کاربرد ربات ها در سطوح مختلف آموزشی

بسیار روشن است که روزی ربات ها مانند کامپیوترهای امروزی، سراسر مکانهای زندگی انسانها از منزل تا مدرسه تا محیط کار را فرا بگیرند. آنها را ممکن است به عنوان یک تکنولوژی مهم مطالعه کنند یا به عنوان ابزار استفاده نمایند و یا ممکن است حتی در آینده بجای معلمان برای تدریس استفاده شوند. شاید حتی به طرقی خلاقه مورد استفاده قرار گیرند که من و شما حتی نمی توانیم آن را تصور کنیم. بهر حال همانطور که در شرح فصل ذکر شد، بسیار منطقی است که هم اکنون آموزش جوانب علمی و تکنولوژیک ربات ها را شروع نماییم و فارغ التحصیلان و شاغلان آینده را برای کار با ربات ها آماده سازیم.

کامپیوتر و آموزش

به قرن 21 خوش آمدید. قرن ارتباطات و کنار رفتن مرزها، درست است که از نظر فیزیکی هر کدام در یک کشور زندگی می کنیم، اما از طریق شبکه های کامپیوتری با هم در تماس هستیم (هاوبن و هاوبن 1997).

قرن 21 با تغییر شکل دراماتیک جوامع به وسیله شبکه های کامپیوتری شروع شده است. روش زندگی ، چگونگی انجام کار، تفریحات و سرگرمی، و ماهیت روابط انسانی به طور معناداری تغییر کرده است. (جونز 1995 و تیله 1997). جهان آموزش نیز از این تغییر دور نبوده است، و آنچه که معلمان و دانش آموزان انجام می دهند ، زمان و مکان وقوع یادگیری، و ماهیت تجارب یادگیری به طور معناداری دچار تغییر شده است. درس خواندن تغییر کرده است و همه افراد در سراسر عمرشان فراگیر شده اند و بطور مداوم در فعالیت های یادگیری مختلفی چه رسمی و چه غیر رسمی شرکت می کنند (کیرسلی 2000). این تغییرات اکثراً مدیون ساخت و گسترش کاربرد کامپیوتر می باشد.

تاریخچه کاربرد کامپیوتر در آموزش:

تاریخچه بکارگیری کامپیوتر در آموزش به چهار دهه گذشته بر می گردد و غالباً به آن آموزش به کمک کامپیوتر (CAI) یا آموزش کامپیوتر محور (CBI) اطلاق می شود (گیبسون و فیرودر 1998). هر چند که CAI چند زمینه آموزشی را پوشش می داد، اما هدف کلی یکپارچه سازی برنامه ریزی درسی با کامپیوتر بود. ایده اصلی این بوده است که کامپیوتر می تواند آموزش فردی را ارائه نماید. آنچه که در واقع در این فرآیند معلمان و فراگیران را تحت تاثیر قرار داده است، توانایی برقراری تعامل الکترونیکی و جستجو در ذخائر اطلاعاتی می باشد (مادوکس ، جانسون ، وویلیس، 1997).

کاربردهای کامپیوتر در کلاس درس

کلید استفاده از کامپیوتر برای آموزش شناسایی و تعیین اهداف رفتاری آموزشی و سپس تعیین اینکه کدام استراتژی به طور اثر بخش تری به فراگیران شما در دستیابی به این اهداف کمک خواهد کرد، می باشد. اگر کامپیوتر فراهم کننده بهترین و موثرترین راهبرد و ساختاردهی زمانی یادگیری تحصیلی می باشد، سپس از کامپیوتر استفاده شود. استفاده دقیق و هوشمندانه از کامپیوتر در کلاس درس به اهداف رفتاری معلم و شیوه آموزش و تدریس بستگی خواهد داشت (بانکز 1995).

للگی:

همانطور که از نام آن می توان فهمید ، این نوع آموزش به معنی قیمومیت یادگیری دانش آموزان می باشد. عملکرد آن همانند عملکرد معلم یا کتاب مرجع در شرح دادن اطلاعات یا مفاهیم برای فراگیران می باشد. در بهترین برنامه های آموزشی کامپیوتری للگی از راهبردهایی بنام آموزش برنامه ای شاخه ای استفاده شده است (موهانتی 1992).

مشق دادن (تعلیم دادن):

اصطلاح مشق دادن کمی بی معنی بنظر می رسد. بعضی از معلمان به شدت بر این عقیده اند که تکنیک مشق دادن بی استفاده و مضر می باشد. شاید بدین دلیل که مشق دادن را به حافظه و از بر کردن طوطی وار ربط می دهند مثل زمانی که کلمات را به بچه مشق داده و وی در اثر تکرار و تمرین آنها را حفظ می کند.

