و هر کسی به او پیشنهاد میشد نمی پذیرفت . شبی در خواب میبیند که یک نفر به او می گوید برو دومه ی زیبا را بگیر که پشیمانی ندارد و او همان کسی است که میخواهی .
تولد و دوران کودکی : او در سال اول هجرت ، متولد شد ، ابن اثیر می گوید : از نخستین نوزادان مسلمانی که در سال اول هجری به دنیا آمدند بودند . مختار در مدینه متولد گردید زیرا پدر او پس از اسلام آوردن به مدینه هجرت کرد .
صاحب تاریخ فخری میگوید: مختار با شرافت و علوهمت و بزرگواری پرورش یافت.قبیله ثقیف یکی از قبایل اصیل و معروف عرب و در شجاعت سلحشوری سخاوت جوانمردی و مهمان نوازی ضرب المثل بودند گرچه آنان نیز به سرکشی و خودخواهی شهرت داشتند ولی از این تیره و تبار شجاعان ، ادبا، شعراء و علمابزرگی از صحابه و تابعین و… برخاسته اند.
شخصیت مختار
او در آغاز عمرش سرد و گرم زندگی را چشید و حوادث تلخ و شیرین آن را لمس کرد و در عصر قدرت اسلام رشد نمود و دوران کفر و جاهلیت را ندید و با آداب و تربیت اسلام ناب پرورش یافت و در مدینه و بالاخره در عراق تجارب بزرگی از حوادث اسلامی و تحولات سریع آن عصر را کسب نمود . اواز انحرافات و فجایعی که بعد از پیامبر در تاریخ اسلام به وقوع پیوست بخوبی آگاه بود و حق را از باطل تشخیص میداد.
مختار مرد سیاست و تدبیر : علامه شریف القرشی درباره شخصیت مختار چنین می نویسد : مختار از مشهورترین شخصیتهای عرب می باشد که تاریخ اسلام او را معرفی نموده است. وی نقش بزرگی را در حوادث مهم سیاسی و اجتماعی عصر خویش ایفا نموده است ، به طوری که چهره ی سیاسی ایشان در تعیین حوادث مهم و حرکتهای سیاسی و موضع گیریهای مشخص از روشن ترین چهره های تاریخ اسلام است . او با تدبیر و کفایت سیاسی خود ثابت کرد که مرد فکر و عمل است و همانگونه که بعضی از نویسندگان ، درباره او نوشته اند: مردی خوش فهم ،روان شناس ، با هوش و جامعه شناسی دقیق بود و لاملاً بر شیوه ها و عوامل تبلیغ و حرکت دادن جامعه آگاه بود . او همان گونه با احساسات مردم سخن میگفت که عقل های آنان را مخاطب قرار می داد . او تنها به روش های معمولی تبلیغ مانند شعر و خطابه و امثال آن اکتفا نکرد بلکه در تبلیغات خود به روش های عملی مانند تظاهرات مردم و جو سازی و ایجاد محیط خاص ،توجه زیادی داشت .
فلسفه قیام
فلسفه و هدف قیام مختار را می توان از سخنان و سیره او بدست آورد و با توجه به روایاتی که در شخصیت این مرد و طرز تفکر و و اعتقاد و مبارزات و موضع گیری های سیاسی او (از متون تاریخ ) بدست می آید ، هدف مهم مختار نخست انتقام خون شهدای کربلا و تنها آرزوی قلبی او ، ریشه کن کردن عوامل فاجعه عاشورا بوده است . سپس اجرای عدالت و احقاق حقوق پایمال شده اهل بیت و حمایت از محرومان و مستضعفان جامعه خود و تشکیل حکومتی برمبنای عدل و عدالت علوی و مکتب تشیع .
علامه باقر شریف قرشی ، ضمن ، دفاع از ساحت مقدس مختار می فرماید :
« . . . مختار به خاطر خونخواهی مظلومان کربلا قیام کرد . . . روشی سیاسی او و اجرای عدالتش ، در زمان حکومتش ، بر اساس خط مشی حکومت عادلانه امیر مومنان (ع) بود او حاکمیت غیر عادلانه اشراف عرب را بر افراد غیر عرب درهم شکست و در روش سیاسی و اقتصادی و اجتماعی خود ، از روش علی (ع) استفاده میکرد . »
فهرست مطالب و منابع
- مقدمه 1
فصل اول
- بیوگرافی 1
فصل دوم
- شخصیت مختار 2
فصل سوم
- مختار کیسانی نبود 3
- مختار مدعی وحی نبود 4
فصل چهارم
- قیام امام حسین (ع) منشا بیداری مسلمین 5
- بذر نهضت ها 6
- عاشورا آغاز حرکت شیعه 7
- اوضاع آشفته عراق 7
- قیام توابین 7
- نقش ایرانیان در نهضت مختار 8
فصل پنجم
- فلسفه قیام 9
فصل ششم
- مختار مدافع اهل بیت 9
- کوفه آشفته 10
- مختار در زندان ابن زیاد 10
- به سوی حجاز 11
فصل هفتم
- مختار در مکه 11
- بیعت مشروط 11
فصل هشتم
- آغاز حرکت 12
- پیوستن بقایای توابین به مختار 12
- پیام مختار 12
- دعوت برای قیام 13
- مثنی در کنار مختار 13
- بزرگترین پیروزی قبل از قیام 14
- تاریخ شروع قیام 14
فصل نهم
- جنگ در کوفه 14
- به سوی خانه مختار 14
- ما باید زودتر دست به کار شویم 15
- اهداف اولیه قیام 15
- فرمان قیام 15
- در گیری با افراد حکومت نظامی 16
- اعلام بسیج عمومی 16
- حلقه محاصره تنگ تر می شود 17
- عقب نشینی و شکست دشمن 17
فصل دهم
- تسخیر شهر کوفه 18
- مراسم بیعت 18
- سه جبهه در مقابل مختار 18
فصل یازدهم
- توطئه در منزل « شبث » 19
- عکس العمل مختار 19
- بازگشت ابراهیم اشتر به کوفه 20
- پیروزی موقت دشمن 20
- جنگ کناسه 20
- پانصد اسیر 20
فصل دوازدهم
- جنگ با حکومت شام 21
- اعزام « ابراهیم اشتر » 21
- ارتش انقلاب به سوی 21
- فتح بزرگ یا کشته شدن « ابن زیاد » 22
- سران شام کشته شدند 22
- نامه بشارت آمیز مختار به محمد حنیفه 22
- استراتژی مختار 22
- شهادت مختار 23
- تاریخ شهادت 24
منابع
- الاخبار الطوال دینوری
- امالی شیخ مفید
- بحار الانوار مجلسی
- بهجه الامال حاج ملا علی تبریزی
- تاریخ الاسلام دکتر حسن ابراهیم
- تاریخ سیاسی اسلام ابوالقاسم پاینده
- تاریخ طبری
- تاریخ الفخری فخری
- تاریخ الیعقوبی یعقوبی
- تفسیر المیزان علامه طباطبایی
- حدیقه الشیعه مقدس اردبیلی
- حماسه حسینی استاد شهید مطهری
- رجال سید بن طاووس
- رجال (خلاصه) علامه حلی
- عیون اخبار الراضا شیخ صدوق
- قیام توابین دکتر حسن بیضون
- لغتنامه دهخدا
- الملل والنحل شهرستانی
- مناقب ابن شهر آشوب
- منهج المقال ( رجال ) استر آبادی
- وقایع الایام محدث قمی
- مقاله درمورد قیام مختار
- پروژه دانشجویی قیام مختار
- پایان نامه در مورد قیام مختار
- تحقیق درباره قیام مختار
- مقاله دانشجویی قیام مختار
- قیام مختار در قالب پايان‌نامه
- پروپوزال در مورد قیام مختار
- گزارش سمینار در مورد قیام مختار
- گزارش کارورزی درباره قیام مختار