شبیه سازی:

بعضی از فعالیت های آموزشی خاص که بسیار مفید نیز هستند را نمی توان مستقیماً در کلاس درس اجرا کرد یا به نمایش گذاشت. چرا که دارای معایبی از قبیل گرانی، خطرناکی، زمانبر بودن، غیر اخلاق بودن و یا غیر ممکن بودن ، می باشند. غالباً کامپیوتر در چنین مواردی می تواند این فعالیت های آموزشی را به طرقی ارزان، امن، اخلاقی ، کافی و در محیطی عملی شبیه سازی نماید.

کاربرد ابزاری:

اغلب از کامپیوتر می توان جهت حل مسائلی که قبلاً بدون آن حل می شد، استفاده نمود. تجربه نشان داده است اگر معلم خود با کامپیوتر بعنوان یک ابزار آشنایی داشته باشد آن را به برنامه ریزی درسی خود منتقل می سازد برای مثال بجای ماشین تحریر معمولی از کامپیوتر دارای نرم افزار word یا زرنگار استفاده شود.

روشهای استفاده از کامپیوتر در آموزش

طریقه مفید دیگر دسته بندی کاربردهای کامپیوتر در آموزش، نگریستن به نقش کامپیوتر در تحریک فعالیت آموزشی می باشد (شیبچی 1987). در بعد آموزشی ، کامپیوتر به عنوان وسیله ای جهت ارائه اطلاعات به فراگیران عمل می کند که نقش قبلی معلم یا سرپرست آموزشی را ایفاء می کند.

کامپیوتر چگونه یادگیری را ارتقاء می بخشد.

– یادگیری در حد تسلط:

اصل آموزشی: با در اختیار قرار دادن زمان و کمک کافی ، 95% از فراگیران هر گروهی می توانند به تسلط کامل روی هدف آموزشی تدوین شده دست یابند.

در آموزش سنتی زمان ثابت بوده و میزان پیشرفت تحصیلی در میان گروه بسیار متفاوت بود. برای مثال یک ترم دانشگاهی 16 هفته طول کشیده و در پایان دانشجویان به سطوح مختلفی از تسلط دست یافته و با توجه به نمره در سطوح الف، ب، ج،طبقه بندی می شوند. در یادگیری در حد تسلط پیشرفت تحصیلی ثابت بوده و زمان دستیابی برای افراد گروه آزاد و متفاوت می باشد.

آموزش مستقیم:

اصل آموزشی: زمانیکه معلمان آنچه را که در واقع از فراگیران انتظار می رود که یاد بگیرند را برای آنها شرح دهند و مراحل مورد نیاز جهت انجام یک تکلیف درسی خاص را به آنها نشان می دهند، فراگیران بیشتر یاد می گیرند.

• پرآموزی:

 اصل آموزشی: در یادگیری بسیاری از مهارت ها و مفاهیم ، مطالعه و بکار گیری مستمر آنها تا حد فراتر از تسلط مقدماتی بسیار مهم می باشد.

وقتی که معلم با گروه های بزرگ فراگیران کار می کند، تعداد کمی از آنها سریعاً روی رفتاری درس مسلط می شوند، و عده زیادی به طور متوسط آنها را فراگرفته و عده ای نیز کند می باشند. بعلت محدودیت زمان کلاس، معلم وقتی تسلط گروه متوسط کلاس را مشاهده نمود، سعی می کند که به هدف رفتاری بعدی بپردازد. کامپیوتر در حل این مسئله کمک کننده می باشد.

• مهارت های بخاطر سپاری:

اصل آموزشی: بخاطر سپاری به فراگیران کمک می کند اطلاعات زیادی که فهمیدن و تفکر نقادانه بر پایه آنهاست را جذب کرده و ابقاء کنند. فراگیرانی که اطلاعات را سریعاً و براحتی بخاطر می آورند، در مطالعه اکثر موضوعات راحت هستند.

این اصل با عقیده آموزش چیزی فاتر از بخاط سپاری طوطی وار یا تاکید فراوان روی از بَر کردن مطالب است، مغایر نمی باشد. حفظ کردن فرآیند بخاطر آوردن آسان اطلاعات نمی باشد و به فراگیران امکان می دهد که از اطلاعات به طور اتوماتیک استفاده نمایند. مهارت های رده بالا را می توان بر اساس مهارت های رده پایین ایجاد کرد. اگر که انجام آنها خودکار باشد.

• للگی همکلاسی:

اصل آموزشی: فراگیرانی که سرپرستی آموزشی سایر فراگیران را به عهده می گیرند، می توانند موجب ارتقاء عملکرد و پیشرفت تحصیلی خود و فراگیر تحت قیمومیت خود شوند.

• یادگیری مشارکتی:

اصل آموزشی: بسیاری از فراگیران در محیط های مشارکتی (جائیکه موفقیت فراگیر با موفقیت کل گروه همکاری می کند) نسبت به محیط های آموزشی رقابتی (جائیکه موفقیت یک فراگیر مستلزم عدم موفقیت فراگیر دیگر است)، بهتر یاد می گیرند. علاوه بر این محیط مشارکتی اغلب موجب پذیرش بیرونی ها به داخل گروه شده و مفهوم از خود فراگیرانی که در محیط های رقابتی احساس کوچکی و ضعف می کنند، را افزایش می دهد.

سایر روش هایی که در کامپیوتر به تسهیل تدریس و آموزش و ارتقاء یادگیری کمک می کند، در زیر لیست شده اند:

پایش و اندازه گیری پیشرفت فراگیران:

خلاصه: پایش دقیق پیشرفت فراگیران، خود فراگیران، معلمان، والدین را قادر می سازد که نکات قوت و ضعف فراگیران را شناسایی نمایند.

سوء درک و برداشت های دانش آموزان:

خلاصه: شناسایی سوء درک و برداشت غلط فراگیران به تقویت و ایجاد درک و فهم صحیح مطالب کمک می کند.

مهارت ها و دانش پیش نیاز:

خلاصه: دانش و آگاهی غالباً به صورت سلسله مراتبی است و مهارت های رده پائینی بایستی قبل از اینکه به سمت مهارت های رده بالا گام برداشت، آموخته شوند.

بازخورد فوری:

خلاصه: بازخورد زمانی نتیجه بهتری می دهد که بلافاصله بعد از پاسخ داده شود.

درگیری والدین:

خلاصه: والدین باید از وضعیت پیشرفت تحصیلی بچه های خود آگاه بوده و در کمک به یادگیری آنها درگیر شوند.

شیوه یادگیری:

خلاصه: فراگیران از نظر روشها و شیوه های یادگیری منتخب خود با هم فرق دارند.

مدیریت کلاس درس:

خلاصه: مدیریت موثر کلاس درس امکان استفاده مناسب از وقت کلاس جهت آموزش را فراهم می سازد.

سوالات معلم :

خلاصه: اگر معلم سوالات سطح بالا پرسیده و منتظر پاسخ فراگیران باشد، احتمال ایجاد یادگیری رده بالا بیشتر می شود.

مهارت های مطالعه ای:

خلاصه: مهارت های مطالعه کردن موثر را می توان تدریس و این مسئله همیشه با ارتقاء یادگیری و پیشرفت تحصیلی فراگیران همراه است.

تکالیف درسی:

خلاصه: وقتی که تکالیف درسی به خوبی توسط معلم طراحی شده ، توسط فراگیر انجام شده و در کلاس ارائه شود ، یادگیری ارتقاء می یابد.

آزمایشات علمی:

خلاصه: دانش آموزان علوم را زمانی بهتر یاد می گیرند که آزمایشات را بتوانند به طور عینی مشاهده نمایند.

مشکلات و معایب استفاده از کامپیوتر در آموزش

در حالیکه کامپیوترها به حل بسیاری از مشکلات آموزشی کمک نموده اند اما آموزشگران را با یک رقابت جدی مواجه ساخته است. بدست آوردن و بکارگیری و اداره کردن نرم افزارها و سخت افزارهای کامپیوتری در آموزش یکی از وظایف بسیار حساس می باشد. معلم و مدیران بایستی تعلیم ببینند و در بعضی از موارد نیاز است که در رفع مقاومت در مقابل کاربرد کامپیوتر در آموزش کوشش شود. انتخاب و توزیع نرم افزارها نمایانده مشکلات لجستیک بسیار جدی می باشد. نرم افزارها بایستی در برنامه درسی گنجانده شوند، و فردی باید استفاده فراگیران از نرم افزارهای آموزشی را نظارت و یا هماهنگ نماید.

وسایل کمک آموزشی و آموزش

در گذشته معلمان متدولوژی تدریس خود را با وسایل کمک آموزشی مکتوب یا سمعی و بصری از قبیل کتاب، فیلم استریپ، نوار ضبط صوت یا نوار ویدئویی همراه می کردند. در ارزیابی فایده استفاده از کامپیوتر، مقایسه آن با وسایل کمک آموزشی سنتی مناسب می باشد. در بعضی از موارد کامپیوتر ممکن است یک سیستم انتقال ایجاد کند که موجب ارتقاء تعامل فعالتر و جدی تر فراگیر با موضوع درسی گردد.

نگرانیهای معلمان در اولین مواجهه با کامپیوتر

1. ترس به علت عدم اطمینان به خود
2. ترس از تغییر روابط بین معلم و شاگرد
3. نگرانی از مسئولیت های خود

عوامل همیار با استفاده موثر از کامپیوتر در برنامه های آموزشی

1. برقراری تعادل مناسب بین تدریس سنتی و سخنرانی و تدریس هدایت شده کامپیوتری
2. نوشتن برنامه درسی و همچنین طرح درس کاملاً مفصل و با جزئیات روشن
3. تدوین اهداف رفتاری روشن و متناسب و مربوط
4. در دسترس قرار دادن موضوعات و چکیده های دست نویس مطالب درسی
5. دروس مدرسه با روش تدریس مرتبط بوده و از تجارب قبلی استفاده شود.
6. برقراری تعامل بین همکلاسیها و تقویت و تشویق آن